Su, antimon ve bizmut. Ne oldukları hakkında bilgim yok ama ezberci eğitim iştekatı hali(buz), sıvı halinde yüzen tek madde su.
Geç olmuş ama yazınız:
Sıvılar ısıtılınca hacimleri artar. Yalnız suyun özel bir durumu vardır. +4C sıcaklıkta suyun hacmi minimumdur. +4C deki suyu ısıtır veya soğutursak, hacmi artar.
Hacim ile özkütle ters orantılı olduğunda suyun özkütle-sıcaklık grafiği aşağıdaki gibi olur.
Gazların Genleşmesi: Gazlarda ısı karşısında genleşirler. Gazların genleşmesi sadece hacimce olur. Genleşme katsayısı bütün gazlarda aynıdır. Bütün gazların sıcaklıkları 1C değiştiğinde hacimlerinin 1/273 ü kadar genleşirler. Bu nedenle genleşme gazlar için ayırt edici bir özellik değildir.
Suyun Olağanüstü Termal Özellikleri
Henderson'ın kitabında üzerinde durulan konulardan biri, suyun termal (ısıyla ilgili) özellikleridir. Henderson, suyun termal özelliklerinin beş ayrı yönden çok ilginç olduğuna dikkat çeker. Bunlar sırasıyla şöyledir:
1) Bilinen tüm maddeler ısıları düştükçe büzüşürler. Bilinen tüm sıvılar da yine ısıları düştükçe büzüşür, hacim kaybederler. Hacim azalınca yoğunluk artar ve böylece soğuk olan kısımlar daha ağır hale gelir. Bu yüzden sıvı maddelerin katı halleri, sıvı hallerine göre daha ağırdır. Ama su, bilinen tüm sıvıların aksine, belirli bir ısıya (+ 4°C'ye) düşene kadar büzüşür, ama sonra birdenbire genleşmeye başlar. Donduğunda ise daha da genleşir. Bu nedenle suyun katı hali, sıvı halinden daha hafiftir. Yani buz, aslında "normal" fizik kurallarına göre suyun dibine batması gerekirken, su üstünde yüzer.
2) Buz eridiğinde ya da su buharlaştığında, etraftan ısı çekilir. Bunun tersi gerçekleştiğinde ise, dışarıya ısı verilir. Bu "gizli ısı" olarak bilinen kavramdır.
Gizli ısı, suyun ısısını değiştirmeyen, ancak sadece onun katıdan sıvıya ya da sıvıdan gaz haline geçmesini sağlayan ısıdır. Bir buzu eritmek için ona ısı verdiğinizde, buz 0°C'ye kadar gelir. Sonra biraz daha ısı verirsiniz, buzun ısısında hiçbir artış olmaz, hala 0°C'dir. Ama artık buz değildir, eriyip su olmuştur. Isıda bir fark olmamasına rağmen, sadece katı halin sıvıya dönüşmesi için kullanılan bu enerjiye "gizli ısı" denir.
Tüm sıvıların gizli ısıları vardır. Ancak suyun gizli ısısı, bilinen tüm sıvıların en yükseği sayılabilir. Normal ısılarda, sadece amonyak sudan daha yüksek bir donma gizli ısısına sahiptir. Buharlaşma gizli ısısında ise hiçbir sıvı, su ile boy ölçüşemez.
3) Suyun "termal kapasitesi", yani suyun ısısını bir derece artırmak için gereken ısı miktarı, bilinen diğer sıvıların çok büyük bölümünden daha yüksektir.
4) Suyun termal iletkenliği, yani ısıyı iletebilme yeteneği, bilinen diğer herhangi bir sıvıdan en az dört kat daha yüksektir.
5) Buzun ve karın termal iletkenlikleri ise düşüktür.
Teknik birer fiziksel özellik gibi duran yukarıdaki beş maddenin ne gibi bir öneme sahip olduğunu merak edebilirsiniz. Bunlar çok büyük birer öneme sahiptir, çünkü dünya üzerindeki yaşam ve bizim hayatımız, bu üstteki özelliklerin tam tamına bu şekilde olması sayesinde mümkündür.
![]()
Gemi madde mi?(sadece dadandım, takılma lütfen
)
Genel kuram.
Maddenin en "yoğun" hali katı halidir. Sıvı ve gaz fazlarına doğru geçtikçe yoğunluğu azalır ve dolayısıya özkütlesi de düşer. Su ise farklı olarak katı halinde de, 4c'deki sıvı halinden daha az yoğunluğa saihptir ve bu nedenle doğal olarak donan buzlar suyun üzerinde yüzerler ve anlatıldığı gibi kış mevsiminin sert geçtiği yerlerde denizlerdeki yaşam devam edebilir.
Aynı şekilde içeceğinize attığınız buz da yüzeye çıkar, dipte kalmaz (buzun nasıl bir sudan nasıl elde edildiği, hangi sıcaklıkta suya atıldığı da önemli, ama genelleme yapabilriz.)
Günlük yaşamdaki uygulamaya bu örnekler verilebilir.
Deney gibi bir düzenek için de (gıda boyası gerekli olan) bir anlatım yapabilirim ama uykum var, gerçekten istenirse yazayım yoksa eziyet olmasın yazana da okuyana da.![]()