sarsıntı
Doçent
- Katılım
- 24 Kasım 2007
- Mesajlar
- 714
- Reaksiyon puanı
- 3
- Puanları
- 0
Tux, Linux'un maskotu
Linux
Linux, açık kaynak kodlu, özgür, ücretsiz bir işletim sistemidir. Tüm kaynak kodu tamamen kullanılabilir, değiştirilebilir ve üzerinden yeni bir işletim sistemi çıkarılabilir. Linux çekirdeğini kullanan, diğer açık kaynak kodlu, özgür yazılımları biraraya getiren, derlenmiş işletim sistemlerine Linux dağıtımı denir. Şu anda en popüler dağıtım Ubuntu'dur. Ubuntu'nun ise bir çok türevi vardır: Kubuntu, Xubuntu, Edubuntu...
Linux daha çok sunucu bilgisayarlarda ve süper bilgisayarlarda kullanılmaktadır.
Başlıca Linux dağıtımları: Ubuntu, Debian, OpenSUSE, Pardus, Red Hat, Fedora, PCLinuxOS...
Masaüstü ortamı
İşletim sisteminin grafiksel arabirim ile kullanılmasını sağlayan yazılımların genel adı. Linux'ta birden çok masaüstü ortamı vardır. KDE ve GNOME en çok kullanılan ortamlardır. Bunun dışında Xfce, LXDE gibi ortamlarda vardır.
Bir dağıtıma birden çok masaüstü ortamı kurabilirsiniz. Meselâ Ubuntu varsayılan olarak GNOME ile gelir ancak siz KDE kurabilirsiniz. Pardus'ta KDE ile gelir isterseniz GNOME ya da Xfce kurabilirsiniz
KDE 4 (Yukarıda) ve GNOME
Komutlar: Uçbirim ya da konsol
İşlerimizi komutlarla hallettiğimiz grafik arayüz kullanamadığımız ekrandır.
Konsol böyle birşey
En büyük kullanıcı: Root
Root olmak, sistem yöneticisinin haklarını elde etmektir. Şimdi bunu nasıl yapacaksınız? Şöyle: Uçbirim açıp "su" yazmanız parolayı girdikten sonra entera basmanız en basit root olma yoludur. Bu haklar sayesinde sistem dosyalarında değişiklik yapabilir, program yükleyip kaldırabilirsiniz.
Program yüklemek: Paket Yöneticisi ve depo
Linux'ta program yüklemek Windows'a nazaran daha kolaydır. Zira, Windows'ta programı yüklemek için link bulup indirmeniz, dosyayı açıp "Next" butonlarına tıklamanız gerekir. Linux'ta ise bunun yerine Paket Yöneticileri vardır. Başka hiçbir dağıtımı temel almayan dağıtımlar kendi paket yöneticilerini kullanırlar. Paket yöneticisini grafiksel arabirim yardımıyla ya da konsoldan kullanabilirsiniz. En çok kullanılan paket yöneticisi Debian'a ait olan dpkg'dır. Bunun dışında Pardus'un pisi'si, Red Hat'ın RPM'si gibi paket yöneticileri vardır. Program yüklemek ya da kaldırmak için root olmanız gerekir.
Depolar ise bu paketlerin bir arada tutulduğu çevrimiçi program havuzlarıdır
Pardus'un paket yöneticisi: Pisi
Linux'ta virüs
Belki de en çok tartışılan mesele "Linux'a virüs bulaşır mı?". Evet, bulaşır ama Windows'taki kadar kolay değil. Yâni indirdiğiniz MP3'ten, ZIP dosyasından virüs bulaşması olanaksızdır. Çünkü bu virüs Windows için yazılmış olacağından kendini bilgisayara attığında Windows dosyalarını arayacaktır ama geldiği yer yanlıştır Linux'ta Windows sistem dosyaları olmadığından çalışmayacaktır.
Linux için yazılımış onlarca zararlı yazılım vardır ancak bunların hiçbiri Linux kurulu bilgisayarların çoğunu etkileyememiştir çünkü sistem dosyalarında değişiklik hakkı Root'undur ve root parolası girilmeden işlem yapılamaz. Virüsün etkileme sınırı kullanıcının yetkisi kadardır.
C:, D:, E: nerede?: Linux'ta dosya sistemi
Ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
EXE'ler Linux'ta: Wine
Wine'ı kullanarak Windows programlarını Linux'ta çalıştırabilirsiniz. Wine, daha çok oyunları çalıştırmada kullanılır. Wine'ı paket yöneticisinden aratarak kurabilirsiniz.
Dosyalar Arası Gezinme: Dosya yöneticileri
Linux'ta masaüstü ortamları dosyalar arasında gezinmek için kendi programlarını kullanır. KDE; Konqueror ve Dolphin'i, GNOME, Nautilus'u Xfce Thunar'ı kullanır. Bunların herbiri Windows'taki Windows Explorer'ın görevini yaparlar yâni.
Nautilus (üstte) ve Dolphin.
Linux'ta müzik ve video: Medya oynatıcılarımız
Linux'ta gerekli codecleri yüklediğinizde (genellikle yüklü gelir meselâ Ubuntu'da sonradan kurmalısınız) rahatça film ve video izleyebilirsiniz. Müzik oynatıcıları: Amarok (KDE), Rhythmbox (GNOME), Listen (GNOME) vs. Film oynatıcıları: Totem, GNOME MPlayer, MPlayer...
Amarok 2
MPlayer
Olmazsa olmazlar: Bağımlılıklar
Linux'ta bir programı kurmak için veya kurduktan sonra doğru düzgün çalışabilmesi için başka programları kurmanız gerekebilir. Bunlara o programın bağımlılığı, Bağımlı olunan programlara da kitaplık ya da kütüphane denir. Örneğin; Amarok'u GNOME ortamını kullanan bir dağıtıma kurmak için (Meselâ Ubuntu'ya) KDE'nin temel kütüphanelerini de yüklemek zorundasınız. Genellikle paket yöneticileri bağımlılıkları otomatik indirip kurar. Yine aynı şekilde KDE kullanan bir dağıtıma (Mesela Kubuntu'ya) Rhythmbox kurmak için GTK+ kütüphanelerini yüklemek zorundasınız paket yöneticileri otomatik yapar bu işlemi.
Donanımınız tanınmadı mı?: Linux'ta sürücüler
Linux kurdunuz her şey iyi gitti ve ilk kez Linux'u çalıştırdınız. Ama o da ne? Ekran kartınız ya da diğer kartlarınızdan biri çalışmadı! Windows alışkanlığıyla internette driver aradınız ve bulamadınız. Sinirlendiniz, "Bu Linux bi ekran kartını tanımadı onu geçtim driver bile yok!" dediniz ama yanıldınız. Hemen paket yöneticinize koşun "Ara" kısmından kartınızın markasını ya da modelini aratın çıkan paketlerden birini kurun ve bilgisayarınızı yeniden başlatın. Sakinleştiniz çünkü donanımınızı tam performans ile kullanabiliyordunuz.
Bazı sorunlar yine de olabiliyor onu dağıtımınızın resmî forumlarına ya da http://forum.shiftdelete.net/linux/...ri-konusunda-sikinti-yasayanlar-buraya-3.html adresine yazabilirsiniz
