- Katılım
- 10 Aralık 2020
- Mesajlar
- 4,335
- Reaksiyon puanı
- 3,580
- Puanları
- 293
Windows alternatifsiz değil. Özellikle yeni sürümleri ile kullanım kolaylığı ve kullanıcı dostu arabirimler konusunda çağ atlayan Linux birçok alanda Windows'a rakip oluyor. Hatta bazı ülkelerde hükümet nezdinde kabul görüyor, kamu kuruluşlarında Windows yerine Linux'a geçiş yapılıyor.
Eğer siz de açık kaynak kodlu bir işletim sistemine geçmeyi düşünüyorsanız Linux'u denememeniz için önünüzde hiçbir engel bulunmuyor. Ancak Linux açık kaynak kodlu ve aynı anda bir sürü farklı yerde geliştirilen bir işletim sistemi olduğundan birçok Linux türevi bulunuyor. "Dağıtım" adı verilen bu değişik Linux sürümlerinin hangisini kullanarak Linux dünyasına adım atacağınıza karar veremiyorsanız, karar vermenizde yardımcı olacak bu makaleye göz atmanızda fayda var. Makalede hem değişik Linux dağıtımları hakkında faydalı bilgiler hem de kullanıcı yorumları bulabileceksiniz...
Belgeye başlamadan önce GNU, GPL, Linux, Linux Dağıtımı gibi kavramların üzerinden bir kez daha geçmek, kavramlardan aynı anlamlarını anladığımızdan emin olmak ve muhtemel yanlış anlamışlıkları düzeltmek için iyi ve gerekli bir yol.
GNU: GNU'nun açılımı, 'GNU is Not Unix'tir. Yani GNU, 'GNU, Unix değildir' anlamına gelmekte olan özyinelemeli (recursive) bir kelimedir. 1984 yılında tamamen özgür yazılımların meydana getirdiği bir işletim sistemi ve işletim sisteminin araçlarının geliştirilmesi çalışmasının adıdır. GNU, özgür yazılım camiasının felsefesini ve görüşünü bünyesinde barındıran bir akımdır.
GPL: Yazılan özgür yazılımların bir şemsiye altında toplanması için 1985 yılında yine Stallman tarafından FSF (Free Software Foundation) kuruldu, GPL (General Public Licence), GNU1 yazılımların özgürlüklerini korumak üzere FSF tarafından duyurulmuş bir yazılım lisansıdır.
Linux: Linux, Linus Torvalds adında Finlandiya'lı bir bilgisyar mühendisinin 1991 yılında Helsinki Üniversitesi'nde bir öğrenci iken kişisel bilgisayarında kullanmak üzere geliştirmeye başladığı bir işletim sistemi çekirdeğidir (işletim sisteminin çekirdeği, işletim sisteminin beyni diye tabir edebileceğimiz kısmıdır). İnternet'te yaptığı duyuru sonucunda tüm dünyadan bir çok programcının da desteği ile hızla gelişmiş ve halen aynı destek ile gelişmekte olan açık kaynak kodlu, özgür bir yazılımdır (Linux, Linus Torvalds tarafından "Linuks" şeklinde telaffuz edilmektedir.
Linux Dağıtımı: GNU yazılımlarını ve diğer özgür yazılımları bir araya getiren ve tüm bunları bir Linux çekirdeği ile beraber toplu, derlenmiş ve kurulumu kolay bir işletim sistemi olarak kullanıcılara sunmayı amaçlamış olan yazılım birlikteliklerine denir.
Dağıtımlar, kullanıcılara sundukları uygulamalar noktasında birbirlerinden çok farklı değillerdir, nihayetinde hepsinin ortak gayesi kullanılabilir olmak ve kullanıcı ihtiyaçlarına en iyi şekilde cevap verebilmektir. Genel olarak aynı masaüstü yönetim yazılımları, aynı multimedia araçları ve aynı ofis uygulamaları ile beraber gelirler. Onları birbirinden ayıran temel özelliklerden en önemlileri yazılım kurulması, kaldırılması ve sorgulanmasında kullandıkları paket yöneticileri, kurulum arayüzleri ve dağıtım içerisine entegre ettikleri konfigürasyon araçları ve kullanıcıya yaşattıkları hissiyattır. Bu bağlamda Linux ile yeni tanışan bir kullanıcının "hangi dağıtım?" sorusuna çok net bir yanıt vermek kolay değildir. Bu belge, hangi dağıtım ile Linux dünyasına adım atmanızı tam olarak söylemeye çalışmak yerine dağıtımların belirgin özelliklerini ön plana çıkarıp, kararınızı verme sürecinizde size dağıtımlar ile ilgili daha fazla görüş kazandırmayı amaçlamıştır.
Ayrıca bu belge en son güncellendiğinde en çok kullanılan ilk bir kaç dağıtım DistroWatch verilerine göre şu şekilde idi: Ubuntu, openSUSE, Fedora, Mint, PCLinuxOS, Debian, Mandriva.
Arch Linux: basitlik ve hafiflik göz önünde bulundurularak geliştirilen bir Linux dağıtımı.
Arch Linux basitlik ve hafiflik göz önünde bulundurularak geliştirilen bir Linux dağıtımıdır. Burada 'basitlik', Arch geliştiricileri tarafından 'gerekli olmayan eklentiler ve değişiklikler olmaksızın' anlamına gelmekte ve bu felsefe son kullanıcıdan ziyade geliştirici bakış açısını yansıtmaktadır. Geliştirici ekibin Arch'ın dizaynı ile ilgili yaklaşımı minimalizm, kod doğruluğu ve kod zarafeti çerçevesindedir.
