Rehber Kahve’nin Yıl Yıl Günümüze Kadar Süren Yolculuğu…

[murat zorluu]

​

Yıl Yıl Kahvenin Tarihi​

Bugünün en popüler içeceği kahve, yıllar önce bir keçi çobanı tarafından bulundu. Etiyopya’nın dağlarında bulunan kahve, önce Arap yarımadasına, oradan hacılar tarafınan tüm islam dünyasına yayıldı.

Müslümanlar arasında popüler olan kahveye, dünyanın diğer ülkeleri de kayıtsız kalmadı. Kahve, önce asyada daha sonra ise avrupada popüler oldu. Kahve aynı hızla Amerika’yada ulaştı ama çay düşkünü olan Amerikalıların kahveye alışması kolay olmadı. İngilizlerin çay vergisini aşırı oranda artırmaları ve Amerikalıların buna çok sert tepki göstermesi üzerine, kahve bir anda Amerikalılar arasında popüler oldu. Hatta, kahve içmek Amerikan milliyetçiliğinin bir göstergesi oldu.

700’lü yıllarda ilk defa içilmeye başlayan kahvenin günümüze kadar ki serüveni… Yıl yıl gerçekleşen olaylar…

Kahvenin ilk yılları​

700​

Kahvenin içecek olarak keşfedilişi​

Kahve çekirdekleri Etiyopya’nın dağlık yörelerinde uzun zamandır bilinmesine karşın, içecek olarak kullanılmıyordu. İlk olarak 700’lü yıllarda, Etiyopya’ya hicret eden müslümanlar, kahve çekirdeklerini önce kavurup, sonra kaynatarak içecek haline getirdiler.

​

900​

​

Kahvenin yazılı metinlere girişi​

Müslüman bilim adamı Ebu Bekir el Razi kitaplarında kahve çekirdeklerinden

ve elde edilen içecekten bahsetti. El Razi kahve için “sıcak, sert ve mideye

iyi gelen” ifadelerini kullandı.

El Razi yazılarında kahvenin Etiyopya dilindeki orijinal isimlerini kullandı.

Kahve çekirdekleri için “bunn”, elde edilen içecek içinse “buncham” ifadelerini kullandı.​

1000​

İbni Sina kahvenin sağlığa etkilerini inceledi ​

Avrupa ve Amerika’da Avicenna adıyla bilinen İbni Sina, kitaplarında kahve çekirdeklerinin ve içeceğinin sağlığa etkilerini yazdı.
İbni Sina da El Razi gibi sıcak kahve içeceğinin mideye faydalı olduğunu yazdı.

​

1258​

​

​

​

Kahvecilerin Piri Şeyh Şazeli​

Kahvecilerin piri kabul edilen Şeyh Şazelinin müridi Şeyh Ömer kahve içeceğinin faydalarını bizzat yaşayarak keşfetti.

Vaktiyle İstanbul’da pek çok kahvehanenin duvarında yer alan yukarıdaki yazının Türkçesi:”Her seherde besmeleyle açılır dükkânımız / Hazret-i Şeyh Şâzelî’dir Pîrimiz, Sultanımız”​

​

1300​

​

Bugünkü kahveye ilk adım ​

Önceleri tüm çekirdek halinde kaynatılarak hazırlanan kahve, havanda öğütülerek

kaynatılmaya başlandı. Kahve bu haliyle Etiyopya’nın Moka bölgesinde yaygınlaştı.​

1350​

Toprak kahve fincanı ​

Kahve küçük toprak çömleklerde içilmeye başlandı. Bu çömlekler, zamanla evrilerek bugünkü fincanlara dönüştü.

​

1400-1500​

​

Kavurma kevgirleri ve silindir öğütücüler​

Kahvenin yaygınlaşmasıyla, kahveye özel aletler geliştirilmeye başlandı.

– Kahveyi kavurmak için delikli kevgirler kullanılmaya başlandı.

– Kahveyi öğütmek için bronzdan yapılan silindir şeklindeki kahve değirmenleri gelistirildi. Bu kahve değirmenleri halen kullanılmaktadır.​

1454​

Kahve Arap yarımadasına girdi​

Etiyopya’da bulunduğu sırada kahvenin faydalarına bizzat şahit olan Aden Müftüsü Şeyh Cemalettin, Yemen’de kahve üretimini başlattı. Böylelikle verimli toprakların olduğu Yemen’in batı ve güney bölgelerinde ilk defa kahve yetiştirilmeye başlandı.

​

1470-1500​

​

Mekke ve Medine’nin kahveyle tanışması​

Kahveyi çok seven Etiyopya ve Yemenli halk, hac ve umre için gittikleri Mekke

ve Medineye beraberlerinde kahve de getirirler. Böylece Mekke ve Medine halkı

kahveyi deneme fırsatı bulurlar. Çok sevilen kahve kısa sürede Mekke ve Medinede

yaygın şekilde içilmeye başlandı.​

1505​

Sri Lanka’da ilk kahve ağacı​

Sri Lanka’dan hac için Mekke ve Medineye gelen müslüman hacılar dönüşlerinde kahve ağacını da götürürler. Bugün çayıyla meşhur olan Ceylon bölgesinde ilk kahve ağaçları dikilir. Ancak bunlar ticari anlamda değil daha çok bireysel tüketim amaçlıdır.

​

1510​

​

Kahve Kahire’ye ulaştı​

Mısır halkı kahveyle ilk olarak Yemen’den Kahire’ye gelen sufi dervişler sayesinde

tanıştılar. Dervişler kahvedeki kafein sayesinde gece boyunca uyanık kalabiliyor ve

gecelerini ibadetle geçiriyorlardı.​

1511​

İlk kahvehane​

Tarihte ilk kahvehane Mekke’de bir camiinin yanında açılmıştır.

İlk kahve yasağı ​

Mekke emiri Hayr Bek; şehrin kadısı, doktorları ve yerel idarecilerin olduğu bir kurul toplayarak kahvenin yasaklanması yönünde bir karar çıkarttı. Çok kısa bir süre sonra yasak kararı, Mekke Emiri’nin bağlı olduğu Mısır Memlük hükümdarı tarafından kaldırıldı. Aynı zamanda Hayr bek görevinden azledildi.

