Manda yuva yapmış, Söğüt dalına

  • Konuyu başlatan Konuyu başlatan crow88
  • Başlangıç tarihi Başlangıç tarihi

crow88

Müdavim
Müdavim
Katılım
1 Aralık 2010
Mesajlar
6,149
Çözümler
1
Reaksiyon puanı
3,254
Puanları
1,358
Yaş
59
Eski günlerin TRT 1 zamanlarının hatırasına



Arkadaş sağ olsun Türkü alakalı hikaye konusunu açınca,@|SeYYaH| hocaya da yanıt yazarken aklıma geldi.Eskiden çok dinlerdik bu türküyü ama sadece dinler geçerdim.
Zamanla (ara ara) bu türkü aklıma geldi mi ,söylerken sözleri de dikkatimi çekmeye başladı (sonraki zamanlarda artık şarkı sözleri(yabancıda olsa çevirisine bakarım)).
O zamanlar olan olayı anlatmak için yazılmış,ama söz dizerler,cümleler çok enteresan,dışarıdan duyan türkü sevmeyen kişi bunu yazan adam aptal mı diye düşünür.
Hak vermemek de elde değil,önce sözlere bakalım

Aşağıdaki diğer konular,hikayeler ALINTI olup (o kadar bilgim olsa, aşık olur saz çalardım:))
Türkü sözleri alıntı yapılan link

Aşağıdan Geliyor Türkmen Koyunu (Manda Yuva Yapmış)
neyse tam sözlerini buldum.....

  • Of oooof (Hey heeey)
    Sabahleyin erken çifte giderken amman amman
    Öküzüm torbadan düşmüş gördün mü amanini yandım


    Amanini amanini amanini yandım
    Tiridine tiridine tiridine bandım
    Bedava mı sandın para vidim aldım

    Of oooof (Hey heeey)
    Manda yuva yapmış söğüt dalına amman amman
    Yavrusunu sinek kapmış gördün mü amanini yandım


    Amanini amanini amanini yandım
    Tiridine tiridine tiridine bandım
    Bedava mı sandın para vidim aldım

    Of oooof (Hey heeey)
    Aşağıda pınar güzellerin yoludur amman amman
    Tosya’da kuşağı ince belin gülüdür amanini yandım


    Amanini amanini amanini yandım
    Tiridine tiridine tiridine bandım
    Bedava mı sandın para vidim aldım

    Of oooof (Hey heeey)
    Aşağıdan geliyor Türkmen koyunu amman amman
    Selviye benzettim yarin boyunu amanini yandım


    Amanini amanini amanini yandım
    Tiridine tiridine tiridine bandım
    Bedava mı sandın para vidim aldım

    Of oooof (Hey heeey)
    Aşağıdan geliyor al yeşil bayrak amman aman
    Sen kimin yarisin her yanın oynak amman amman


    Amanini amanini amanini yandım
    Tiridine tiridine tiridine bandım
    Bedava mı sandın para vidim aldım

    Of oooof (Hey heeey)
    Sabah erken ezan okurken amman amman
    Müezzin minareden uçmuş gördün mü amanini yandım


    Amanini amanini amanini yandım
    Tiridine tiridine tiridine bandım
    Bedava mı sandın para vidim aldım

    Of oooof (Hey heeey)
    Neler geldi neler geçti felekten amman amman
    Un elerken deve geçti elekten amanini yandım


    Amanini amanini amanini yandım
    Tiridine tiridine tiridine bandım
    Bedava mı sandın para vidim aldım

    ***

    Bu kısım düğünlerde
    bağlantıdan sonra söylenir


    Tiridine tiridine suyuna da bandım
    Para vidim aldım bedava mı sandın
    Oğlan bizim kız bizim
    Halt (bok) yeme derviş tekkeyi bekle
  • Yöre Ekibi
  • Tosya




Gelelim Hikayesine (ALINTI) olup Kopyala yapıştır uygulaması yapılmıştır:)))
alıntı yapılan link adresi



osmanlı döneminde kastamonu’da her bahane ile halktan vergi toplayan, zalim bir bey varmış. halk ozanları da köy düğünlerinde ve diğer sazlı sohbetlerde beyin bu uygulamalarını, bu adil olmayan düzeni, türküleri ile eleştirirmiş. bu eleştiriler beyin kulağına gitmiş. bey çok kızarak, yöredeki din adamlarına da talimat verir ve kendisine yapılan eleştirilere karşı onları da uyarır. beyin bu kızgınlık ve sözlerini de camilerde imamlar konuşmalarında halka parça parça söyler olmuşlar. konuşmalarda beyi haklı kılacak söylemleri öne çıkarmışlar. ancak ne var ki ozanlar beyin de eğlencelerinin vazgeçilmezleri arasındadır.
bir gün bey misafirlerini ağırlamak için bir şölen düzenler. ozanlar da eğlence için çağrılırlar. ancak bey şu talimatı verir: “bu çalgıcılara herkese verilen yemek, et verilmeyecek. cezalandırılacak. dillerini tutmasını bilecekler. onlara sadece et suyu ve ekmek verilsin. bir de söylemlerinde idare eleştirilmeyecek, eğlence böyle olacak. onun dışında ne yaparlarsa yapsınlar “.
öyle de yapılır. çalgıcılara et suyu ve ekmek verilir. kastamonu’da tirit yemeği et suyuna ekmek doğranarak yapılan bir yemektir. çalgıcılar bu et suyuna ekmeği doğrarlar ve yerler.
eğlenceye sıra gelince ozan bu türküyü yakar. kendisine yapılan bu haksızlığı bey ile dalga geçerek dile getirir. türkü hiciv örneğidir. güldürürken, eğlendirirken, düşündüren, yeren, dalga geçen, gönderme yapan ve ders veren özelliktedir.
şimdi gelelim türkünün sözleri ile neyi anlattığına:
“sabahleyin erken çifte giderken, aman aman
öküzüm torbadan düşmüş, gördün mü?”

