Antidepresan Çeşitleri,Çalışma Mekanizmaları ve Yan Etkileri

[prognostic]

Antidepresan Nedir?

Antidepresanlar, depresyon, sosyal anksiyete bozukluğu, anksiyete bozuklukları, mevsimsel duygulanım bozukluğu ve distimi veya hafif kronik depresyon gibi semptomları rahatlatmaya yardımcı olabilecek ilaçlardır. Beyinde, duygudurum ve davranış değişikliklerinden sorumlu olduğuna inanılan beyinlerdeki nörotransmitterlerin kimyasal dengesizliklerini düzeltmeyi amaçlarlar.Antidepresanlar ihtiyaç doğrultusunda ilk öncelikle 1950'li yıllarda keşfetilmiştir.Ancak günümüz şartları sebebiyle son 15-20 yılda kullanımı çok fazla artmıştır.

Antidepresan Çeşitleri

1-)SNRI(Selective Noradrenaline Ruptake İnhibitor) ve SSRI(Selektive Serotonin Ruptake İnhibitor) Tipi Antidepresanlar

Norepinefrin ve özellikle serotonin vücuttaki duygu durumunu etkileyen ana nörotransmitterlerdendir.Bu yüzden SNRI ve SSRI tipi antidepresanlar en sık reçete edilen ilaç tiplerindendir.Ayrıca diğer antidepresanlardan daha az ve hafif yan etkilere sahiptir.

Serotonin ve noradrenalin geri alım inhibitörleri (SNRI'lar) majör depresyon, duygudurum bozuklukları ve muhtemelen fakat daha az sıklıkla dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), obsesif kompulsif bozukluk (OKB), anksiyete bozuklukları, menopoz semptomları, fibromiyalji ve kronik nöropatik tedavi için kullanılır.

SSRI'lar beyindeki serotoninin geri alımını veya emilimini bloke eder. Bu, beyin hücrelerinin mesajları almasını ve göndermesini kolaylaştırır, sonuçta daha iyi ve daha istikrarlı ruh halleri ortaya çıkar.Ayrıca seçici diye adlandırılmasının sebebi diğer nörotransmitterleri değil,serotonini etkiliyor olmasıdır.

SSRIs ve SNRIs Tipi Antidepresanların Olası Yan Etkileri

1-)Hipoglisemi veya Düşük Kan Şekeri

2-)Düşük Sodyum

3-)Mide Bulantısı

4-)İsilik

5-)Kuru Ağız

6-)Kabızlık veya İshal

7-)Kilo Kaybı

Terlemek

9-)Titreme

10-)Yatıştırma

11-)Cinsel İşlev Bozukluğu

12-)Uykusuzluk Hastalığı

13-)Baş Ağrısı

14-)Anormal Düşünme

15-)Baş Dönmesi

Örnekler arasında citalopram (Celexa), essitalopram (Lexapro), fluoksetin (Prozac, Sarafem), fluvoksamin (Luvox), paroksetin (Paxil) ve sertralin (Zoloft) sayılabilir.

SSRI'ları ve SNRI'leri kullananlar, özellikle 18 yaşından küçükler, özellikle de uyuşturucu kullanmaya başladıkları zaman, intihar düşünceleri yaşadıklarını bildirmişlerdir.

2-)Trisiklik Antidepresanlar

Trisiklik antidepresanların bu şekilde adlandırılma sebepleri yapılarında 3 adet halka bulundurmalarıdır.Depresyon, fibromiyalji, bazı anksiyete tiplerini tedavi etmek için kullanılırlar ve kronik ağrının kontrolüne de yardımcı olabilirler.

Trisiklik Antidepresanların(TCA) Olası Yan Etkileri

1-)Nöbetler

2-)Uykusuzluk

3-)Kaygı

4-)Aritmi veya Düzensiz Kalp Atışı

5-)Hipertansiyon

6-)İsilik

7-)Mide Bulantısı ve Kusma

Karın Krampları

9-)Kilo Kaybı

10-)Kabızlık

Örnekler arasında amitriptilin (Elavil), amoksapin-klomipramin (Anafranil), desipramin (Norpramin), doksepin (Sinequan), imipramin (Tofranil), nortriptilin (Pamelor), protriptilin (Vivactil) ve trimipramin (Surmontil) bulunur.

3-)Monoamin Oksidaz İnhibitörleri(MAOI)

Bu tip antidepresanlar SSRI ve SNRI tipi antidepresanlardan önce sık sık reçete edilmekteydi.Aslında ana mantıkları aynı işlemektedir.Bir beyin enzimi olan monoamin oksidazın etkisini engeller. Monoamin oksidaz, serotonin gibi nörotransmitterleri parçalamaya yardımcı olur.Daha az serotonin bozulursa, daha dolaşımdaki serotonin olacaktır. Teoride, bu daha istikrarlı ruh hallerine ve daha az kaygıya yol açar.SSRI'ler işe yaramazsa daha çok MAOI'ya yönelim görülür.

