‘Zırtgel’, ‘sürtünük', ‘çöpçül’…

  • Konuyu başlatan Konuyu başlatan mila12
  • Başlangıç tarihi Başlangıç tarihi

mila12

Dekan
Emektar
Müdavim
Katılım
5 Kasım 2007
Mesajlar
9,864
Reaksiyon puanı
255
Puanları
1,263
Yabancı Sözcüklere Türkçe Karşılık Bulunması Kurulu'nun yeni sözcük önerileri: ‘Cınga’, ‘sürtünük', ‘topbaş', ‘tezbak’, ‘zırtgel’, ‘çöpçül’…

Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Şükrü Haluk Akalın'ın girişimiyle oluşturulan kurul, birçok ünlü ismi bir araya getirdi. Sanatçılar Candan Erçetin ve Kıraç, AKUT Başkanı Nasuh Mahruki, ilk kadın hakem ve futbolcu Lale Orta, sinema eleştirmeni Sevin Okyay, felsefe profesörü Ahmet İnam da kurulda 'gönüllü' üye olarak görev aldılar.

TDK Başkanı Akalın, 'Amacımız, Türkçemizi geliştirmek, zenginleştirmek ve özleştirmek. Davetimize sanatçılarımız ve sporcularımızın da aralarında olduğu çok sayıda kişi olumlu yanıt verdi. Kendilerine teşekkür ediyorum' dedi. Akşam gazetesinin haberine göre, bugüne kadar iki toplantı yapan kurul üyelerinin tartıştığı ve önerdikleri sözcükler özetle şöyle:

- Araba kapılarını uzaktan açan anahtar 'keyless-go' yerine 'açgeç', 'açar geçer', 'açam', 'e-anahtar', 'manahtar (manyetik anahtar)' karşılığını önerenler oldu. Toplantıda bu sözcük için, Mahruki'nin gündeme getirdiği 'AÇS' (araç çalıştırma sistemi) kabul edildi.
- Alıcılar tarafından 'istenmeyen ileti' olarak bilinen 'spam' sözcüğü için 'i-posta', 'çöpçül' seçenekleri sunuldu. 'İstenmeyen ileti' tercih edildi. Yine 'antispam' için de 'defeder', 'defeden' gibi sözcükler önerildi, ancak kurul, 'iletisavar'da karar kıldı.

- Flaş haber için teklif edilen karşılıklar 'cınga', 'haberge', 'mühim haber', 'tezbak', 'zırtgel' oldu. 'Çarpıcı haber'de karar kılındı. Önemli gelişme, sıcak gelişme, sıcak haber ve son dakika ifadelerinin de yerine göre kullanılması benimsendi.

- Ter kokularını önlemek amacıyla koltuk altına sürülen 'roll-on' için 'bilyalı', 'dön-dur', 'döndürüklü', 'kokusavar', 'tere dön', 'teriter', 'tersavar', 'topbaş', 'yuvarla sür' Türkçe karşılıklar tartışıldı. Kabul edilen 'Bilyeli' sözcüğü oldu.

- Bilgisayar faresinin altına konulan 'mousepad' için üyeler, 'fare çulu', 'fare minderi', 'fare kayıcı', 'fare şiltesi', 'sürtünük', 'tık atar altlığı' önerilerinde bulundu. 'Fare altlığı' ifadesi benimsendi.

Toplantılarda cıngıl/cıngıl yerine reklam müziği, 'cover' yerine 'yeniden yorum', 'metadata' yerine 'iz bilgi', 'blog' yerine 'e-günce', 'multifonksiyonel' yerine 'çok işlevli', 'multipurpose' yerine 'çok amaçlı', 5'er kişiyle oynanan 'futsal' yerine salon futbolu, 'ketıl' yerine 'su ısıtıcı', 'strapless' yerine 'askısız', 'receiver' yerine alıcı, 'free' yerine de 'serbest, bedava, ücretsiz, özgür' sözcüklerinin kullanılması kararlaştırıldı.

HEM SANAL HEM GERÇEK TOPLULUK

Yeni kurulda, sanal ortamdaki katılımcılardan oluşan 'Yazışma Topluluğu' ile TDK'daki toplantılara katılan 'Tartışma Topluluğu' yer alıyor. 'Yazışma Topluluğu'nda farklı bilim, sanat ve meslek dalından kişiler bulunuyor. 'Tartışma Topluluğu' ise gündelik dilde daha yoğun kullanılan yabancı sözcüklerle ilgili sanatçı, sporcu, gazeteci ve meslek sahipleriyle dil uzmanlarından oluşuyor. Her iki topluluktaki üyeler de herhangi bir ücret almadan gönüllü olarak görev yapıyor.

Kaynak
 

POWER

Rektör
Katılım
5 Ekim 2009
Mesajlar
10,275
Reaksiyon puanı
161
Puanları
0
Türkçeye uyarlayacağım yerine saçma sapan kelimeler üretenlere selamlar..
 

AliA

Ordinaryüs
Emektar
Katılım
29 Haziran 2007
Mesajlar
64,457
Reaksiyon puanı
530
Puanları
0
Olması gereken bu zaten neden saçma olsun?
 

POWER

Rektör
Katılım
5 Ekim 2009
Mesajlar
10,275
Reaksiyon puanı
161
Puanları
0
Önerilen kelimelere bakınca ne kadar zeki bir komisyon tarafından tartışıldığı hemen belli oluyor.
- Flaş haber için teklif edilen karşılıklar 'cınga', 'haberge', 'mühim haber', 'tezbak', 'zırtgel' oldu. 'Çarpıcı haber'de karar kılındı. Önemli gelişme, sıcak gelişme, sıcak haber ve son dakika ifadelerinin de yerine göre kullanılması benimsendi.

