Turkcell Süper Lig(TARİHÇE)

[WarriorEagle]

Turkcell Süper Lig, (Eski isimleri: Milli Lig, Türkiye Birinci Futbol Ligi, Türkiye 1. Süper Futbol Ligi) 1959 yılında Milli Lig adıyla kurulmuştur ve şu an Türkiye'nin en üst düzeydeki futbol ligidir. Turkcell Süper Lig, Türkiye Futbol Federasyonu'na bağlıdır. Son şampiyon Beşiktaş JK 'dır. Milli Lig'den Önce Türkiye'de Futbol

Milli Lig kurulmadan önce Türkiye'nin bazı illerinde (İstanbul, İzmir, Eskişehir, Adana, Trabzon, Bursa)[2] mahalli ligler kurulmuştu. Bu liglerden İstanbul Ligi ise Osmanlı Devleti'nin artık gücünü yitirdiği bir bakıma düşmana İstanbul'u teslim ettiği günlerde yabancı (özellikle İngiliz) askerler ve tüccarlar [3]tarafından kurulmuştur. Türkiye topraklarında yapılan ilk maç ise 1897 yılında İzmir'den İstanbul'a gelen İzmir Karması'yla İstanbul Karması arasında oynanmıştır.[2]
Bu futboldan uzak kalış ve Türk topraklarındaki bu oyunun başkalarınca oynanması Galatasaray Lisesi 10. sınıf öğrencilerinden Ali Sami Yen'in zoruna gider ve arkadaşlarını toplayarak Galatasaray'ı kurar. [4] Galatasaray ile başlayan Türk kulüpleri Fenerbahçe, Vefa, Beykoz, Beşiktaş, Altay ve Karşıyaka ile devam eder. Bu kulüplerin kurulması Cuma Ligi,Pazar Ligi,İstanbul Şampiyonluğu Ligi gibi organizasyonların oluşmasını beraberinde getirir. O dönemde Beşiktaş kulübü lig kurulması önerisini getirir ama bazı kulüpler bu öneriyi kabul etmezler.Beşiktaş kulübü önerisini kabul eden takımlarla birlikte İstanbul Türk İdman Birliği Ligi'ni kurar.
Bu kulüplerin kurulup gelişmeye başlayacağı bu dönemde önce Balkan Savaşları'nın daha sonra da I.Dünya Savaşı'nın çıkması ve eli silah tutan herkesin askere alınmasıyla futbol sahaları boş kalır ve Türk Futbolu 11 yıllık bir kesintiye uğrar(1912-1923).
Cumhuriyetin kurulması ile her alanda olduğu sporda da atılımları beraberinde getirdi. Bu dönemin en önemli olayı ise Türk İdman Cemiyetleri İttifakı yani günümüzdeki adıyla Türkiye Futbol Federasyonu'nun kurulması olmuştur.Futbol Federasyonunun kurulması ile Türk futbolu tek bir çatı altında toplanmıştır.
Kuruluş

1959 öncesi

1930'lu yıllardan 1950'lerin sonlarına kadar Türkiye'de futbol İstanbul, İzmir, Ankara, Eskişehir, Adana, Bursa ve Trabzon şehirlerinin takımlarının ağırlıkta olduğu Milli Küme adlı deplasmanlı ligde oynanmıştır. Milli Küme boyunca Fenerbahçe 6, Beşiktaş 3, Galatasaray ve Güneş 1'er kere Türkiye şampiyonu olmuşlardır.Türkiye Milli Futbol Takımı'nın 1954 FIFA Dünya Kupası'na katılması ile birlikte profesyonel bir ligin kurulmasına karar verilmiş, Türkiye Futbol Federasyonu bir Milli Lig'in kurulması fikrini benimsemiştir. Milli Lig'in temelleri 1957 yılında düzenlenen Federasyon Kupası ile atımıştır. Federasyon Kupası 1957 ve 1958 yılında Lig düzeninde oynanmış, bu iki sezonda kupayı Beşiktaş JK kazanmıştır.[5]
1959 ve 1960'lar

1958 yılında düzenlenen Türkiye 1. Futbol Ligi'nin ilk sezonunda maçlar sadece İstanbul,Ankara ve İzmir takımlarını katıldığı, 8'er takımdan oluşan Beyaz ve Kırmızı adlı iki grupta oynanmış, o tarihteki statü uyarınca beyaz grubun lideri Fenerbahçe SK ile kırmızı grubun lideri Galatasaray SK finalde karşılaşmıştır. İlk maçı Galatasaray SK 1-0, ikinci maçı ise Fenerbahçe SK 4-0 kazanınca, Türkiye 1. Futbol Ligi'nin ilk şampiyonu Fenerbahçe olmuştur.[6]