MAOI Olası Yan Etkileri

1-)Bulanık Görüş

2-)İsilik

3-)Nöbetler

4-)Ödem

5-)Kilo Kaybı veya Kilo Alımı

6-)Cinsel İşlev Bozukluğu

7-)İshal, Mide Bulantısı ve Kabızlık

Baş Ağrısı ve Baş Dönmesi

9-)Ayağa Kalkarken Bayılma veya Bayılma Hissi

MAOI örnekleri fenelzin (Nardil), tranilsipromin (Parnate), izokarboksazid (Marplan) ve selegilin (EMSAM, Eldepryl) olarak verilebilir.

Antidepresanların Kullanım Alanları

Bu ilaçlar sadece depresyonu tedavi etmek için değil, diğer şartlar için de kullanılabilmektedir:

1-)Sıkıntı Durumu

2-)Obsesif Kompulsif Bozukluklar (OKB)

3-)Çocukluk Çağı ya da Yatak Islatma

4-)Depresyon ve Majör Depresif Bozukluk

5-)Yaygın Anksiyete Bozukluğu

6-)Bipolar Bozukluk

7-)Travma Sonrası Stres Sozukluğu (TSSB)

Sosyal Anksiyete Bozukluğu

Bazen bir ilaç "off-label" olarak kullanılabilir. Bu, kullanımın onaylanmadığı anlamına gelir ancak bir doktor etkili bir tedavi olabileceği için kullanılmasına karar verebilir.

Antidepresanların off-label kullanımları şunları içerir:

1-)Uykusuzluk Hastalığı

2-)Ağrı


3-)Migren

Antidepresanlar Ne Zaman Etki Gösterir?

Bir kişinin antidepresanın etkilerini fark etmesi birkaç hafta sürebilir. Birçok kişi ilaç kullanmayı bıraktıklarından dolayı kullanmayı bırakmaktadır.Çoğu kişi ise ilk veya ikinci hafta boyunca hiçbir fayda hissetmeyecektir. Tam etki 1 veya 2 ay sonrasına kadar mevcut olmayacaktır.Bu durumda azim çok önemlidir.

Antidepresanlar Bazen Neden Etki Göstermez?

Danışmanlık antidepresanların etkinliğini artırmaya yardımcı olabilir.

İnsanların bir iyileşme görememesinin nedenleri ise şunlardır:

1-)İlaç kişiye uygun olmayabilir.

2-)Sağlık kuruluşu tarafından bir izleme eksikliği olabilir.

3-)Bilişsel davranışçı terapi (CBT) gibi ek terapilere ihtiyaç olabilir.

4-)Kişi ilaçları doğru zamanda almayı unutabilir.

Doktorla irtibat halinde kalmak ve takip randevularına devam etmek, ilacın çalışma şansını artırmaya yardımcı olur. Dozajın değişmesi veya başka bir ilacın kullanılması daha uygun olabilir. Antidepresanı talimatlara göre almak önemlidir aksi takdirde etkisi görülmeyebilir.

Antidepresan Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Araştırmalara göre her 10 kişiden 5 ila 6 kişi 3 ay sonra belirgin bir iyileşme yaşamaktadır.İlacı kullanan kişiler daha iyi hissetmeye başladıktan sonra en az 6 ay boyunca tedaviye devam etmelidir. 8 aylık kullanımdan önce duracak olanlar semptomların geri dönüşünü görebilirler.

Bir veya daha fazla kere semptomların tekrarladığını görenler, en az 24 ay boyunca tedaviye devam etmelidir.

Düzenli tekrarlayan depresyonu olanlar ise ilacı birkaç yıl süreyle kullanmalıdırlar.

Bununla birlikte, antidepresanların uzun süreli kullanımının, vücutta biyokimyasal değişikliklere yol açabileceğinden, bazı kişilerde semptomları kötüleştirebileceği söylenmektedir.

Gebelerde Antidepresan Kullanımı

Bir doktor hamilelik sırasında antidepresan vermeden önce durumun eksilerini ve artılarını tartması gerekir.Gebelik sırasında SSRI'lerin kullanımı, gebelik kaybı, erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve doğuştan doğum kusurları riski ile ilişkili bulunmuştur.Doğum sırasındaki olası problemlerden biri ise annede aşırı kanamadır.

Doğumdan sonra yenidoğan, kalıcı pulmoner hipertansiyon olarak bilinen akciğer problemleri yaşayabilir.

69.448 gebelikle ilgili bir çalışma, gebelik sırasında SNRI veya TCA kullanımının, pre-eklampsi olarak bilinen, hamileliğe bağlı hipertansiyon veya yüksek tansiyon riskini artırabildiğini bulmuştur. Bununla birlikte, bunun ilaçlara mı yoksa depresyona mı bağlı olduğu açık değildir.

Bununla birlikte, bazı kadınlar için, ilaç tedavisine devam etme riski, örneğin depresyonunun kendisinin veya onun doğmamış çocuğuna zarar verebilecek bir eylemi tetiklemesi durumunda, tedaviyi durdurma riskinden daha küçüktür.

Antidepresan Çeşitleri,Çalışma Mekanizmaları ve Yan Etkileri - İnsan Vücudu Nasıl Çalışır ?