WienWarrior
Asistan
- Katılım
- 24 Ocak 2014
- Mesajlar
- 390
- Reaksiyon puanı
- 1
- Puanları
- 18
Haşhaşinler veya Haşhaşin tarikatı 1090 yılının Eylül ayında İsmaili din adamı Hasan Sabbah tarafından kurulmuş bir dini tarikat ve siyasi bir örgüttür. Tarikat, İsmaililik mezhebini temel alan Fatımiler devletinde dinsel bir hizipleşme sonucu ortaya çıkmıştır. Ortaya çıkan iki koldan biri olan Nizarilikkolunun temsilcisi olan Haşhaşin tarikatı önce İran sonra da Suriye'ye yayılmıştır. Kuşatılması ve ele geçirilmesi güç kaleler temelinde örgütlenmiş olan Haşhaşin tarikatı önemli kişilere yönelik suikastlere dayanan etkili bir askeri strateji geliştirerek Orta Çağ İslam dünyasında çok önemli ve farklı bir güç olarak ortaya çıkmıştır. Haşhaşin tarikatı ideolojik açıdan dönemin Sünni siyasi ve dini çevrelerini, özellikle Abbasi Halifeliği ve onun koruyucusu olan Büyük Selçuklu Devletini düşman kabul etmiştir. Bununla birlikte Haşhaşilerin Haçlıları ve Moğolları hedef alan bazı saldırıları da olmuştur.
1273 yılında İran'dan geçmiş olan Marco Polo'nun seyahatnamesindeki hikaye kısaca şöyledir:" Kendi dillerinde Şeyh'e Alaaddin deniyordu. Şeyh iki dağ arasındaki vadiyi kapatmış ve burayı sütten, baldan ve şaraptan akan sular, güzel huriler ve çeşitli meyve bahçeleriyle donatmıştı.Dağın Şeyhi müritlerinin gerçekten cennette olduklarını zannetmeleri için burayı Hz. Muhammed'in cennet tasvirine benzetmişti. Bizim yaşlı adam dediğimiz bu efendi fedailerine iksirinden içirerek onları dörderli, altışarlı gruplar halinde bahçeye taşıtıyordu. Gerçekten cennete gittiklerini zanneden müritlerini bir göreve göndereceği zaman Şeyh "Gidip şunu şunu öldüresin. Meleklerim seni cennete götürecektir." diyordu. Şeyh'in cennetine geri dönebilme arzusuyla fedailerin göze almayacağı hiçbir tehlike yoktu.".
Hasan Sabbah'ın kurduğu Haşhaşin Tarikatı sıkı bir hiyerarşi ve katı kurallara dayanmaktadır. Tarikat kendi örgütlenmesini da've (Farsça davet) olarak adlandırmıştır. Tarikatın temsicileri "davetçiler" anlamındaki dailerdir. Dailerin en alt kademesinde "davete cevap veren" anlamına gelenmüstecipler, en üst kademede ise "delil" manasına gelen hücce yani baş dai yer almaktadır. Cezire, dainin faaliyet gösterdiği bölgedir. İsmaililer de diğer mezhepler gibi dini liderlerine şeyh, pir, ata gibi ünvanlarla hitap eder. Tarikat mensuplarının birbirleri için kullandıkları terim ise "yoldaş" anlamına gelen refiktir. Sıklıkla "fedai" olarak bilinen suikastçiler ise tarikat tarafından esasiyun olarak adlandırılmıştır.
Haşhaşiler tarihte kendilerinden önce pek görülmemiş olan bir askeri taktik geliştirdiler. Özel olarak tek bir önemli kişiyi öldürmek olan suikastı temel askeri taktik olarak kullanan Haşhaşiler, suikastı da kendilerince dini ve psikolojik bir bir şekilde uygulamışlardır. Haşhaşilerce yapılan suikastların hiçbirinde ok, zehir gibi silahlar kullanılmamıştır. Neredeyse tüm suikastlerde hançer kullanılmıştır. Diğer önemli husus ise suikasti gerçekleştiren Haşhaşinin kaçmaya çalışmaması ve öldürülen kişinin korumaları veya halk tarafından linç edilmesidir. Uzmanlar bunu Haşhaşilerin eylemlerine ayinsel bir hava katmak ve insanları korkutma, etkileme amacıyla bu şekilde yaptığını düşünmektedir. Haşhaşilerin bu eylem biçimi Batılılar tarafından günümüzün Müslüman intihar eylemcileri ile ilişkilendirilmiştir. Ancak Orta Çağ İslam Tarihi uzmanı Bernard Lewis göre Haşhaşilerin kendilerini öldürmeyip korumalar tarafından öldürülmesinin günümüzün intihar bombacılarının kendilerini öldürmesinden kesin biçimde ayrıldığını, İslam dinine göre ikincisinin günah sayıldığını belirtmektedir.
