5 Mayıs tarihinde yaşanmış, bilmeniz gereken önemli 10 olayı sizler için derledik.
1494- Kristof Kolomb Jamaika Adasına ayak bastı ve adaya Santa Gloria adını verdi.
1821- Fransa İmparatoru Napoleon Bonaparte öldü.
Eski düşmanları Paris’e doğru yürürken Napolyon 20 yıllık hükmüne koşulsuz bir teslimiyetle son verdi. 6 Nisan 1814’te tahttan çekildi. Bir grup askerle Akdeniz’deki Elba Adası’na sürgüne gönderildi. Yerine gelen 18. Lui Fransa’yı eski sınırlarına çekti fakat halk kabul etmedi.
Napolyon’un geri dönmesi ni isteyenler vardı. Adadan kaçarak Paris’e gitti. Kralın onu durdurmak için yolladığı askerler de onun tarafına geçti.
Napolyon devrim günlerine geri dönüleceğine, özgürlük ve kardeşliği geri getireceğine söz verdi. 15 Haziran 1815’te İngiliz ve Prusyalıların birleşmesini önlemek amacıyla Belçika’ya gitti.
Prusya ordusunu püskürttü. Kalan Prusyalılar Waterloo Köyü yakınlarında Wellington’ın komuta ettiği İngiliz ordusuyla birleşerek Fransız ordusunu yendi.
1 ay sonra İngiliz donanmasına teslim olan Napolyon Fransa’ dan 1500 km. uzaktaki St. Helena Adası’na götürüldü. 6 yıl sonra rahatsızlanır ve 5 Mayıs 1823’de kanserden öldü.
1920- Türkiye Büyük Millet Meclisi ilk toplantısını yaptı.
TBMM, 24 Nisan 1920 günü yaptığı ikinci toplantısında Mustafa Kemal Paşa'yı (Atatürk), başkanlığa seçti. Mustafa Kemal Paşa, kendi öncülüğünde kurulan TBMM'nin başkanlığını Cumhurbaşkanı seçildiği gün olan 29 Ekim 1923 tarihine kadar sürdürdü.
TBMM, açılışından iki gün sonra, sadece yasama değil, yürütme gücüne de sahip olacak hukuki ve siyasi yapısını düzenleme çalışmalarına başladı. Bu düzenlemeler, TBMM'nin tam bir güçler birliği ilkesini benimsediğini göstermişti.
2 Mayıs 1920'de Bakanlar Kurulu'nun seçilmesi hakkındaki yasa çıkarıldı. 11 bakandan oluşan "Meclis Hükümeti", 5 Mayıs'da TBMM Başkanı Mustafa Kemal Paşa'nın başkanlığında ilk toplantısını yaptı.
1925- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya suikast girişimi gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılan Manok Manukyan idam edildi.
Atatürk’ün gezisinin bir gün ertelenmesi sonrasında; tetikçileri Sakız Adası’na kaçıracak Giritli şevki ya da Motorcu Şevki olarak da bilinen balıkçının vicdanının el vermemesi ve itirafıyla ortaya çıkan hadise. Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy ve Kazım Karabekir de bu olay kapsamında sorgulanıp serbest bırakılırlar.
Eski milletvekili Ziya Hurşit’in de bulunduğu suikastçılar silahlarıyla birlikte yakalanır. 14 Temmuz 1926’da eski Lazistan mebusu Ziya Hurşit, Laz İsmail, Gürcü Yusuf, Çopur Hilmi, Şükrü Bey, Ayıcı Arif, Hatko İsmail Canbulat gibi isimlerle birlikte toplamda 13 kişi idam edildi. İdam edilenlerin hepsi mebus ve kurtuluş savaşı gazisidir.
Milli mücadele sırasında İngilizlerin Mustafa Sagir adında bir Hintli üzerinden tertiplediği ilk başarısız suikast girişiminin ardından Yunanistan’daki Ermeni komitacıları tarafından görevlendirilen Manok Manukyan’da 1925 de idam edilir.
Atanın 15 Haziran’da İzmir’i ziyareti sırasında Kemeraltı’nda otomobiline bomba ve tabancalarla saldıracak olan suikastçiler, daha sonra Giritli Şevki’nin motoruyla Sakız Adasına kaçacaklardı. Atatürk’ün ziyareti bir gün gecikince, şevki suikastı haber verdi.
1947- Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg, Norveç; bir araya gelerek Avrupa Konseyi'ni kurdular. Türkiye Avrupa Konseyi'ne Ağustos 1949'da katıldı.