​

1512​

​

Kahvenin teşviki​

Görevden alınan Mekke Emiri Hayr Bek’in yerine kahve konusunda daha ılımlı olan Emir Kutlubay atanmıştır. Kutlu Bey, yörenin ileri gelenlerini bir ziyafet sofrasında toplayarak ellerine bir fincan kahve vermiş, Allah’a bu nimeti bahşettiği için dua etmeleri gerektiği yolunda beyanlar vermiştir.​

1517​

Kahve Mısır’dan İstanbul’a geldi ​

Mısır’ı fetheden Yavuz Sultan Selim burada içtiği kahveyi çok beğenir.
İstanbul’a dönüşünde beraberinde kahve de getirir. Böyle Türkler ilk defa
kahveyle tanışır.

​

1524​

​

Mekke’de kahvehanelerin kapatılması ​

Mekke Müftüsü, kahvehanelerin işsiz güçsüz kimselerle dolması, sık sık kavgaların çıkması gibi nedenlerle kahvehaneleri kapattı. Yasak sadece kahvehanelerin kapatılması yönünde olup, evlerde kahve içilmesine karşın bir yasak değildi. Kahvehane yasağı bir süre sonra yumuşatılarak, yerel yönetimden yazılı izin almak şartıyla kahvehanelerin açılmasına izin verildi.​

1530​

Suriye’de ilk kahve ​

Mekke ve Medine’ye Hac ve umre için giden Suriyeliler, orada beğenerek içtikleri
kahveyi dönüşlerinde Suriye’ye getirdi.

​

1534​

​

Mısır’da kahvehane isyanı​

Kahire’deki dini fanatikler, kahvenin içilmesinin İslama aykırı olduğunu, aynı zamanda sağlığa zararlı olduğunu söyleyerek kahvehanelerin kapatılması yönünde yerel yönetime baskı yaptılar. Kahire Başkadısı doktorlardan görüş alarak kahvenin sağlığa zararlı olmadığını, aynı zamanda islama aykırı olmadığını söyleyerek kahvehanelerin kapatılmasını onaylamadı.​

1542​

İstanbul’da ilk kahve yasağı​

Kanuni Sultan Süleyman kahveyi yasakladı. Ancak bu yasak çok uzun sürmez.
Bir süre sonra kahve tekrar serbest hale geldi.

​

1554​

​

İstanbul’da ilk kahvehane​

İki Suriyeli İstanbul’un Tahtakale semtinde ilk kahvehaneyi açtı. Halep’ten Hakem adlı bir esnaf ile Şam’dan Şems adlı bir kişi gelip Tahtakale’de açtıkları birer büyük dükkanda kahve satmaya başladılar​

1570-1580​

İstanbulda ikinci kahve yasağı ​

Bazı mutaassıp guruplar, yanma derecesine kadar kavrulmuş olan kahvenin içilmesinin İslama aykırı olduğu yönünde baskı yapınca, Şeyhülislam kahvenin haram olduğu yönünde fetva verdi. Bunun üzerine 4. Murat derhal kahve içilmesini yasakladı ve kahvehaneleri kapattı. Kahve içmeye alışan halk, kapalı kapılar ardında kahveyi gizli gizli içmeye devam etti. Yasak başlangıçta çok sıkı şekilde uygulanır. Kahve ve kahvehane yasağı daha sonra kaldırılır.

​

1573​

​

Avrupa’da ilk defa kahve telaffuz edildi ​

Alman tıp doktoru ve bitki bilimcisi Leonhardt Rauwolf “Levant” denilen Akdeniz ülkelerini ziyaretinde kahve dikkatini çeker. Gezi dönüşünde yazılarında bölge halkının içtiği siyah renkli ve sıcak bir içecekten bahseder.​

1580​

Kahve İtalya’da ​

İtalyan tıp doktoru ve bitki bilimcisi Prospero Alpini Mısır’a düzenlediği ziyaret sırasında kahveyi ilk defa denedi. Ülkesine dönüşünde bir miktar kahve getirdi.

​

1587​

​

Kahveyle ilgili ilk kitap ​

Abdülkâdir El-Ceziri “Umdetü’s-Safve fî Hall-il-Kahve” adlı kitabında kahve bitkisi ve kahve içeceğinin özelliklerini yazdı.​

1592​

Kahveyle ilgili Latince ilk yayın​

İtalyan bitki bilimcisi (botanikçi) Prospero Alpini “De Plantis Aegypti fiber” adlı kitabında kahve bitkisi ve kahve içeceği ile ilgili bilgileri yazdı. Kitap, Latince Viyanada basıldı. Türkçe “Mısırın Bitkileri” adlı kitap kahveyle igili Latince ilk yayın olma özelliğini taşır.

​

1594​

​

Hristiyan dünyasında kahve yasağı denemesi​

Katolik papazlar Avrupada yayılmaya başlayan kahveden rahatsız olur. İslam dünyasından çıkan bu içeceğin cehennemden gelen bir içecek olduğunu söyleyerek, Papa Clement VIII’den kahvenin yasaklanmasını talep ederler. Daha önce hiç kahve içmeyen Papa kahveyi denemek ister. Kahvenin tadını ve kokusunu çok seven Papa, kahveyi kutsadığını ve artık onun bir hristiyan içeceği olduğunu söyler.​

1598​

Kahveyle ilgili İngilizce ilk yayın ​

Hollandalı bir gezginin yazdığı “Linschoten’s Travels” – “Linschoten’ın Seyahatleri” adlı kitap Flemenkçeden İngilizceye çevrilerek Londra’da basılır. Kahveden “chaona” adıyla bahsedilir.