öküz kastamonu’da köylünün en çok işine yarayan hayvandır. öküz gücü köylünün asıl dostu ve güçlerinden birisidir. onunla kütükleri dağdan aşırır, onunla çift sürer ve onunla harman alır. kastamonu dağlık engebelik bir yerdir. bir yere çift sürmeye gidildiğinde günün yarısı nerede ise yolda geçer. bu nedenle sabahleyin erken kalkılır ve hemen yola çıkılır. asıl gücü olan öküzün yemlenmesi için zaman yoktur. bu nedenle varılmak istenilen yere gidilirken yolda öküzler boyunlarına asılı torbalardaki yemler ile karınlarını doyururlar. çift sürülecek yere varıldığında hem öküzler bu sayede karınlarını doyurmuşlar hem de zamandan kazanılmış olur. ancak yolda giderken öküzün boynundaki torba düşer ise ve bunun farkına varılmaz ise hayvan çift sürülecek yere geldiğinde aç kalmış olur. dolayısı ile de aç öküz tarlada verimli olamaz. şimdi yukarıda anlatılan bu köylü gerçeği ile yemeği kesilmiş olan ozan arasındaki bir benzetmedir. yani ozan kendisini köylünün esas dostu ve gücü olarak görüp yemeğinin kesildiğini yani “öküzün torbadan düştüğünü” söylüyor. sonra da soruyor köylüye; “bu akıl almaz olayı gördün mü?” diye. sonra devam ediyor:
“amanını amanını amanını yandım
tridine tridine tridine bandım
bedava mı sandın, para virip aldım”

“amanın ben yandım. çünkü yemeğim kesildi. kuru ekmeği suya banıp tirit yiyorum. aç bırakılıyorum. bu bedavadan, hiç yoktan, durup duruken başıma gelen değildi. ben bunun bedelini beyi eleştirerek; bir bedel karşılığı ve anlaşılır olan kısmıyla, para verip ödedim” diyor. sonra devam ediyor:
“manda yuva yapmış söğüt dalına, aman aman
yavrusunu sinek kapmış gördün mü?”

manda yine yörenin önemli geçim kaynaklarından biridir. sütünden, yağından ve gücünden faydalanılır. ancak mandanın derisi tüysüz olup dış zararlılara karşı da korumasızdır. salkımsöğüt dalları yerlere doğru yayılır. böyle yayılmış salkımsöğüt dalları mandalar için gölgelik teşkil eder. mandalar da güneşe karşı dayanıksız olan derilerini korumak için gölgelik yer olarak söğüt dalları arasına yatarlar. işte böyle bir yere yatmış mandanın yavrusu da yanında imiş ve söğüt dalları onları yerde sardığı için “yuva yapmış” gibi olmuşlar. mandanın yavrusu daha ince ve korunmasız olduğundan sinek çok kolay olarak o yavruyu ısırmış. kastamonu ağzında “kapmak” ısırmak demektir. bu şekilde mandanın yavrusunun canı yanmış oluyor. burada anlatılmak istenilen de şudur: manda yani yağı ve sütü ile gücünden faydalanılan köylüdür. köylü kendisini korumak ile görevli beyin gölgesinde bir yuva kurmuş. onun canı ozandır. ozan halkın yavrusudur. ancak korumasızdır. o ozanın canı yandı. bir sinek onu ısırdı. ey köylü sen bunu biliyor musun? bu akıl almaz olayı gördün mü? diyor. türkü nakarat kısmından sonra şöyle devam ediyor:
“sabah ezanını okurken aman aman
müezzin minareden uçtu gördün mü?”

yazının başında beyin din adamlarına talimat verdiğini ve onların da camilerde bey lehine konuştuklarını söylemiştim. bu kıta, beyden yana tavır koyan imamlara eleştiridir. diyor ki; bu zulmü yapana karşı söz söylediğimiz için imamlar da uçtular. onu da kaybettik artık erenlere kavuştular. zulümden yana tavır koydular. bu olmaz şeyi de gördün mü? biliyor musun? diyor.
"aşağıdan gelir türkmen koyunu
selviye benzettim yarin boyunu"

olarak, giriş kısmına, türkünün trt repertuvarına alınması sırasında bir ekleme yapılmıştır. asıl türküde bu bölüm yoktur.
türküye ait birçok hikaye internet ortamında bulunmaktadır. araştırma yapılmadan kopyala -yapıştır yöntemi ile oluşturulduğundan asıl hikaye de gözden kaçar olduğu düşünülerek bu yazı kastamonu yöresinde yapılan araştırmalar sonucu oluşturulmuştur.

 
Son düzenleme:
Üst