Avrupa Konseyi (AK), İkinci Dünya Savaşı’ndan büyük maddi ve manevi kayıpla çıkan Avrupa’da, halklar arasında uzlaşmayı sağlamak ve kıtada süregelen gerginlik ve çatışmanın yerine, ortak kurumlar, standartlar ve sözleşmelere dayalı güven ve işbirliği ortamı tesis etmek amacıyla kurulmuştur.
Avrupa Konseyi, 1948 yılında hükümetleri temsilen AK Bakanlar Komitesi’nin ve parlamenter kanadı temsilen o dönemdeki adıyla Avrupa Konseyi İstişare Meclisi’nin birlikte kurulmasıyla oluşturulmuş, bu çift organlı yapılanma daha sonra AB, NATO ve AGİT tarafından da izlenmiştir.
AK’ı kuran Londra Antlaşması 5 Mayıs 1949’da 10 Avrupa ülkesi tarafından imzalamıştır.
1952- Kibrit tekeli kalktı.
1929 Dünya Ekonomik Krizi Türkiye’de aynı yıl Türk parasının değerinin düşmesi ve rekor düzeyde dış ticaret açığı ile eşanlı olarak yaşandı. Türkiye’nin acil önlemler alması ve gecikmeden en az 15 milyon Lira sermayeli Devlet Bankası’nı kurması gerekiyordu.
Bu koşullar altında ATATÜRK Türkiyesi 1930 yılında kibrit tekelini bir Amerikan şirketine devrederek 10 milyon Dolar kredi almakta herhangi bir sakınca görmedi ve sağladığı para ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nı kurdu.
Kibrit tekelinin işletilmesini üstlenen "Societe Anonyme Turque du Monopole des Allumettes en Turquie" adlı şirket faaliyete geçmiştir. 1928'de bu şirketin sözleşmesi iptal edilmiş ve kibrit tekeli işletmesi maliye bakanlığına devredilmiştir.
1930'dan itibaren 25 yıllığına kibrit ve çakmak tekeli "The American- Turkish Investment Cooporation" adlı şirkete verilmiş, daha sonra sözleşme iptal edilerek şirkete verilen tekel hakkı hükümete geçmiştir.
1955- Türk Kadınlar Birliği Nene Hatun'u yılın annesi seçti.
1961-Amerika Birleşik Devletleri uzaya insan gönderdi; Alan Shepard uzayda 15 dakika kaldı.
1972- Askerin emir almadan da silah kullanabilmesi yasalaştı.
2000 - Ahmet Necdet Sezer, üçüncü turda 330 oy alarak cumhurbaşkanı seçildi.
1494- Kristof Kolomb Jamaika Adasına ayak bastı ve adaya Santa Gloria adını verdi.
1821- Fransa İmparatoru Napoleon Bonaparte öldü.
Eski düşmanları Paris’e doğru yürürken Napolyon 20 yıllık hükmüne koşulsuz bir teslimiyetle son verdi. 6 Nisan 1814’te tahttan çekildi. Bir grup askerle Akdeniz’deki Elba Adası’na sürgüne gönderildi. Yerine gelen 18. Lui Fransa’yı eski sınırlarına çekti fakat halk kabul etmedi.
Napolyon’un geri dönmesi ni isteyenler vardı. Adadan kaçarak Paris’e gitti. Kralın onu durdurmak için yolladığı askerler de onun tarafına geçti.
Napolyon devrim günlerine geri dönüleceğine, özgürlük ve kardeşliği geri getireceğine söz verdi. 15 Haziran 1815’te İngiliz ve Prusyalıların birleşmesini önlemek amacıyla Belçika’ya gitti.
Prusya ordusunu püskürttü. Kalan Prusyalılar Waterloo Köyü yakınlarında Wellington’ın komuta ettiği İngiliz ordusuyla birleşerek Fransız ordusunu yendi.
1 ay sonra İngiliz donanmasına teslim olan Napolyon Fransa’ dan 1500 km. uzaktaki St. Helena Adası’na götürüldü. 6 yıl sonra rahatsızlanır ve 5 Mayıs 1823’de kanserden öldü.
1920- Türkiye Büyük Millet Meclisi ilk toplantısını yaptı.
TBMM, 24 Nisan 1920 günü yaptığı ikinci toplantısında Mustafa Kemal Paşa'yı (Atatürk), başkanlığa seçti. Mustafa Kemal Paşa, kendi öncülüğünde kurulan TBMM'nin başkanlığını Cumhurbaşkanı seçildiği gün olan 29 Ekim 1923 tarihine kadar sürdürdü.
TBMM, açılışından iki gün sonra, sadece yasama değil, yürütme gücüne de sahip olacak hukuki ve siyasi yapısını düzenleme çalışmalarına başladı. Bu düzenlemeler, TBMM'nin tam bir güçler birliği ilkesini benimsediğini göstermişti.