​

1600​

​

Kahve ağacı Hindistanda ​

Mekkeye hac için gelen Baba Budan, kahveyi çok sevince bu bitkiyi Hindistanda yetiştirmek ister. Ancak çiğ kahve çekirdeklerinin şehir dışına çıkartılması yasaktır. Bu nedenle, hac dönüşünde 7 adet kahve çekirdeğini kuşağında saklayarak Hindistana getirir. Baba Buhan Hindistanın güneyindeki Chickmaglur, Mysore bölgesinde ilk kahve ağaçlarını yetiştirir.​

1601​

Kahve ilk defa İngilizce bir kitaba girdi ​

İngiliz diplomat Anthony Sherley İran ve Osmanlı devletine yaptğı gezileri anlattığı kitabında kahveden bahsetti. Bu kitap “Sherley’s Travels” – “Sherley’s Seyahatleri” adıyla yayınlandı.

​

1603​

​

Türk kahvesi kitaba girdi ​

İngiliz maceracı ve Virginia kolonisinin kurucusu Kaptan John Smith “Travels and Adventure” – “Seyahatler ve Macera” adlı kitabında Türk kahvesinden “coffa” adıyla bahseder.​

1609​

Türk kahvehaneleri ilgili ilk kitap ​

Suriyenin Halep şehrinde papazlık yapan protestan William Biddulph hatıralarını yazdığı “The Travels of Certain Englishmen in Africa, Asia, etc .” kitabında Osmanlı devletinde gördüğü kahvehaneleri yazdı.

​

1610​

​

Türk kahvesi dünyaya adını duyurmaya başladı​

İngiliz gezgin Sir George Sandys Anadolu, Mısır ve Filistini gezdi. Gezi notlarında bu bölgelerde küçük Çin yapımı fincanlarda içilen koyu renkli sıcak içecekten söz eder. “Coffa” adı verilen bu içeceğin çok sıcak içildiğini yazdı.​

1616​

Kahve fidesinin Avrupaya gelişi ​

Hollandalı Pieter Van clan Broecke ilk defa canlı bir kahve fidesini Yemen’in Mocha limanından gemiyle kahvenin ana vatanından dışarıya çıkardı. Zorlu ve uzun bir yolculuktan sonra Hollanda’ya getirilen kahve fidesi sera ortamında yetiştirilmeye başlandı.

​

1630​

​

Kahve İstanbul’un popüler içeceği oldu​

Evliya Çelebi İstanbul’u adım adım dolaşırken şehirde 55 kahve ve bu kahvelerde 100 ocakçı ve çırak olduğunu saptar. Kahve satıcıları ise daha çoktur. Bu işlerde çalışanların sayısı beş yüzü bulur.​

1633​

İstanbul’da kahvehaneler kapatıldı ve kahve yasaklandı​

IV. Murat 1633 yılının sonlarında tüm kahvehanelerin kapatılmasını emretti ve kahve içilmesini yasakladı.
Dönemin tarihçisi Naima, Sultan IV. Murat’ın kahveleri kapatmasına 1633 yılındaki o büyük İstanbul yangınının yol açtığını yazar.
O yılın sefer ayının 27. cuma günü kuşluk zamanında Cibali Kapısı dışında bir kalafatçının yaktığı fundadan yangın çıkmış, rüzgâr da çok kuvvetle estiği için ateş kısa zamanda kayıkhaneleri sarmış ve oradan Kale Hisarı’ndan içeri girip evleri sarmıştır. Yangın İstanbul için büyük bir felaket olmuş, günlerce söndürülememiştir.
Ayrıca kahvehaneler o dönemde isyancıların buluştukları yerler olmuş, yönetim için ciddi tehdit haline gelmiştir. Özellikle II. Osman’ın acı sonu padişahı ciddi tedbirler almaya zorlamış ve isyancıların merkezi haline gelen kahvehanelerin kapatılmasını emretmiştir.

​

1637​

​

İngiltere’de ilk kahve ​

İngilterenin Oxford şehrine üniversite okumak için giden Giritli bir genç İngilizleri kahveyle tanıştırır. Nathaniel Canopies adındaki üniversite öğrencisi beraberinde götürdüğü kahveyi dost ortamlarında ikram ederek İngilizleri ilk defa kahveyle tanıştırır.​

1640​

Yemen’den Hollanda’ya ilk kahve satışı​

Hollandalı tüccar Wurfbain ilk defa ticari anlamda kahveyi Hollandaya getirerek Amsterdamda satmaya başladı. Yemenin Mocha limanından gemiyle getirilen kahve, Avrupaya satılan ilk kahve özelliğini taşır.

​

1644​

​

Fransada ilk kahve​

Fransız gazeteci ve gezgin Jean de la Roque İstanbula yaptığı seyahatin dönüşünde kahve çekirdekleri ve kahve hazırlama aparatları da getirir. Marsilyada yaşayan Jean de la Roque, böylelikle Fransızları ilk defa kahveyle tanıştırmış olur.​

1645​

Venedikde ilk kahvehane ​

Venedikde ilk kahvehane açıldı

​

1650​

​

İngilterede ilk kahvehane​

Jacob adında bir Musevi Oxford şehrinde İngilterenin ilk kahvehanesini açtı.​

1652​

Londrada ilk kahvehane – Kahvenin ilk yazılı reklamı​

Pasqua Rosee Londrada ilk kahvehaneyi açtı. Pasqua kendi hazırladığı el ilanlarıyla kahvenin reklamını yaptı. Bu aynı zamanda kahvenin yazılı formatta ilk reklamıdır.

​

1655​

​

Oxford kahve kulübü​

Londra kahve kulübü açıldı. Kulüp kısa zaman içerisinde Oxfordun önde gelen bilim adamlarının buluşma yeri haline gelir. Burada yaptıkları bilimsel çalışmaları, bulgularını ve teorilerini tartışırlar. Ünlü kimyacı Robert Boyle kulübün müdavimlerindendir. Bu kulüp daha sonra Royal Society adını alarak, dünyaca ünlü bir bilimsel çalışma derneği haline gelmiştir.​

1656​

Osmanlıda kahve yasağı ​

Dünyada kahve hızla yayılırken, Sokullu Mehmet Paşa politik nedenlerden dolayı kahvehaneleri kapatır ve kahve içimini yasaklar. Yasağı çiğneyenlere çok ağır cezalar uygular.