1959 - 1960 sezonundan itirbaren ise grup sistemi kaldırılmış ve Türkiye 1. Futbol Ligi bugünkü statüsü ile oynanmaya başlamıştır. 1962 yılında Türkiye tam üyelik için UEFA'ya başvurmuş ve UEFA'da Türkiye'nin başvurusunu kabul etmiştir. UEFA üyesi olunduğu için Avrupa Kupa Galipleri Kupası'na Türkiye'nin de takım göndermesi gerekmekteydi ve bu nedenle Türkiye Futbol Federasyonu tarafından Türkiye Kupası organize edilmeye başlanmış, bu kupa organizasyonu ilk kez 1962 yılında düzenlenmiştir.
1970'ler

Bu döneme Türk Futbolu'nun içinde değişimlerin ve yabancı futbolcu ve teknik direktörlerin hakimiyetinin başladığı dönem olarak kabul edilmiştir. Bu dönemde Türkiye'de çalışan Ignác Molnár, Brian Birch, Didi ve Toma Kaleperoviç gibi antrenörler Türkiye Birnci Futbol Ligi'nde başarılı sonuçlar almış ama bu başarılara rağmen 1960 ve 1970'lerde Türk futbolu Avrupa'da Göztepe'nin oynadığı yarı finalden başka önemli bir başarı elde edememiştir.
1970 yılında ortaya çıkan ve Türk futbol tarihinde Anadolu İhtilali olarak geçen başarılar gerçekleşmiştir. TFF'nin 1965 yılında her ilin bir takımı olması için çıkardığı izinle birçok futbol kulübü kurulmuş ve Bursaspor (1963)'un öncülüğünde Boluspor (1965), Eskişehirspor (1965), Antalyaspor (1966), Sakaryaspor (1965), Kayserispor (1966), Kocaelispor (1966),Trabzonspor (1967), ve Samsunspor (1965) gibi uzun yıllar Birinci Lig'de mücadele etmiş ve hâla eden futbol takımları kurulmuştur.Önceleri Anadolu'nun sesini sadece duyuran Altay-Göztepe-Gençlerbirliği gibi bir kaç takım bulunurken Trabzonspor'un ligde ve kupada şampiyonluklar kazanması , Eskişehirspor'un üst üste ikincilikler alması, Samsunspor, Boluspor ve Bursaspor'un üst sıraları zorlaması, Anadolu'da futbola olan ilgi ve merakı artırmıştır.
1980'ler

1980'lere gelindiğinde Türk futbol anlayışında bazı değişiklikler olmuş ve özellikle Alman teknik direktör Jupp Derwall'ın Türkiye'ye gelmesi ile Türk Futbolu'nda tesisleşme başlamıştır. Ayrıca Derwall'ın Galatasaray'a sistemli futbol oynatması ve Galatasaray SK'nın bu oyun anlayışı ile Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda yarı final oynaması bu sistemin kalıcı olmasını sağlamıştır. Bu değişimlerden diğer kulüpler de etkilenmiş ve Türkiye'de sistemli futbol oynanmaya başlamıştır.
1990'lar

1992'de Türkiye Futbol Federasyonu'nun özerkleşmesi ile Süper Lig takımlarının naklen yayınları gelire çevirilmesiyle kasaları doldu. Türkiye Futbol Federasyonu dev anlaşmalarla futbol ekonomisinde milyonlarca dolarlık bir katma değer oluşturdu. Futbol ekonomisinin önemi kulüpler tarafından da anlaşıldı, sponsorluk gelirleri bu alanda da devreye sokuldu. Futbol kulüplerinin ve Türk Milli Takımı'nın birçok sponsorluk anlaşması bu dönemlerde yapıldı.[7]
Türkiye Birinci Futbol Ligi 1996'dan 2000'e kadar Cine 5,2000'den 2001'e kadar da Teleon'da yayınlandı. 2001'den itibaren de Digitürk bünyesindeki Lig Tv'den yayınlanmaktadır. Lig Tv 2010 yılına kadar yayın haklarını elinde bulundurmaktadır.[8]
Türkiye Birinci Futbol Ligi 2002/03 sezonu başında Türkiye Süper Ligi,2005/06 sezonunda Turkcell'in Lige sponsor olmasıyla da Turkcell Süper Lig adını aldı.[1]
Futbol anlamında ise 90'ların başına Beşiktaş sonuna ise Galatasaray damgasını vurmuştur. 90'lı yıllarda Beşiktaş 4, Galatasaray 5, Fenerbaçe ise 1 kez şampiyon olmuştur.
Süper Lig kuralları

Süper Lig'e katılabilme

Süper Lig bir önceki sezondan ilk 15 takım ve aynı sezonun bir alt liginden gelen 3 takımla beraber 18 takımla oynanır. Kulüplerin Süper Lig'de mücadele edebilmesi için;