Haşhaşinlerin Önemli Suikastleri
Bunlar kaynaktan yaptığım alıntılardı.Şimdi bunların haricinde kendi bildiğim şeylerden bahsetmek istiyorum:
Hasan Sabbah, fedailerini kendine öyle bir biçimde bağlamıştı ki yanına bir fedaisini çağırıp Alamut'un sarp kayalıklarından atlamasını istediğinde gözlerini bile kırpmadan atlıyorlardı.Çünkü fedailer böyle yaparak cennete ulaşacaklarını sanıyorlardı.
Çoğumuzun tarih derslerinden bildiği Nizamülmülk, Alamut Kalesini ele geçiren Hasan Sabbah'ı kuşattı.Hasan Sabbah ve Nizamülmülk birbirlerini tanıyorlardı ve Hasan Sabbah ona kuşatmayı kaldırmasını yoksa onu öldüteceğini söyledi.Ama Nizamülmülk kuşatmayı kaldırmadı ve Hasan Sabbah'ın fedaisi Ebu Tahir suikastle Nizamüllmülk'ü öldürdü.Önderleri ölen ordu kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı.
Melikşah'ın ölümünden sonra onun yerine geçen Sultan Sungur ordusunu toplayıp Hasan Sabbah üzerine yürümeye hazırlanıyordu.Ancak bir sabah yatağına saplanmış bir hançerle şu notu buldu:"O hançeri senin başucuna saplayan, göğsüne de saplayabilirdi.Bizimle uğraşmaktan vazgeç."O hançeri saplayan, Hasan Sabbah'ın yetiştirip saraylara sattığı güzel kızlardan biriydi.Bu olaydan sonra Sultan Sungur haşhaşilerle uğraşmaktan vazgeçti.
Ayrıca Assassin's Creed oyununda gördüğümüz üzere haşhaşinler öyle üstün silahları olan kişiler değillerdi ve oyundaki gibi kıyafetleri yoktu.Hareket kolaylığı sağlamak için sadece siyah çarsaflar giyinirlerdi.
Kaynak
1273 yılında İran'dan geçmiş olan Marco Polo'nun seyahatnamesindeki hikaye kısaca şöyledir:" Kendi dillerinde Şeyh'e Alaaddin deniyordu. Şeyh iki dağ arasındaki vadiyi kapatmış ve burayı sütten, baldan ve şaraptan akan sular, güzel huriler ve çeşitli meyve bahçeleriyle donatmıştı.Dağın Şeyhi müritlerinin gerçekten cennette olduklarını zannetmeleri için burayı Hz. Muhammed'in cennet tasvirine benzetmişti. Bizim yaşlı adam dediğimiz bu efendi fedailerine iksirinden içirerek onları dörderli, altışarlı gruplar halinde bahçeye taşıtıyordu. Gerçekten cennete gittiklerini zanneden müritlerini bir göreve göndereceği zaman Şeyh "Gidip şunu şunu öldüresin. Meleklerim seni cennete götürecektir." diyordu. Şeyh'in cennetine geri dönebilme arzusuyla fedailerin göze almayacağı hiçbir tehlike yoktu.".
Hasan Sabbah'ın kurduğu Haşhaşin Tarikatı sıkı bir hiyerarşi ve katı kurallara dayanmaktadır. Tarikat kendi örgütlenmesini da've (Farsça davet) olarak adlandırmıştır. Tarikatın temsicileri "davetçiler" anlamındaki dailerdir. Dailerin en alt kademesinde "davete cevap veren" anlamına gelenmüstecipler, en üst kademede ise "delil" manasına gelen hücce yani baş dai yer almaktadır. Cezire, dainin faaliyet gösterdiği bölgedir. İsmaililer de diğer mezhepler gibi dini liderlerine şeyh, pir, ata gibi ünvanlarla hitap eder. Tarikat mensuplarının birbirleri için kullandıkları terim ise "yoldaş" anlamına gelen refiktir. Sıklıkla "fedai" olarak bilinen suikastçiler ise tarikat tarafından esasiyun olarak adlandırılmıştır.