​

1657​

​

İngilterede ilk gazete ilanı ​

Kahveyle ilgili ilk gazete ilanı The Publick Adviser of London adlı gazetede yayınlanır.

​

Fransada ilk kahve​

Fransız gezgin ve bitki bilimcisi Jean de Thevenot Paris’e ilk kahveyi getirir.​

​

​

​

1658​

Sri Lanka’da ilk kahve üretimi​

Hollandalılar Sri Lanka’nın Ceylon bölgesinde kahve bitkisini yetiştirmeye başladı.

​

1660​

​

Kahvenin Fransaya ticari olarak ilk girişi ​

Mısırdan Marsilyaya ilk kahve ihracatı yapıldı.​

1663​

İngiltere’de kahvehanelere ruhsat şartı​

İngiltere’de kahvehanelere ruhsat alma şartı getirildi.

​

1668​

​

Kahve Amerika’da​

Kahve ilk defa Kuzey Amerika’ya girdi. New York şehrini kuran Hollandalılar, kahveyi ilk kez yeni kıtaya getirdiler. Ancak bu ticari anlamda değil, daha çok kişisel kullanım amaçlıydı.​

1669​

Kahve Paris’te​

Osmanlı Devleti’nin Paris büyükelçisi olarak atanan Süleyman Ağa, Paris’e gidişinde beraberinde kahve de getirdi. Davetlerde yaptığı kahve ikramı çok beğenildi. Süleyman Ağanın konağı kısa sürede kahve içmek isteyen elit Fransızların uğrak mekanı haline geldi.

​

1670​

​

Kahve Almanya’da ​

Almanlar ilk defa kahveyle tanıştı.​

1671​

Fransa’da ilk kahvehane ​

Fransa’da ilk kahvehane açıldı.

Kahveye özel ilk Latince kitap​

Sorbon Üniversitesinde Teoloji profesörü olan Maruni keşiş Antonius Faustus Nairon (1635-1707) sadece kahveyle ilgili Latince “Discurso sobre a salvberrima bebida chamada cahve, ov cafe” kitabını yayınladı.

​

1672​

​

Paris’te ilk kahvehane​

Pascal adında bir Ermeni Parisin St. Germain bölgesinde ilk kahvehaneyi açtı.​

1674​

İngiltere’de kadınların kahveye isyanı “Women’s Petition against Coffee”​

Londrada çok sayıda kahvehane açıldı. Erkeklerin buralarda çok vakit geçirmesinden rahatsız olan İngiliz kadınlar, kahveye karşı bir bildiri yayınladı.
Bildirinin orijinali için:
Kadınların kahveye karşı bildirisi

​

1675​

​

İngiltere’de ilk kahvehane yasağı​

İngiltere Kralı Charles II Londradaki tüm kahvehaneleri kapattı. Buna gerekçe olarak isyancıların kahvehanelerde örgütlendiği iddiasını öne sürdü. Ancak kahve tüccarlarının ve halkın yoğun tepkisiyle yasak kısa sürede kaldırıldı.​

1683​

Kahve Viyana’da​

Avusturyalıların kahve ve kahvehaneyle tanışması aynı anda oldu. Georg Franz Kolschitzky, Viyanada “Blue Battle” adını verdiği ilk kahvehaneyi açtı. II. Viyana kuşatması sonunda Osmanlı ordusundan kalan kahveyi alan Kolschitzky, bu kahveyi değerlendirmek amacıyla ilk kahvehaneyi açtı.

​

1684​

​

Kahvenin hazırlanmasıyla ilgili ilk kitap​

Fransız yazar Philippe Sylvestre Dufour “The Manner of Making Coffee, Tea, and Chocolate” adlı kitabını Fransa’nın Lyon şehrinde yayınladı. Bu kitap, kahvenin hazırlanmasıyla ilgili ilk kitap olma özelliğini taşır.​

1686​

Almanya’da ilk kahvehane ​

Almanya’nın ilk kahvehanesi Regensburg şehrinde açıldı.

​

1689​

​

Boston’da ilk kahvehane ​

Amerika’nın Boston şehrinde ilk kahvehane açıldı.



​

Paris’te ilk kahvehane ​

Paris şehrinde Fransa’nın ilk kahvehanesi “Cafe le Procope” adıyla açıldı.

Cafe le Procope o tarihten bu yana Pariste hizmet vermeye devam etmektedir. Daha fazla bilgi için;​

​

​

Cafe le Procope​

1696​

New York’ta ilk kahvehane​

Amerika’nın New York şehrinde “The King’s Arms” adıyla ilk kahvehane açıldı.

​

1700​

​

Philadelphia‘ta ilk kahvehane​

Amerika’nın Philadelphia eyaletinde ilk kahvehane açıldı.​

1711​

Java kahvesi Hollanda’da satışa sunuldu​

Daha sonra dünyanın en meşhur kahvelerinden birisi olacak olan Endonezya’nın Java bölgesinde yetişen Java kahvesi, Hollanda’nın Amsterdan şehrinde açık artırmayla satıldı.

​

1714​

​

Fransa’da ilk kahve ağacı yetiştirildi​

1706 yılında Hollanda’daki botanik bahçesinden alınan kahve çekirdeği ile Fransa’da ilk kahve ağacı yetiştirildi. Kahve ağacı Paristeki Jardin des Plantes adlı botanik bahçesinde yetiştirilerek Fransa kralı Louis XIV’a sunuldu.

Jardin des Plantes botanik bahçesi günümüze kadar hizmet vermeye devam etmiştir. Bahçeyle ilgili daha detaylı bilgi almak için, linke tıklayınız.

Jardin des Plantes Botanik Bahçesi​

1715​

Haiti ve Dominik Cumhuriyeti’nde kahve üretimi başladı​

Ada ülkesi olan Haiti ve Dominik Cumhuriyeti’nde ilk defa kahve yetiştirilmesine başlandı.