• Federasyonun Süper Lig için getirdiği kriterleri uygulamak zorundadırlar. Belirlenmiş kriterlerlerden bir veya birkaçının uygulanmaması halinde federasyon söz konusu takımın tecilini iptal edebilir.
• Süper Lig’e katılacak olan Kulüpler; TFF tarafından düzenlenen “Süper Lig Katılım Formu” nu eksiksiz olarak doldurup onaylayarak TFF’nin belirleyeceği tarihe kadar göndermek zorundadırlar. Söz konusu formları TFF’ ye göndermeyen, TFF talimat ve genelgelerine uygun düzenlemeleri yerine getirmeyen Kulüpler Süper Lig müsabakalarına katılamazlar.
• Tescil edilecek kulüpler, işbu statü ekinde bulunan “Taahhütname” yi vermek ve TFF tarafından belirlenen tescil ve aidat ücretlerini ödemek zorundadırlar.

Bu statü hükümlerine göre 2009/10 sezonunda;
a)Süper Lig’e terfi eden kulüplerden alınacak tescil ücreti 500 TL olarak,b)Tescil edilen kulüplerin TFF’ye ödeyecekleri aidat 250 TL olarak belirlenmiştir.

• Kulüpler, Süper Ligi’nde mücadele eden takımından başka, Ümit ve Genç Milli takımların alt yapısını oluşturmak ve kendi alt yapılarını güçlendirmek amacıyla, TFF tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde oluşturulacak alt yapı liglerine Kulüp Lisans Talimatı hükümleri de dikkate alınarak katılmak zorundadırlar.
• Süper Ligi’e katılan kulüpler; gelir ve gider cetvellerini, bilançolarını ve gelecek sezonu kapsayan bütçeleri ile Genel Kurul Tutanaklarını yıllık Genel Kurullarında onaylandığı biçimi ile ve ilgili Genel Kurul tarihinden itibaren 30 gün içerisinde TFF’ye sunmalıdır. Herhangi bir kulübün bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi veya bu açıdan yanlış yönlendirici bilgi vermesi durumunda bu kulübe bir uyarı verilir ve yetkililerinin hakları askıya alınır.

Kulübün sözü edilen yükümlülüğünü uyarı tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yerine getirmemesi durumunda puan silme yaptırımı uygulanır. Kulübün sözü edilen yükümlülüğünü ilave 30 gün içerisinde de yerine getirmemesi durumunda küme düşürülür.

• UEFA Kulüp Lisans Sistemi ve TFF’nin Kulüp Lisans Talimatı doğrultusunda Süper Lig kulüplerinin:

• Sportif Kriterler
• Altyapı (Tesis) Kriterleri
• Personel ve İdari Kriterleri
• Hukuki Kriterler
• Mali Kriterler

hususunda gerekli düzenlemeleri ve hazırlıkları yapmaları zorunludur.

• Kulüpler Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri dışında, profesyonel yönetim şekline sahip olmak ve müsabakaların düzenli şekilde oynanmasını sağlamak amacıyla;

• Genel Müdür
• Güvenlik Sorumlusu
• Stadyum Müdürü
• Medya Sorumlusu
• Bilet Sorumlusu
• Akreditasyon Sorumlusu

Pozisyonlarını görevlendirmek ve bu pozisyonlara ilişkin bilgileri TFF’ye belirlenen süreler içerisinde ibraz etmek zorundadırlar. Yukarıda bahsi geçen görevlilerin farklı kişilerden oluşması ve TFF tarafından sertifika verilmesi zorunludur.
Lig düzeni




Süper Lig 18 takımdan oluşur. Sezon Ağustos'da başlar ve Mayıs'ta sona erer. Maçlar federasyonun belirlediği saatlerde bir orta, iki yardımcı bir de dördüncü hakem tarafından yönetilir. Her maç öncesi İstiklâl Marşı söylenir. Eğer saygı duruşu yapılacaksa bu İstiklâl Marşı'ndan önce yapılır.
Takımlar sezon boyunca her takımla iki kez karşılaşırlar. Bu maçların bir tanesi takımın kendi sahasında diğer maçta rakibinin sahasında oynanır. Böylelikle bir sezon sonunda bir takım 34 maç yapmış olur. Diğer takımlar da ele alınırsa bir Süper Lig sezonu 34 haftada 306 karşılaşmadan oluşur. Maçın bir tarafın galibiyetiyle bitmesi halinde maçı kazanan takım üç puan kazanır. Kaybeden takım ise puan alamaz. Eğer maç bir tarafın galibiyetiyle sonuçlanmamışsa yani berabere bitmişse iki takım da birer puan kazanırlar.
Sezon sonunda takımlar aldıkları bu puanlara göre sıralanırlar. En çok puan toplayan takım şampiyon olurken en az puan toplyan üç takım bir alt lig olan Bank Asya 1. Lig'e düşer.
İkili Averaj

Sezon sonunda iki takım aynı puana sahiplerse:

• 1) kendi aralarında yapılan maçlara bakılır. Eğer sonuçlar aynıysa;
• 2) genel averaj göz önüne alınır. Rakibine üstünlük sağlayan takım daha üst sırada yer alır. Örneğin;

• 1. Durum

Takım A 3–0 Takım B
Takım B 6–0 Takım A

Bu sonuçlar alındığında B Takımı, A Takımı'na sıralamada üstünlük sağlar.
Takım P O G B M A Y Av. Takım B 3 2 1 0 1 6 3 3 Takım A 3 2 1 0 1 3 6 -3

• 2. Durum

Takım A 3–0 Takım B
Takım B 3–0 Takım A
Takım A 2–0 Takım C
Takım C 1–1 Takım A
Takım B 1–0 Takım C
Takım C 4–4 Takım B


Bu sonuçlar alındığında A Takımı, B Takımı'na sıralamada üstünlük sağlar.
Takım P O G B M A Y Av. Takım A 7 4 2 1 1 6 4 2 Takım B 7 4 2 1 1 8 7 1 Üçlü ve daha fazla averaj [değiştir]

Sezon sonunda üç veya daha fazla takım aynı puana sahiplerse kendi aralarında yapılan maçlara bakılır. Eğer sonuçlar aynıysa genel averaja bakılır. Diğer rakiplerine üstünlük sağlayan takım daha üst sıarada yer alır. Örneğin;
Bu örneği 2007/08 sezonunda yaşanan olayla gösterirsek;
Beşiktaş 1–2 Sivasspor
Sivasspor 1–2 Beşiktaş
Fenerbahçe 1–0 Sivasspor
Sivasspor 1–4 Fenerbahçe
Fenerbahçe 2–1 Beşiktaş
Beşiktaş 1–2 Fenerbahçe

2007/08 Sezonu Puan Durumu
Team P O G B M A Y Av. Fenerbahçe 73 34 22 7 5 72 37 35 Beşiktaş 73 34 23 4 7 58 32 26 Sivasspor 73 34 23 4 7 57 29 28 Sivasspor Kulübü ikili averajda Beşiktaş JK ile eşit genel averajda da Beşiktaş’tan üstün olmasına rağmen Fenerbahçe SK’ya daha farklı sonuçlarla yenildiği için ligi 4. sırada tamamlamıştır


Avrupa Kupalarına Katılabilme

Süper Lig TFF'ye,TFF'de UEFA'ya bağlı olduğu için bir sezon sonunda başarılı takımlar UEFA'nın organize ettiği,UEFA Şampiyonlar Ligi, UEFA Avrupa Ligi organizasonlarından birine katılır. Türkiye 2008 yılı puan sıralamasında 10. ile 15. arasında olduğu için[12] Şampiyonlar Ligi'ne iki takım gönderir.
Süper Lig'de bir sezon sonunda ilk iki sırayı alan takımlar Şampiyonlar Ligi'ne gitmeye hak kazanır. Buna göre;Süper Lig şampiyonu Şampiyonlar Ligi direkt geçer Lig ikincisi ise Şampiyonlar Ligi 3. Ön eleme turu'ndan bu lige katılır.
Süper Lig'de UEFA Avrupa Ligi'na lig üçüncüsü,lig dördüncüsü ve Fortis Türkiye Kupası şampiyonu gönderilir. Fortis Türkiye Kupası Şampiyonu UEFA Avrupa Ligi'ne 1. Tur’dan Lig Üçüncüsü ve lig dördüncüsü ise 2. Ön eleme turu’ ndan katılır.
Ödüller

1 adet Turkcell Süper Lig Kupası, 50 adet madalya ve para.
Kupa

• TFF tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde Süper Lig Müsabakaları sonunda birinci olacak kulübe şampiyonluk kupası verilir.
• Kupanın tasarımına ve üretimine TFF karar verir.Bu nedenle düzeni değişebilir.
• Kupa töreni organizasyonu TFF tarafından yapılır. Kulüpler TFF’nin belirleyeceği organizasyon kurallarına uymak ve Kupa törenine katılmak zorundadırlar.[9]

Madalyalar

Süper Lig Müsabakaları sonunda birinci olan kulübün futbolcu, teknik heyet ve yöneticilerine, bu başarılarını simgeleyen toplam 50 adet olmak üzere birer madalya verilir.[9]
Para

Sezonu birinci sırada bitiren takım Türkiye Futbol Federasyonu tarafından dağıtılan dayanışma parası, ligin isim hakkı gelirleri ve performans primlerinin yanı sıra 6.5 milyon TL’de şampiyonluk ödülüne sahip olacak.[13]
Sponsorluk

Süper Lig'in isim sponsoru Turkcell'dir. Turkcell Süper Lig'le beraber 2007-08 sezonunda 10 takımın da ana sponsoruydu. Süper Lig'in 2009-10 sezonu sponsorları:

• Ana Sponsor: Turkcell
• Sportif Sponsor: Nike
• Yayıncı Kuruluş: Digiturk

Yayın hakları

Maçlar Digitürk'te yer alan 77. kanaldan (Lig TV) yayınlanmaktadır. 2008-2009 yılından itibaren dört büyüklerin kendi evlerinde oynadığı maçlar HD yayın teknoloji ile yayınlanmaktadır.Maçların şikeye karşı olası bir şekilde aynı saatte yayınlanması gerektiğinde Spormax,Kanal 202 ve Kanal 203 devreye girer.
Televizyon yayınları

2008 - 2009 Sezonunda oynanan Özel ve Resmi Futbol Müsabakaları’ndan; Turkcell Süper Lig müsabakaları yalnız TFF ile sözleşme imzalamış olan yayıncı kuruluş tarafından UEFA ve Yayın Talimatı hükümlerine uygun olarak televizyondan yayınlanabilmektedir.
TFF’nin kulüpler adına ve hesabına yayın sözleşmesi imzaladığı kuruluşların en iyi şartlarda yayın yapabilmesi için gerekli ortamın sağlanması ev sahibi kulübün sorumluğundadır. Talimat ve bu statü ekinde belirlenen esaslara uygun olarak yapılacak yayına ilişkin hazırlıkların ve/veya yayının yapılmasının engellenmesi, yayının kısıtlanması ve/veya yayının devamına engel olunması halinde ev sahibi kulüp hakkında Futbol Disiplin Talimatı hükümleri uygulanır.[9]
Radyo yayınları

2008 - 2009 sezonunda oynanan özel ve resmi Futbol Müsabakaları’ndan; Turkcell Süper Lig Müsabakaları yalnız TFF ile sözleşme imzalamış olan yayıncı kuruluş/kuruluşlar tarafından UEFA ve Yayın Talimatı hükümlerine uygun olarak radyodan yayınlanabilir.
Ev sahibi kulüpler yayıncı firmanın en uygun şekilde görev yapmasını sağlamakla yükümlüdür.TRT RADYO 3 yıllık yayın hakkını almıştır.
Resmi maç topu

Turkcell Süper Lig'in resmi topu, Nike Total 90 Omni'dir. Bu Nike Total 90 Omni topu 2008/2009 sezonu itibariyle üzerindeki Turkcell Süper Lig amblemi ile oynanmaktadır.
Nike Total 90 Omni'nin özellikleri: “Total 90 Omni” teknolojisi Futbolcular, topa hangi futbol zemininde vururlarsa vursunlar, bekledikleri tek şey vardır; o da her yönden eşit bir etki ve dokunuş. Total 90 Omni’nin yeni panel geometrisi tam da bu amaca hizmet etmek üzere tasarlandı. Geliştirilmiş altıgen ve beşgenlerin muhteşem birlikteliği neredeyse mükemmel bir top şekli yaratıyor. Patent almayı bekleyen tasarım, topun içerisindeki basıncı paneller arasında ve topun genelinde çok daha eşit bir şekilde dağıtıyor. Mühendisler bu tasarıma, ‘360 Dereceli Özel Vuruş Noktası’ adını veriyor. Bu tasarım sayesinde topa vurulduğu anda gideceği yön çok daha net bir şekilde tahmin edilebiliyor ve topla çok daha güçlü vuruşlar yapılabiliyor. Oyuncuların deyişiyle, bu tasarım sayesinde futbolcular topa güvenle yaklaşabiliyor.
Gitmesi istenen noktaya ulaşamayan şutlar ve paslar için Nike, aerodinamik mikro delikli eşsiz bir Poliüretan kaplama sunuyor. Aerodinamik tünel içerisinde geliştirilen bu kaplama sayesinde top daha hızlı savruluyor ve hedefe çok daha net bir şekilde varıyor.
Geliştirilmiş görünürlük: Tüm gözler topun üzerinde İyi bir futbolcunun, hızlı hareket eden futbolcularla dolu bir sahada, gözlerini hızla hareket eden topun üzerinden ayırmaması gerekir. İşte onları bu zorlu görevlerinde yalnız bırakmayan Total 90 Omni, performans grafikleri ve rengiyle anlık kararlar alma konusunda büyük bir görev üstleniyor. Total 90 Omni’nin etrafını çevreleyen yeni siyah asimetrik bant, topun dönmesiyle birlikte daha güçlü bir görüntüye sahip oluyor, topun saha üzerindeki yerini bulmayı, dönüş oranını, hızını ve yörüngesini her açıdan daha iyi tespit etmeyi sağlıyor. Böylece, baskının iyice arttığı zamanlarda hızlı futbolcuların hızlı kararlar almasına yardımcı oluyor.
Turkcell Süper Lig 2009-10