- Ter kokularını önlemek amacıyla koltuk altına sürülen 'roll-on' için 'bilyalı', 'dön-dur', 'döndürüklü', 'kokusavar', 'tere dön', 'teriter', 'tersavar', 'topbaş', 'yuvarla sür' Türkçe karşılıklar tartışıldı. Kabul edilen 'Bilyeli' sözcüğü oldu.

- Bilgisayar faresinin altına konulan 'mousepad' için üyeler, 'fare çulu', 'fare minderi', 'fare kayıcı', 'fare şiltesi', 'sürtünük', 'tık atar altlığı' önerilerinde bulundu. 'Fare altlığı' ifadesi benimsendi.

vs vs
 

AliA

Ordinaryüs
Emektar
Katılım
29 Haziran 2007
Mesajlar
64,457
Reaksiyon puanı
530
Puanları
0
Ne var bunlarda? Hangisi Türkçeye bakıldığında yanlış bir karşılık olmuş?

Bu kelimeler fazla kullanılmadığından, bu yüzden de garip geldiğinden adamlara laf atmak boşuna.
 

POWER

Rektör
Katılım
5 Ekim 2009
Mesajlar
10,275
Reaksiyon puanı
161
Puanları
0
Evet. Bu kelimeler garip geliyor çünkü KULLANIŞSIZ. Kimse kullanmaz. Kullanılmayacak şeyler de söylenmesi gereksizdir.
 

AliA

Ordinaryüs
Emektar
Katılım
29 Haziran 2007
Mesajlar
64,457
Reaksiyon puanı
530
Puanları
0
Kullanışsız diye bir şey yok. Böyle adımları her zaman desteklerim.

Sahip çıkın biraz dilinize yahu. Kullanışsızmış bilmem ne. Hemen çöpe atmayın dilinizi.
 

POWER

Rektör
Katılım
5 Ekim 2009
Mesajlar
10,275
Reaksiyon puanı
161
Puanları
0
Çöpe attığım yok. Kendini bu göreve layık görmüş üç beş kişinin eline kalmadı Türkçe. Kullanışlı kelimeler üretsinler ki herkes kullansın. Amaçları gerçekten Türkçeyi korumaksa tabi!
 

Finix

Daha mükemmel bir Troy
Müdavim
Katılım
4 Haziran 2008
Mesajlar
11,527
Reaksiyon puanı
2,285
Puanları
293
Zırtgel :D
 

Ozgurky

Profesör
Katılım
26 Nisan 2009
Mesajlar
2,698
Reaksiyon puanı
14
Puanları
218
Neden kullanılması kabul edilen kelimeler yerine önerilen kelimelere takıldınız? Çünkü işinize geldi, makara yapmak daha güzel, haberin tamamını okumak zor geldi veya TDK ile ilgili önyargılarınız var... Gayet güzel olmuş çoğu karşılık.

Keyless-go yerine AÇS (Araç Çalıştırma Sistemi),
apam yerine istenmeyen ileti,
antispam yerine iletisavar,
flaş haber yerine çarpıcı haber,
roll-on için bilyeli
mousepad için fare altlığı,
cingıl yerine reklam müziği,
cover yerine yeniden yorum,
metadata yerine iz bilgi,
blog yerine e-günce,
multifonksiyonel yerine çok işlevli
multipurpose yerine çok amaçlı,
futsal yerine salon futbolu,
ketıl yerine su ısıtıcı,
strapless yerine askısız,
receiver yerine alıcı,
free yerine serbest, bedava, özgür, ücretsiz kabul edilmiş.
 

mr_rain

Müdavim
Müdavim
Katılım
9 Temmuz 2008
Mesajlar
23,957
Reaksiyon puanı
442
Puanları
7,263
Amaç doğru sonuç fasa fiso.. Zırtgeli kim kullanır Allasen...
 

__kadıköyRAP__

Müdavim
Müdavim
Katılım
3 Mart 2007
Mesajlar
29,201
Reaksiyon puanı
2,148
Puanları
7,358
Zırtgeli kullanmıyorlar zaten, öneriler saçma ama kabul edilenler makul bence de.
 

arsenik

Müdavim
Müdavim
Katılım
8 Ağustos 2009
Mesajlar
11,355
Reaksiyon puanı
242
Puanları
243
Haberge güzel ama hoşuma gitti :)
 

TEGİN

Müdavim
Müdavim
Katılım
13 Mayıs 2009
Mesajlar
2,108
Reaksiyon puanı
92
Puanları
228
Bize saçma da gelse kullanışsız da gelse.Beyin fırtınası önemlidir.Saçma da olsa fikir üreteceksin.Saçma da olsa yüzlerce kelime koyacaksın halkın önüne ve halk işine geleni kullanacak.
Mesela Bilgisayar kelimesi ilk önerildiğinde eminim böyle tepkiler olmuştu.Computer ve Bilgisayar kelimelerini yan yana koyduğunuz da bilgisayar saçma gibi de duruyor ama o günden bugüne kullanıla kullanıla şimdi ne kadar doğal geliyor.
Ama bir eleştiri ; kelimeleri genelde ingilizce nin Türkçe'ye çevirisi olarak yapıyorlar gibi. O zaman da saçma sonuçlar çıkabiliyor.
 
Üst