​

1717​

​

Kahve Alman Ansiklopesine girdi ​

John Hubner tarafından hazırlanan ünlü Alman ansiklopedisi “Curieuses und reales Natur-Kunst-Berg-Gewerck-und Handlungs-Lexicon” da, kahvenin bulunma hikayesi yazıldı. Khaldi ve dans eden keçilerinin hikayesinden bahsedildi.​

1718​

Surinam’da kahve üretimine başlandı. ​

Güney Amerika ülkelerinden Surinam Cumhuriyeti’nde kahve üretimine başlandı.

​

1720​

​

Viyanaya yeni kahvehane “Caffe Florian”​

Florina Domingo, Viyana’da “Caffe Florian” adıyla yeni bir kahvehane açtı. Caffe Florian o günden bu yana kahve severlere hizmet vermeye devam etmektedir.​

1730​

Jamaica’da kahve yetiştirilmeye başlandı​

İngilizler o zaman sömürgeleri olan Jamaica’da kahve üretimini başlattılar.

​

1732​

​

Bach “Coffee Cantata”yı besteledi​

Alman besteci Johann Sebastian Bach kahveyle ilgili meşhur Coffee Cantata’yı Leipzig şehrinde besteledi.

Coffee Cantata’yı dinlemek için aşağıdaki linke tıklayınız.

Coffee Cantata​

1752​

Brezilya’da kahve yetiştirilmesine başlandı​

Portekiz’in sömürgesi olan Brezilya’da yoğun bir şekilde kahve yetiştirilmesine başlandı. O yıllarda yapılan yatırımlar sayesinde, Brezilya uzun yıllardır kahve üretiminde dünya lideridir.

​

1753​

​

Kahvenin bilimsel sınıflandırılması yapıldı​

İsveç bilim insanı ve araştırmacı Carl Linnaeus, kahve türlerinin bilimsel sınıflandırmasını yayınladı. Bugün de kullanılan, kahvenin ait olduğu “Rubiaceae familyası” “Species Plantarum” başlığı altında sınıflandırıldı. Kahve ağacının ve meyvelerinin botanik ve tıbbi özellikleri ilk defa bilimsel olarak yayınlandı. Bu çalışma günümüz botanikçileri tarafından halen kullanılmaktadır.​

1760​

Yeni kahve demleme yöntemi​

Fransa’da kahvenin kaynatılma yerine demleme metodu kullanılmaya başlandı.

​

1763​

​

Yeni kahve demleme yöntemi​

Fransa’nın St. Benoit şehrinde, lehim ve bakır işiyle uğraşan bir Fransız kahve demlemek için yeni alet geliştirdi. Cezvenin içerisine yerleştiği bez torba ile kahvenin süzülerek demlenmesini sağlıyordu.​

1773​

Kahveye karşı bira ​

Prusya Kralı Büyük Friedrich kahve ve bira ile ilgili manifesto yayınladı. Kahve yerine daha fazla bira tüketilmesini teşvik etti.

​

1781​

​

Almanya’da kahvenin devlet kontrolüne alınması​

Prusya Kralı Büyük Friedrich Almanya’da kahvenin kavrulmasını devlet kontrolüne alarak devlet tekeli oluşturdu. Vatandaşların kahveyi kavurmasını yasakladı. Bununla ilgili görevlendirilen müfettişler koklayarak kahvenin kavrulduğu yerleri tespit ediyorlardı.​

1784​

Almanya’da kahve yasağı​

Kahve içilmesi Almanya’da yasaklandı. Zenginler bu kuraldan muaf tutuldu.

​

1790​

​

Amerika’da ilk gazete reklamı​

Amerika’da ilk kahve reklamı New York Daily Advertiser gazetesinde yayınlandı.



​

Kahve ilk defa paketlenmiş halde satışa sunuldu​

Kahve paketlenerek ilk defa New York’ta satılmaya başlandı.



​

Kahve Meksika’da ​

Batı hint adaları tarafından Meksika’ya kahve ilk defa getirildi.​

​

​

​

1792​

Manhattan’da Tontine kahvehanesi açıldı​

New York’un Manhattan bölgesinde Tontine Kahvehanesi açıldı. Tontine Kahvehanesi o dönem yatırım ve iş merkezi olarak hizmet vermekteydi. Açık artırma ve hisse senedi satışları burada yapılıyordu. Bu nedenle Tontine Kahvehanesi daha sonra dünyanın en büyük borsası olacak olan New York borsasına ilham kaynağı olmuştur. Tontine Kahvehanesi 1817 yılına kadar iş ve finans merkezi olarak kullanıldı. New York Borsası açılınca, Tontinenin popüleritesi azaldı. Önce meyhaneye, daha sonra otele dönüştürüldü. 1855 yılında yıkılıp, yenisi yapıldı. Yeni bina da 1904 yılında yıkıldı.

​

1798​

​

Kahvehanelerde devletin eleştirilmesi yasaklandı​

Sultan III.Selim, ferman yayınlayarak kahvehanelerde devletin eleştirilmesini yasakladı. Fermanda yasğa uymayanların derdest edilip cezalandırılacakları belirtilmekteydi.​

1804​

Yemen’den Amerika’ya ilk kahve yüklü gemi geldi ​

Yemen’in Mocha limanından kalkan kahve yüklü ilk gemi Amerika Birleşik Devletleri’nin Massachusetts eyaletinin Salem limanına ulaştı.

​

1806​

​

Süzgeçli kahve makinası icat edildi​

Pariste sürgün hayatı yaşayan Amerikalı bilim insanı Benjamin Thomson coffee percolator olarak bilinen süzgeçli kahve makinasını icat etti.​

1809​

Brezilya’dan Amerika’ya kahve sevkiyatı başladı ​

1752 yılında kahve yetiştirilmeye başlanan Brezilya, kahve piyasasında adını duyurmaya başladı. Brezilya’dan ithal edilen kahve Massachusetts eyaletinin Salem limanına ulaştı.