Takım Şehir Kuruluş Ne Zamandır
Bu Ligde? Geçen Sezon[14] Stadyum Kapasite Ağ Adresi Ankaragücü Ankara 1910 1981-82 13. 19 Mayıs Stadyumu 19,209 MKE Ankaragücü Ankaraspor AŞ Ankara 1978 2004-2005 10. Yenikent ASAŞ Stadyumu 19,626 Ankaraspor AŞ Antalyaspor Antalya 1966 2008-2009 11.137 Antalya Atatürk Stadyumu 12,000 Antalya SK Beşiktaş JK İstanbul 1903 1959 1. BJK İnönü Stadı 32.086 Beşiktaş Bursaspor Bursa 1963 2006-2007 6. Bursa Atatürk Stadyumu 18.857 Bursa SK Denizlispor Denizli 1966 1999-2000 14. Denizli Atatürk Stadyumu 15,427 Denizli SK Diyarbakırspor Diyarbakır 1968 2009-2010 Bank Asya 1. Lig 2. Diyarbakır Atatürk Stadyumu 12.963 Diyarbakır SK Eskişehirspor Eskişehir 1965 2008-2009 11. Eskişehir Atatürk Stadı 18,608 Eskişehir SK Fenerbahçe SK İstanbul 1907 1959 4. Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu 55,500 Fenerbahçe SK Galatasaray İstanbul 1905 1959 5. Ali Sami Yen Stadyumu 22,800 Galatasaray SK Gaziantepspor Gaziantep 1969 1990-1991 8. Kamil Ocak Stadyumu 16,981 Gaziantep SK Gençlerbirliği SK Ankara 1923 1989-1990 15. 19 Mayıs Stadyumu 19,209 Gençlerbirliği SK İstanbul BB İstanbul 1990 2007-2008 9. Atatürk Olimpiyat Stadyumu 76,092 İstanbul Büyükşehir Belediyesi SK Kayserispor Kayseri 1937 2004-2005 7. Kayseri Kadir Has Şehir Stadyumu 32,864 Kayseri SK Kasımpaşa SK İstanbul 1921 2009-2010 Bank Asya 1. Lig Play-Off RTE Stadı 9.576 Kasımpaşa SK Manisaspor Manisa 1965 2009-2010 Bank Asya 1. Lig Şampiyon Manisa 19 Mayıs 14.965 Manisa SK Sivasspor Sivas 1967 2005-2006 2. Sivas 4 Eylül Stadyumu 14,998 Sivas SK Trabzonspor Trabzon 1967 1974-1975 3. Hüseyin Avni Aker Stadyumu 32.946 Trabzon SK