2 Mayıs 1920'de Bakanlar Kurulu'nun seçilmesi hakkındaki yasa çıkarıldı. 11 bakandan oluşan "Meclis Hükümeti", 5 Mayıs'da TBMM Başkanı Mustafa Kemal Paşa'nın başkanlığında ilk toplantısını yaptı.
1925- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya suikast girişimi gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılan Manok Manukyan idam edildi.
Atatürk’ün gezisinin bir gün ertelenmesi sonrasında; tetikçileri Sakız Adası’na kaçıracak Giritli şevki ya da Motorcu Şevki olarak da bilinen balıkçının vicdanının el vermemesi ve itirafıyla ortaya çıkan hadise. Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy ve Kazım Karabekir de bu olay kapsamında sorgulanıp serbest bırakılırlar.
Eski milletvekili Ziya Hurşit’in de bulunduğu suikastçılar silahlarıyla birlikte yakalanır. 14 Temmuz 1926’da eski Lazistan mebusu Ziya Hurşit, Laz İsmail, Gürcü Yusuf, Çopur Hilmi, Şükrü Bey, Ayıcı Arif, Hatko İsmail Canbulat gibi isimlerle birlikte toplamda 13 kişi idam edildi. İdam edilenlerin hepsi mebus ve kurtuluş savaşı gazisidir.
Milli mücadele sırasında İngilizlerin Mustafa Sagir adında bir Hintli üzerinden tertiplediği ilk başarısız suikast girişiminin ardından Yunanistan’daki Ermeni komitacıları tarafından görevlendirilen Manok Manukyan’da 1925 de idam edilir.
Atanın 15 Haziran’da İzmir’i ziyareti sırasında Kemeraltı’nda otomobiline bomba ve tabancalarla saldıracak olan suikastçiler, daha sonra Giritli Şevki’nin motoruyla Sakız Adasına kaçacaklardı. Atatürk’ün ziyareti bir gün gecikince, şevki suikastı haber verdi.
1947- Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg, Norveç; bir araya gelerek Avrupa Konseyi'ni kurdular. Türkiye Avrupa Konseyi'ne Ağustos 1949'da katıldı.
Avrupa Konseyi (AK), İkinci Dünya Savaşı’ndan büyük maddi ve manevi kayıpla çıkan Avrupa’da, halklar arasında uzlaşmayı sağlamak ve kıtada süregelen gerginlik ve çatışmanın yerine, ortak kurumlar, standartlar ve sözleşmelere dayalı güven ve işbirliği ortamı tesis etmek amacıyla kurulmuştur.
Avrupa Konseyi, 1948 yılında hükümetleri temsilen AK Bakanlar Komitesi’nin ve parlamenter kanadı temsilen o dönemdeki adıyla Avrupa Konseyi İstişare Meclisi’nin birlikte kurulmasıyla oluşturulmuş, bu çift organlı yapılanma daha sonra AB, NATO ve AGİT tarafından da izlenmiştir.
AK’ı kuran Londra Antlaşması 5 Mayıs 1949’da 10 Avrupa ülkesi tarafından imzalamıştır.
1952- Kibrit tekeli kalktı.
1929 Dünya Ekonomik Krizi Türkiye’de aynı yıl Türk parasının değerinin düşmesi ve rekor düzeyde dış ticaret açığı ile eşanlı olarak yaşandı. Türkiye’nin acil önlemler alması ve gecikmeden en az 15 milyon Lira sermayeli Devlet Bankası’nı kurması gerekiyordu.
Bu koşullar altında ATATÜRK Türkiyesi 1930 yılında kibrit tekelini bir Amerikan şirketine devrederek 10 milyon Dolar kredi almakta herhangi bir sakınca görmedi ve sağladığı para ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nı kurdu.
Kibrit tekelinin işletilmesini üstlenen "Societe Anonyme Turque du Monopole des Allumettes en Turquie" adlı şirket faaliyete geçmiştir. 1928'de bu şirketin sözleşmesi iptal edilmiş ve kibrit tekeli işletmesi maliye bakanlığına devredilmiştir.
1930'dan itibaren 25 yıllığına kibrit ve çakmak tekeli "The American- Turkish Investment Cooporation" adlı şirkete verilmiş, daha sonra sözleşme iptal edilerek şirkete verilen tekel hakkı hükümete geçmiştir.
1955- Türk Kadınlar Birliği Nene Hatun'u yılın annesi seçti.
1961-Amerika Birleşik Devletleri uzaya insan gönderdi; Alan Shepard uzayda 15 dakika kaldı.
1972- Askerin emir almadan da silah kullanabilmesi yasalaştı.
2000 - Ahmet Necdet Sezer, üçüncü turda 330 oy alarak cumhurbaşkanı seçildi.