​

1822​

​

Espresso makinasının ilk prototipi yapıldı​

Espresso makinasının ilk prototipi Fransa’da yapıldı. Louis Bernard Babaut ve Edward Santais tarafından tasarlanan espresso makinasının geliştirilerek halka duyurulması 1855 yılında Pariste düzenlenen Universal Exposition adlı iş fuarında olmuştur.​

1825​

Amerika’da ilk kahve makinası patenti​

New York’ta Lewis Martelley geliştirdiği kahve makinasıyla kahve alanında Amerikada’ki ilk patenti almıştır.

Hawaii adalarında kahve yetiştirilmeye başlandı ​

Rio de Jenario’den getirilen kahve fideleriyle, Hawaii adalarında kahve yetiştirilmesine başlandı.

​

1832​

​

Java’da zorunlu kahve yetiştirilmesine başlandı ​

Java hükümeti tüm vatandaşlarının kahve yetiştirmelerini zorunlu hale getirdi. Bu zorunlu uygulama 1905 yılına kadar devam etti.​

​

​

​

1840​

Orta Amerika ülkelerinden Amerika’ya kahve sevkiyatı başladı ​

Orta Amerikada kahve yetiştirilmesine yönelik çalışmalar meyvesini vermeye başladı. Amerika Birleşik Devletleri’ne ilk kahve sevkiyatı başladı.

​

1850​

​

Guatemala’da kahve yetiştirilmesine başlandı ​

Doğal indigo mavisi ve kırmızı boya böceği Guatemala’nın en büyük gelir kaynağı idi. Yapay boyaların keşfedilmesiyle gelir kaynağı kesilen Guatemala kahveye yöneldi. 1859 yılına kadar yarım milyondan fazla kahve ağacı dikildi.​

​

​

​

1860​

Öğütülmüş kahve pakete girdi ​

Öğütülmüş kahve paketlenerek New York’ta satışa sunuldu. Amerika’da Lewis A. Osborn adlı girişimci öğütülmüş kahveyi paketleyerek satışa sundu. Osborn’s Celebrated Prepared Java Coffee markasıyla piyasaya sunulan paket kahve çok ilgi gördü.

​

1864​

​

Kahve kavurma makinalarında dönüm noktası​

Amerikalı Jabez Burns kendi adını verdiği yeni tür kahve kavurma makinalarının patentini aldı. Bu yeni tür Burns kahve kavurma makinaları, içerisindeki basit mekanizmayla, makina ateşin üzerindeyken kavrulmuş kahve çekirdeklerinin boşaltılmasını sağlıyordu. Bu özellik daha sonraki kahve makinaları teknolojisi için ilham kaynağı olmuştur.

Burns marka kahve kavurma makinaları halen Amerika’da faaliyette olup, tüm dünyaya büyük, orta, ve küçük ölçekte kahve kavurma makinaları satmaktadır.​

​

​

​

1865​

İlk kahve markası: Ariosa​

İlk kahve markası “Ariosa” adıyla oluşturuldu. Amerika’nın Pittsburgh şehrinde, John Arbuckle kavrulmuş kahve çekirdeklerini metal kutu içerisinde “Ariosa” markasıyla piyasaya sundu. John Arbuckle kardeşiyle kurduğu “Arbuckle Brothers Company” adlı şirketle kahvenin markalaşmasına öncülük etmiştir. Şirket halen “Arbuckle Coffee” markasıyla kahve satışına devam etmektedir.

İlk süzme kahve hazırlama makinası: Coffee percolator​

James Mason, süzme yöntemiyle kahve hazırlanmasını sağlayan kahve hazırlama makinasını icat etti. “Coffee percolator” olarak bilinen makina normal ateş kullanılarak çalışmaktaydı. 1920 lerde General Electric firması aynı aletin elektrikle çalışanlarını çıkarttı. Günümüzde bu aletin elektrikle çalışanları kullanılmaktadır.

​

1867​

​

Kahve makinaları için bir dizi patent​

Jabez Burns, kahve soğutucusu, kahve karıştırıcısı, ve kahve öğütme değirmeni için patent aldı.​

​

​

​

1868​

Kahve kaplaması​

John Arbuckle, İrlanda yosunu, jelatin, şeker ve yumurtadan oluşan kavrulmuş kahve kaplaması için patent aldı. Bu kaplama kavrulmuş kahvenin daha uzun ömürlü olmasını sağlıyordu.

​

1870​

​

Vakumlu kahve demleme makinelerinin seri üretimine başlandı​

İskoçya’nın Glasgow şehrinde Thos, Smith & Son firması, kahve demlemek için Napierian marka vakumlu kahve demleme makinelerinin seri üretimine başladı. Bu kahve makinası 1940 larda icat edilmiş ancak patent alınmamıştı.​

​

​

​

1871​

Kurukahveci Mehmet Efendi açıldı​

İstanbul’da Mehmed Efendi, çiğ kahveyi kavurup dibeklerde öğüterek müşterilerine hazır olarak satmaya başladı. Böylece İstanbul Tahmis Sokak’ta taze kavrulmuş kahvenin kokusu çevreye yayıldı. Kahveyi öğüterek ilk kez hazır olarak kahve severlere sunan Mehmet Efendi, bu yenilik ve müşterilerine sağladığı kolaylıkla kısa sürede tanınarak “Kurukahveci Mehmed Efendi” diye anılmaya başlandı. Kahvenin uzun macerasında bir dönüm noktası da böylece aşılmış oluyordu.

​

1872​

​

Burns’ten yeni patent: Geliştirilmiş kahve öğütme makinesi​

Jabez Burns, geliştirilmiş bir kahve öğütme makinası için patent aldı.



​

Amerika’da kahveyle ilgili ilk yazılı çalışma​

New York’tan Robert Hewitt Jr., kahve üzerine ilk Amerikan çalışması olan “Coffee: Its History, Cultivation, and Uses“ı yayınladı. Kitap halen yayınlanmakta olup, çeşitli yayınevlerinde basımı ve satışı yapıldığı gibi, ücretsiz versiyonu da internet üzerinde bulunmaktadır.​

​

​

​

1873​

İlk kahve markası Ariosa tüm Amerika’ya yayıldı​

Yerel pazarda başarılı olan paket kahve markası Ariosa, Pittsburgh’dan John Arbuckle tarafından tüm ABD pazarına sunuldu.