Haşhaşiler tarihte kendilerinden önce pek görülmemiş olan bir askeri taktik geliştirdiler. Özel olarak tek bir önemli kişiyi öldürmek olan suikastı temel askeri taktik olarak kullanan Haşhaşiler, suikastı da kendilerince dini ve psikolojik bir bir şekilde uygulamışlardır. Haşhaşilerce yapılan suikastların hiçbirinde ok, zehir gibi silahlar kullanılmamıştır. Neredeyse tüm suikastlerde hançer kullanılmıştır. Diğer önemli husus ise suikasti gerçekleştiren Haşhaşinin kaçmaya çalışmaması ve öldürülen kişinin korumaları veya halk tarafından linç edilmesidir. Uzmanlar bunu Haşhaşilerin eylemlerine ayinsel bir hava katmak ve insanları korkutma, etkileme amacıyla bu şekilde yaptığını düşünmektedir. Haşhaşilerin bu eylem biçimi Batılılar tarafından günümüzün Müslüman intihar eylemcileri ile ilişkilendirilmiştir. Ancak Orta Çağ İslam Tarihi uzmanı Bernard Lewis göre Haşhaşilerin kendilerini öldürmeyip korumalar tarafından öldürülmesinin günümüzün intihar bombacılarının kendilerini öldürmesinden kesin biçimde ayrıldığını, İslam dinine göre ikincisinin günah sayıldığını belirtmektedir.
Haşhaşinlerin Önemli Suikastleri
- Selçuklu veziri Nizamülmülk (16 Ekim 1092)
- İsfahan Müftüsü, Keramiyye tarikatı lideri, Bayhan valisi (1101-1103)
- İsfahan kadısı Ubeydullah el-Hatib, Nişabur Kadısı (1108-1109)
- Ahmet ibn Nizamülmülk'e suikast girişimi
- Kürt emir Ahmedil
- Fatımi Devleti ordular komutanı el Efdal (1121)
- Selçuklu veziri Muineddin Kaşi (16 Mart 1127)
- Abbasi halifesi Müsterşid (1134)
- İsfahan, Meraga ve Tebriz valileri ve Kazvin Müftüsü
- Abbasi halifesi er Raşid (6 Temmuz 1138)
- Selçuklu Sultanı Davud
- Kahistan, Tiflis ve Hemedan kadıları
- Humus hükümdarı Cenah-üd Devle (1 Mayıs 1103)
- Efamiye Kalesi hükümdarı Halef ibn Mülaib
- Selçukluların Musul Emiri Mevud (1113)
- Şam hükümdarı Böri (7 Mayıs 1131)
- Fatımi halifesi el Amir (1130)
- Trablus kontu II.Raymond (1140)
- Selahaddin Eyyubi'ye iki suikast girişimi (1174 ve 22 Mayıs 1176)
- Kudüs Latin Krallığı hükümdarı Montferratlı Conrad (28 Nisan 1192)
- Halep hükümdarının veziri Şehabeddin ibn-ül Acemi
- Antakyalı IV. Bohemond'un oğlu Raymond (1213)
Bunlar kaynaktan yaptığım alıntılardı.Şimdi bunların haricinde kendi bildiğim şeylerden bahsetmek istiyorum:
Hasan Sabbah, fedailerini kendine öyle bir biçimde bağlamıştı ki yanına bir fedaisini çağırıp Alamut'un sarp kayalıklarından atlamasını istediğinde gözlerini bile kırpmadan atlıyorlardı.Çünkü fedailer böyle yaparak cennete ulaşacaklarını sanıyorlardı.
Çoğumuzun tarih derslerinden bildiği Nizamülmülk, Alamut Kalesini ele geçiren Hasan Sabbah'ı kuşattı.Hasan Sabbah ve Nizamülmülk birbirlerini tanıyorlardı ve Hasan Sabbah ona kuşatmayı kaldırmasını yoksa onu öldüteceğini söyledi.Ama Nizamülmülk kuşatmayı kaldırmadı ve Hasan Sabbah'ın fedaisi Ebu Tahir suikastle Nizamüllmülk'ü öldürdü.Önderleri ölen ordu kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı.
Melikşah'ın ölümünden sonra onun yerine geçen Sultan Sungur ordusunu toplayıp Hasan Sabbah üzerine yürümeye hazırlanıyordu.Ancak bir sabah yatağına saplanmış bir hançerle şu notu buldu:"O hançeri senin başucuna saplayan, göğsüne de saplayabilirdi.Bizimle uğraşmaktan vazgeç."O hançeri saplayan, Hasan Sabbah'ın yetiştirip saraylara sattığı güzel kızlardan biriydi.Bu olaydan sonra Sultan Sungur haşhaşilerle uğraşmaktan vazgeçti.
Ayrıca Assassin's Creed oyununda gördüğümüz üzere haşhaşinler öyle üstün silahları olan kişiler değillerdi ve oyundaki gibi kıyafetleri yoktu.Hareket kolaylığı sağlamak için sadece siyah çarsaflar giyinirlerdi.
Kaynak