TURKCELL SÜPER LİG ŞAMPİYONLUKLARI​

2008 - 2009
BEŞİKTAŞ​

2007 - 2008
GALATASARAY​

2006 - 2007
FENERBAHÇE​

2005 - 2006
GALATASARAY​

2004 - 2005
FENERBAHÇE​

2003 - 2004
FENERBAHÇE​

2002 - 2003
BEŞİKTAŞ​

2001 - 2002
GALATASARAY​

2000 - 2001
FENERBAHÇE​

1999 - 2000
GALATASARAY​

1998 - 1999
GALATASARAY​

1997 - 1998
GALATASARAY​

1996 - 1997
GALATASARAY​

1995 - 1996
FENERBAHÇE​

1994 - 1995
BEŞİKTAŞ​

1993 - 1994
GALATASARAY​

1992 - 1993
GALATASARAY​

1991 - 1992
BEŞİKTAŞ​

1990 - 1991
BEŞİKTAŞ​

1989 - 1990
BEŞİKTAŞ​

1988 - 1989
FENERBAHÇE​

1987 - 1988
GALATASARAY​

1986 - 1987
GALATASARAY​

1985 - 1986
BEŞİKTAŞ​

1984 - 1985
FENERBAHÇE​

1983 - 1984
TRABZONSPOR​

1982 - 1983
FENERBAHÇE​

1981 - 1982
BEŞİKTAŞ​

1980 - 1981
TRABZONSPOR​

1979 - 1980
TRABZONSPOR​

1978 - 1979
TRABZONSPOR​

1977 - 1978
FENERBAHÇE​

1976 - 1977
TRABZONSPOR​

1975 - 1976
TRABZONSPOR​

1974 - 1975
FENERBAHÇE​

1973 - 1974
FENERBAHÇE​

1972 - 1973
GALATASARAY​

1971 - 1972
GALATASARAY​

1970 - 1971
GALATASARAY​

1969 - 1970
FENERBAHÇE​

1968 - 1969
GALATASARAY​

1967 - 1968
FENERBAHÇE​

1966 - 1967
BEŞİKTAŞ ​

1965 - 1966
BEŞİKTAŞ​

1964 - 1965
FENERBAHÇE​

1963 - 1964
FENERBAHÇE​

1962 - 1963
GALATASARAY​

1961 - 1962
GALATASARAY​

1960 - 1961
FENERBAHÇE​

1959 - 1960
BEŞİKTAŞ​

1959
FENERBAHÇE​

-​

FENERBAHÇE​

17​

GALATASARAY​

17​

BEŞİKTAŞ​

13​

TRABZONSPOR​

6​

Türkiye 1.Liginin başladığı tarih TFF tarafından 1959 yılı olarak kabul edilmesine karşın, TFF Tahkim Kurulunun 09.05.2002 tarih, 2002/52E ve 2002/68K sayılı kararı tahtında BEŞİKTAŞ KULÜBÜNÜN 1956-1957 ve 1957-1958 sezonlarında Türkiye Ligi şampiyonu olduğuna ve bu şampiyonlukların TFF Yıldız Kriterine dahil edileceğine karar verilmesi sebebi ile toplam şampiyonluk sayısı, toplam lig sezonu sayısından 2 fazladır.
​

Anadolu takımlarının başarıları

• Eskişehirspor'un 3 ikinciliği, 2 üçüncülüğü ve 3 dördüncülüğü,
• Adanaspor'un 1 ikinciliği, 3 Kez UEFA kupasına, 1 kez de Balkan kupasına katılma şansı elde etti.
• Sivasspor'un 2007/08 ve 2008/09 sezonda ilk yarıyı lider tamamlaması ve 2008/09 sezonunda liderliği 17 hafta sürdürüp ligi 2. bitirmesi.
• Gaziantepspor 'un 2 lig üçüncülüğü ve UEFA kupasında Roma,Lens,Le Mans gibi takımları kendi evinde yenmesi
• Altay'ın 2 üçüncülüğü ve bir çok kez elde ettiği dördüncülük.
• Göztepe'nin 1 üçüncülüğü ve 4 dördüncülüğü

Lige Katılımlar

• 52 sezon: Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray
• 47 sezon: Ankaragücü
• 41 sezon: Altay
• 40 sezon: Bursaspor
• 38 sezon: Gençlerbirliği
• 36 sezon: Trabzonspor
• 29 sezon: Samsunspor
• 25 sezon: Göztepe
• 24 sezon: Eskişehirspor, Gaziantepspor
• 23 sezon: İstanbulspor
• 21 sezon: Adanaspor
• 20 sezon: Boluspor, Kocaelispor
• 19 sezon: Denizlispor
• 17 sezon: Adana Demirspor
• 16 sezon: Karşıyaka
• 15 sezon: Antalyaspor, Kayserispor
• 14 sezon: Vefa SK, Zonguldakspor,
• 13 sezon: Ankara Demirspor, Sarıyer, Çaykur Rizespor

• 12 sezon: Türk Telekomspor (eski adıyla PTT)
• 11 sezon: Sakaryaspor, Malatyaspor, Mersin İdman Yurdu, Konyaspor, Diyarbakırspor
• 10 sezon: Altınordu, Etimesgut Şekerspor, İzmirspor
• 9 sezon: Feriköy, Orduspor
• 8 sezon: Beykozspor, Keçiörengücü (eski adıyla Hacettepe)
• 7 sezon: Kasımpaşa
• 6 sezon: Fatih Karagümrük, Giresunspor, Ankaraspor
• 5 sezon: Vanspor, Zeytinburnuspor, Sivasspor
• 4 sezon: Vestel Manisaspor
• 3 sezon: Aydınspor, Bakırköyspor, Çanakkale Dardanelspor, Erzurumspor, Karabükspor, İstanbul Büyükşehir Belediyespor
• 2 sezon: Akçaabat Sebatspor, Alibeyköyspor (eski adıyla Adalet), Beyoğluspor, Elazığspor, Yeşildirek, Yimpaş Yozgatspor, Hacettepe (eski adıyla Gençlerbirliği OFTAŞ), Kayseri Erciyesspor
• 1 sezon: Balıkesirspor, Kahramanmaraşspor, Kırıkkalespor, Petrolofisi, Siirtspor[22]

Türkiye Birinci Futbol Liginde İlkler ve Enler

Ana madde: Türkiye Birinci Futbol Liginde İlkler ve Enler[23][24][25][26]

• Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde en fazla gol atan futbolcu 249 golle Hakan Şükür.
• Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde ilk 3 yıldızı alan takım Galatasaray'dır.
• Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde ilk defa İstanbul dışından şampiyon olan Anadolu takımıTrabzonspor'dur
• Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde ilk penaltı atışını 15 Mart 1959 tarihinde Fenerbahçe`nin Beykoz`u 2-1 yendiği maçta sarı-lacivertli takımdan Lefter Küçükandonyadis attı.
• Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde en uzun süre yenilmeyen takım Beşiktaş JK'dir.Siyah-beyazlılar, 1990-91 sezonunun 26. haftasında Ankara`da Gençlerbirliği`ne 2-0 yenildikten sonra, 1991-92 sezonunu yenilgisiz kapattı. ``Kara Kartallar`` tam 48 hafta sonra, 1992-93 sezonunun 13. haftasında Galatasaray`a 3-1 yenilerek, muhteşem seriye son vermek zorunda kaldı.
• Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde ilk gol 21 Şubat 1959 tarihinde İzmirsporlu Özcan Altuğ tarafından atıldı. Aynı zamanda ilk gol de Beykozspor kalecisi Sıtkı tarafından yenildi ve ilk gol kararını da hakem Osman Yeşeren verdi (İzmirspor: 2 - Beykoz:1).
• Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde ilk penaltı golü 15 Mart 1959 tarihinde Lefter Küçükandonyadis tarafından atılmıştır.
• Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde en uzun sezon 42 hafta oynanan 1962-63 sezonu.
• Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde en gollü beraberlikler 4 - 4 lük sonuçlarla 1967/68'de Beşiktaş - Galatasaray, 1982/83'de Fenerbahçe - Galatasaray 1995/96'da Samsunspor - İstanbulspor, 2000/01'de Adanaspor - Kocaelispor, 2001/02'de Gençlerbirliği - Diyarbakırspor, Kocaelispor - Ankaragücü, 2006/07'de Beşiktaş - Antalyaspor, Kayserispor-Antalyaspor ve 2007-08'de Kayserispor - Gaziantepspor maçlarında alındı.
• Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde en uzun süre ligde yer alan takımlar,Galatasaray,Fenerbahçe,Beşiktaş(50 sezon), Ankaragücü (46 sezon), üç kez küme düşmesine karşın Altay (41 sezon), Bursaspor (40 sezon), Gençlerbirliği ise (37 sezon).
• Malatyaspor 1. ligde oynadığı 6 sezon içinde 10 galibiyetin altına hiç düşmezken, dört büyükler dışında bir sezonda 20 galibiyet sınırına ulaşan takımlar ise 1988/89 sezonunda 21 galibiyet alan Sarıyer, 2000/01 sezonunda 20 galibiyetle Gaziantepspor ve 2007/08 sezonunda 22 galibiyet alan Sivasspor.
• Fenerbahçe son haftaya lider girmesine rağmen şampiyon olamayan ilk takımdır. (2005-06 sezonu)
• Galatasaray 3 Büyük takım içerisinde yüzüncü yılında Şampiyon olamayan ilk ve tek takımdır ( Diğer takımlar Fenerbahçe ve Beşiktaş 100. yıllarında şampiyonluğa ulaşmışlardır. (2004-05 sezonu)
• Üst üste 2 sezonun ilk yarısını lider tamamlayan ilk Anadolu takımı Sivasspor'dur. (2007-08 ve 2008-09 sezonları)
• Bir sezonda en fazla gol atan takım 1988-1989 sezonunda 103 golle Fenerbahçe Spor Kulübü olmuştur. Öte yandan Galatasaray 2 aşamalı gerçekleştirilen ligde 1962-1963 sezonunda 105 gol atmayı başarmıştır.[27]
• Dört derbi maçını da gol yemeden kazanan tek takım Beşiktaş JK'tır. (2002-2003 sezonu)
• Türkiye Futbol Ligi tarihinde Fenerbahçe ve Beşiktaş'ın ikisinin birden ilk kez 3'e giremediği tek sezon vardır. (1980-1981 sezonu 1.Trabzonspor 2.Adanaspor 3.Galatasaray)
• Türkiye Futbol Ligi tarihinde Fenerbahçe ve Galatasaray'ın ikisinin birden ilk kez 3'e giremediği tek sezon vardır .(2008-2009/1.Beşiktaş 71 P,2.Sivasspor 66 P,3.Trabzonspor 65 P)

UEFA Sıralaması

UEFA'nın 2010-11 Sıralaması.(Parantez içindeki yazılar 2009-10 sıralamasını göstermektedir.)

• 01 (01) Premier League
• 02 (02) La Liga
• 03 (03) Serie A
• 04 (05) Bundesliga
• 05 (04) Ligue 1
• 06 (06) Rusya Premier Ligi
• 07 (12) Ukrayna Premier Ligi
• 08 (09) Eredivisie
• 09 (07) Liga 1
• 10 (08) Liga Sagres
• 11 (11) Turkcell Süper Lig
• 12 (14) Super League Greece
• 13 (10) İskoçya Premier Ligi
• 14 (13) Jupiler Lig
• 15 (16) İsviçre Süper Ligi

KAYNAK::Vikipedi: Özgür Ansiklopedi
KAYNAK2::Turkcell Süper Lig Şampiyonlukları Türkiye Futbol Federasyonu

YETKİLİ MOD ALİA KONUNUN SABİTLEMENİ İSTİYORUM YARDIMCI OLURSAN SEVİNİRİM.