​

1878​

​

İlk defa kavrulmuş kahve paketlenerek satışa sunuldu​

Boston’da Chase and Sanborn adlı firma ilk defa kavrulmuş kahveyi paketleyerek satışa sundu. Yarım kiloluk metal kutularda satışan sunulan kavrulmuş kahve büyük rağbet gördü.



​

​

​

​

1881​

Otomatik kahve kavurma makinaları​

Jabez Burns, otomatik kahve kavurma makinalarının patentini aldı. Makina bir tarafından çiğ kahve çekirdeklerini alıyor, kavurduktan sonra otomatik olarak kendisi boşaltıyordu.

Amerika’da kahveyle ilgili ikinci yazılı çalışma​

New York’ta Francis B. Thurber, kahve üzerine “Coffee from Plantation to Cup” adlı kitabını yayınladı. Bu kitap kahveyle ilgili Amerika’da yayınlanan ikinci kitaptır. Kitabın satışı şu an hala yapılmaktadır. Ücretsiz online versiyonunu internette bulabilirsiniz.

​

1888​

​

Yarı otomatik kahve tartma ve paketleme makinası​

Philadelphia’dan Henry E. Smyser, yarı otomatik kahve tartma ve paketleme makinasının patentini aldı. Bu makina otomatik tartma ve paketleme makinelerinin öncüsü olmuştur.



​

​

​

​

1890​

Hazır kahve​

Yeni Zelandalı David Strang hazır kahvenin patentini aldı. Ona “çözünebilir kahve” adını verdi.

​

1894​

​

Kanada’da Murchie’s açıldı​

Kanada’nın Vancouver şehrinde, Murchie’s adlı küçük bir şirket, yüksek kalitede Arabica ve çay satışı yapmak için açıldı. Murchie’s halen kaliteli kahve ve çay satışlarına devam etmektedir. Bu şirketin sattığı kaliteli kahve, Starbuck’s kurucularına ilham kaynağı olmuştur.



​

​

​

​

1890​

Elektrikli kahve öğütücüsü​

Ohio eyaletinin Troy şehrinde kurulu olan Hobart Manufacturing Co., bir elektrik motoruna bağlı ilk kahve öğütücüsünü piyasaya sürdü. Hobart daha sonra KitchenAid markasını oluşturmuştur.

Kahve vakumlanarak paketlenmeye başladı​

New York şehrinde, Edward Norton vakumlama işlemi yapıldığında gıda maddelerinin daha uzun süre taze kaldığını keşfederek, patentini aldı. Vakumlama işlemi çok kısa bir süre sonra kahveye uygulandı..

​

1899​

​

Hazır kahve​

Chicago’da, Japon kimyager Dr. Satori Kato çözünebilir kahveyi keşfetti. Bu kahve, bugünkü Nescafe markasıyla bilinen hazır kahvenin temelini oluşturur.



​

​

​

​

1900​

Kahve vakumlanarak paketlenmeye başladı​

San Francisco şehrinde kurulu Hills Brothers firması, Edward Norton’a ait patenti kullanarak vakumlanmış kahve paketlemesine başladı. Hills Brothers firması, halen paketlenmış kahve ve kahve ürünlerini satmaya devam etmektedir.

​

1901​

​

İlk espresso makinası​

Luigi Bezzera ilk espresso makinesini tanıttı ve 1905 yılında üretmeye başladı. Üretilen ilk makina, 1906 yılında Milan şehrinde düzenlenen uluslararası bir fuarda sergilendi. Bezzera firması halen İtalya’da kahve makinalrı üretimine devam etmeketdir.​

​

​

Hazır kahve Amerika’da satışa sunuldu ​

Dr. Kato’nun keşfettiği çözünebilir hazır kahve, kendi kurduğu Kato Coffee firması tarafından Amerika Birleşik Devletleri’nde satışa sunuldu.

​

Kahve metal kutuya girdi​

American Can Co., Amerika Birleşik Devletleri’nde teneke kahve kutuları üretimine ve satışına başladı.​

​

​

1902​

Java’da Robusta kahve üretimi​

Java’da Robusta kahve üretimine başlandı.

​

1908​

​

Kağıt kahve filtresi​

Alman ev hanımı Melitta Bentz, kahveyi süzmek için kağıt filtreyi keşfetti.

​

​

​

​

1910​

Kafeinsiz kahve satışa sunuldu​

Alman Merck & Co. Firması, kafeinsiz kahveyi Amerikan pazarına sundu. KAfeini alınmış kahve, Dekafa markasıyla New York’ta satışa sunuldu. Daha sonra, marka adı Dekofa olarak değiştirilmiştir.

​

1912​

​

Maillard reaksiyonu keşfedildi​

Fransız Kimyacı Louis Camille Maillard, kendi adını verdiği Maillard reaksiyonunu keşfetti. Maillard reaksiyonu kavrulmayla başlar ve kahve hazırlanıp fincanlara dolduruluncaya kadar devam eder. Amino asitlerin bozunup yeniden düzenlenmesi ve basit şekerlerle moleküler düzeyde tepkimeyle kahve aromasını belirleyen maddelere dönüşmesidir.

​

​

​

​

1918​

Hazır kahve dünyaya yayılmaya başladı​

Hazır çözünebilir kahvenin mucidi Kato Cofffee Company adını Soluble Coffee Company of America diye değiştirerek sadece çözünebilir hazır kahve işine odaklanmaya başladı. İlk iş olarak 1. Dünya Savaşı için deniz aşırı ülkelere giden Amerikan ordusuna kahve sevkiyatına başladı. Böylece hazır kahvenin, tüm dünyada tanınması sağlandı.

​

1931​

​

Kurukahveci Mehmet Efendi vefat etti​

Vefat eden Mehmet Efendi’nin ardından, oğulları Hasan Selahattin, Hulusi ve Ahmet Rıza Beyler baba mesleğini devraldı.

