UEFI

UEFI (Üretici Yazılımı), temelde eski BIOS'un yerini alan ve ilk yapılanmaları 1998 yılında ortaya çıkan Intel Itanium tabanlı sunucu sistemlerinde bir temel giriş-çıkış sistemi yazılımıdır. 2001 yılında Intel Geliştiriciler Konferans'ı ile Windows XP IA-64'de gördüğümüz bu yazılım, EFI 1.x ile Mac cihazlarda devam edildi. UEFI, temelde bir GUI ortamı sunmaktan öte, 2 TB+ disklerin önyükleme yapılmasına ve gelişmiş ACPI teknolojilerine olanak sunar. Geleneksel BIOS'un aksine, UEFI internete bağlanma hatta basit oyunların dahi oynanmasına olanak sağlayabilmektedir. BIOS temelde basit giriş-çıkış işlemlerini denetlerken, UEFI çok daha gelişmiş özelliklere sahiptir. İlk GUI BIOS EFI ile gelmemiştir, yani ilk GUI BIOS'u kullanan AMI WinBIOS, üzerinde EFI kodlarını barındırmamaktadır. Yani kısaca GUI BIOS, bir UEFI pazarlama yöntemidir.


UEFI Class 0 (Legacy BIOS)
Class 0, yani kısaca EFI içermeyen BIOS denilmektedir.

Resimde gördüğünüz Award BIOS, 16-bit yani basit bir BIOS ortamı sunar. Daha sonraki yıllarda ise üzerinde gömülü EDK II ile Hybrid EFI teknolojisi adında tekrardan karşımıza çıkmıştır. Herhangi bir EFI mikrokodu içermez.

UEFI Class 1 (Gömülü UEFI BIOS)

Bu BIOS türünü genellikle UEFI seçenekleri gizlenmiş Insyde H2O ve AMI Aptio 4 yazılımlarında görebiliriz. Ayrıca bir dönem Intel anakartlarda da kullanılan bir yazılımdır. EFI mikrokodlarını barındıran fakat UEFI önyükleme özelliğine sahip olmayan bir üretici yazılımıdır. Bazı varyantları unlock edilerek (gizli özellikler aktif edilerek) UEFI Class 2'ye dönüştürülebilir.

UEFI Class 2 (Direkt UEFI BIOS)

Bu BIOS sürümü günümüz anakartlarında bulunan en yaygın UEFI sürümüdür. Tam UEFI desteği sunan ve beraberinde Secure Boot gibi çeşitli güvenlik önlemlerini de getiren bir üretici yazılımıdır. CSM + UEFI seçeneğini bulunduran son UEFI sürümüdür. İleride UEFI Class 3 ile artık tam CSM olmadan saf UEFI desteği bulunacaktır. Bu da Windows 7 gibi belirli Class 0 dosyalarını içeren işletim sistemlerinin kurulumunun büyük ölçüde engellenmesine sebep olacaktır.

UEFI Class 3 (Saf UEFI)

Tianocore EDK II sürümlerinde ve diğer çeşitli UEFI üreticilerinde bulunan ve CSM desteği olmayan en gelişmiş UEFI sürümlerinden birisidir. Bu UEFI sürümü ile Windows 7 gibi Legacy BIOS dosyalarını barındıran işletim sistemlerinin kurulması bir nevi engellenmiştir.

Hybrid EFI (Ek Bilgi)

GIGABYTE'nin 2011 yılında patentini aldığı fakat o dönemde fazla tutunamamış olan bir Bootloader yazılımıdır. Award BIOS'a gömülü olarak enjekte edilmiş EDK II barındırır. Bu sayede Award BIOS üstünden GPT (2TB+) disklerin önyüklenmesi ve EFI'nin kullanılması sağlanır. Fakat 2012 yılında yerini AMI Aptio 4 almıştır.