​

​

​

​

1932​

Kurukahveci Mehmet Efendi şirketinin efsanevi amblemi çizildi​

Babalarının vefatının sonra, daha kurumsal yapıya dönüşme kararı alan oğulları, dönemin usta grafikeri İhap Hulusi Bey’e bir amblem çizdirtti. Bu amblem halen kullanılmaktadır.

​

1933​

​

Radyoda kahve reklamları​

Amerika’nın iki büyük gıda firması olan Standard Brands ve General Foods firmaları kahveyle ilgili radyo reklamlarına başladılar. Radyoda reklam için, her iki firmanın bir yılda ödediği miktar yaklaşık 3 milyon dolardı.​

​

​

​

1955​

Alfred Peet San Francisco şehrine taşındı​

Hollandalı kahve uzmanı Alfred Peet, San Francisco şehrine taşındı. Kahve ithalatı yapan E. A. Johnson & Co. firmasında çalışmaya başladı. Alfred Peet, kahve dünyasında çok özel bir yere sahiptir. Daha sonra açacağı kahve dükkanı, sıradan bir içecek olan kahvenin bir dünya starı olmasına giden yolu açmıştır.

​

1966​

​

Kahvenin rönesansı: Peet’s Coffee and Tea Inc. açıldı​

Alfred Peet, 1 Nisan tarihinde Kaliforniya’nın Berkeley şehrinde Peet’s Coffee and Tea Inc. İsimli dükkanını açtı. Daha sonra Starbucks gibi birçok firmaya ilham ve bilgi kaynağı olacak olan dükkan, Walnut ve Vine caddelerinin kesiştiği köşede açıldı. Peet’in açığı bu dükkan, Amerika’da kahvenin rönesansı olarak adlandırılır. Peet’s Coffee and Tea Inc. halen ticari hayatına devam etmektedir.​

​

​

​

1971​

İlk Starbucks açıldı​

Seattle şehrinde, Gordon Bowker, Jerry Baldwin ve Zev Siegl adlı üç arkadaş Starbucks şirketini kurdu. Her biri 1350 dolar ödeyen üç ortak, bankadan da 5000 dolar kredi aldı. İlk Starbucks, şehir merkezindeki Pike Place adında bir balık pazarında açıldı.

İlk otomatik süzme kahve makinası: Mr. Coffee​

Vincent Marotta, Edward Able, ve Erwin Schulze “Mr. Coffee” adını verdikleri ilk otomatik kahve makinasını geliştirdiler. Mr. Coffee bugünkü elektrikli süzme kahve makinalarının öncüsüdür. O yıllarda Amerika’da, bu kahve makinasının girmediği ev kalmamıştır. Mr. Coffeemarkası halen aktif olarak çeşitli kahve makinaları üretmektedir.

​

1972​

​

Starbucks 2. şubesini açtı​

Kısa sürede kahveseverlerin ilgisini toplayan Starbucks, kısa süre içerisinde 2. şubesini açtı.​

​

​

​

1980​

Zev Siegl Starbucks ortaklığından ayrıldı​

Zevl Siegly, payını diğer iki ortak olan Jerry Baldwin ve Gordon Bowker’a satarak ayrıldı.

​

1982​

​

Howard Schultz sahneye çıktı​

Howard Schultz Starbucks’ta pazarlama müdürü olarak çalışmaya başladı.​

​

​

​

1983​

Howard Schultz’ın efsanevi İtalya gezisi​

Howard Schultz, kahveyle ilgili trendleri ve yeni kahve makinalarını görmek için İtalya’ya giti. Bu kısa gezi sırasında espresso barlarına hayran kaldı. Howard Schultz dönüşünde benzer bir konsepti Amerika da açma fikrini Starbucks’ın sahipleriyle paylaştı ama onları ikna edemedi.

​

1984​

​

Starbucks, Peet’s Coffee & Tea’yi satın aldı​

Starbucks kurucuları Jerry ve Gordon, idolleri olan Peet’s Coffee & Tea firmasını satın aldı. Ancak bu satın alma, onlar için sonun başlangıcı oldu. Satın alma nedeniyle yüklü borca giren Starbucks, mali açıdan zor günler yaşamaya başladı.​

​

​

​

1986​

Howard Schultz Starbucks’tan ayrıldı​

Peet’s Coffee & Tea. şirketini satın almadan dolayı, finansal açıdan zor günler yaşayan Starbucks sahipleri, Howard Schultz’un espresso bar açma fikrini kabul etmedi. Bunun üzerine Howard Schultz, Starbucks’tan ayrılarak “İl Giornale” adında kafe açtı.

​

1986​

​

Howard Schultz Starbucks’ı satın aldı​

Howard Schultz, 3.8 milyon dolar ödeyerek Starbucks’ı satın aldı. Böylece Howard Schultz, 34 yaşında Starbucks’ın sahibi oldu.​

​

​

​

2004​

Kahve dünyası açıldı​

Kahve dünyasının ilk şubesi İstanbul’un Eminönü semtinde açıldı.

​

2011​

​

Uluslararası Türk kahvesi yarışmasıorganize edilmeye başlandı​

World Coffee Events (WCE) 2011 yılından başlayarak, her yıl “Cezve-İbrik Championship” adı altında Türk kahvesi yarışması düzenlemeye başladı.​

​

• Yarışma kuralları
• Yarışmaya katılım ve kayıt
• Geçmiş yıllarda dereceye giren yarışmacılar

​

​

Kahve dünyası yurtdışına açıldı​

Kahve dünyası Türkiye’de yakaladığı ivmeyi yutdışına da taşımaya karar verdi. İlk yurtdışı şubesini Londra, Piccadilly Circus’ta açtı.

​

​

2013​

UNESCO Türk kahvesini tescilledi
Kahveyle ilgili zengin birikim nedeniyle “Türk kahvesi kültürü ve geleneği”, UNESCO tarafından “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi”nde Türklüğe ait bir sembol kabul edilerek tescillenmiştir