2002 yılının başlarından bu yana geliştirilmekte olan Arch Linux, güncel halini birbirinden bağımsız sürümler ile kullanıcılara ulaştırmak yerine günlük yeni paket ve güncelleme yayınları ile kullanıcılarının sistemlerini paket yöneticisi yardımı ile güncel tutmalarını kolaylaştıran bir yapı sunmaktadır.
Arch Linux son dönemlerde sayısı hızla artan, gayesi 'kullanıcı dostu' olmak olan dağıtımlardan birisi değildir ve Linux ile yeni tanışacak kişilerden ziyade uzun süredir Linux kullanan kişilere hitap etmektedir.
Artılar:Hızlı, kararlı ve son derece güncel bir dağıtım, basit yapısı ile kolay yönetilebilir, hızlı işleyen hata takip sistemi, iyi belgelendirme, aktif topluluk.
Eksiler:Yalnızca İnternet'ten kurulum, grafiksiz kurulum arabirimi, yapılandırma
araçlarının olmayışı.
Debian: Dünyanın her yanından binlerce geliştiricinin katkıları ile gelişiyor.
Belki de Özgür Yazılım Hareketi'nin en saf öğelerinden biri olan Debian GNU/Linux, 1993'de Ian Murdock tarafından ticari olmayan bir proje olarak başlatılmıştır -ve hala da öyledir. Dünyanın her yanından binlerce geliştiricinin katkıları ve kaliteli proje yönetimi ile oluşturulmaktadır.
Debian kullanıcı karşısına 3 ana kol ile çıkmaktadır: "kararlı", "test" ve "kararsız". Bir paketin yeni bir versiyonu çıktığında, ilk önce "kararsız (unstable)" deposu altına alınır. Sonra daha derinlemesine ve uzun süreli testlerden geçirilmesi için "test (testing)" deposuna alınır. Eğer paket ayrıntılı test aşamasından geçecek kararlılıkta ve uyumda olduğuna karar verildiğinde "kararlı (stable)" deposuna alınır. Bunun sonucu olarak Debian'ın stable deposu çok yüksek kararlılıkta ve uyumda çalışan bir dağıtım sunar. Stable deposundaki yazılımlar görev kritik uygulamalar ve sunucular için harika bir alternatifse de genellikle yazılımların çok eski versiyonlarından oluştuğu için son kullanıcılar tarafından tercih edilmezler. Son kullanıcılar yazılımlarını daha çok testing ve unstable depolarından temin etmeyi tercih ederler.
Debian'ın ününün bir diğer nedeni ise DEB paket yöneticisi ve bu paket yöneticisi üzerindeki apt yazılımıdır. apt ile Internet üzerindeki depolardan istediğiniz bir uygulamanın tüm bağımlılıkları ile beraber sisteminize kurulmasını sağlamanız son derece kolaydır. Ayrıca Debian'ın tüm güncellemeleri de apt tarafından gerçekleştirilebilir. Debian'ın depolarında yer vermediği (bunlar gerçekten çok az sayıdadır) yazılımlara da apt yardımı ile resmi olmayan depolardan sahip olabilirsiniz.
Eğer siz de açık kaynak kodlu bir işletim sistemine geçmeyi düşünüyorsanız Linux'u denememeniz için önünüzde hiçbir engel bulunmuyor. Ancak Linux açık kaynak kodlu ve aynı anda bir sürü farklı yerde geliştirilen bir işletim sistemi olduğundan birçok Linux türevi bulunuyor. "Dağıtım" adı verilen bu değişik Linux sürümlerinin hangisini kullanarak Linux dünyasına adım atacağınıza karar veremiyorsanız, karar vermenizde yardımcı olacak bu makaleye göz atmanızda fayda var. Makalede hem değişik Linux dağıtımları hakkında faydalı bilgiler hem de kullanıcı yorumları bulabileceksiniz...
Faydalı bilgiler
Belgeye başlamadan önce GNU, GPL, Linux, Linux Dağıtımı gibi kavramların üzerinden bir kez daha geçmek, kavramlardan aynı anlamlarını anladığımızdan emin olmak ve muhtemel yanlış anlamışlıkları düzeltmek için iyi ve gerekli bir yol.
GNU: GNU'nun açılımı, 'GNU is Not Unix'tir. Yani GNU, 'GNU, Unix değildir' anlamına gelmekte olan özyinelemeli (recursive) bir kelimedir. 1984 yılında tamamen özgür yazılımların meydana getirdiği bir işletim sistemi ve işletim sisteminin araçlarının geliştirilmesi çalışmasının adıdır. GNU, özgür yazılım camiasının felsefesini ve görüşünü bünyesinde barındıran bir akımdır.
GPL: Yazılan özgür yazılımların bir şemsiye altında toplanması için 1985 yılında yine Stallman tarafından FSF (Free Software Foundation) kuruldu, GPL (General Public Licence), GNU1 yazılımların özgürlüklerini korumak üzere FSF tarafından duyurulmuş bir yazılım lisansıdır.
Linux: Linux, Linus Torvalds adında Finlandiya'lı bir bilgisyar mühendisinin 1991 yılında Helsinki Üniversitesi'nde bir öğrenci iken kişisel bilgisayarında kullanmak üzere geliştirmeye başladığı bir işletim sistemi çekirdeğidir (işletim sisteminin çekirdeği, işletim sisteminin beyni diye tabir edebileceğimiz kısmıdır). İnternet'te yaptığı duyuru sonucunda tüm dünyadan bir çok programcının da desteği ile hızla gelişmiş ve halen aynı destek ile gelişmekte olan açık kaynak kodlu, özgür bir yazılımdır (Linux, Linus Torvalds tarafından "Linuks" şeklinde telaffuz edilmektedir.
Linux Dağıtımı: GNU yazılımlarını ve diğer özgür yazılımları bir araya getiren ve tüm bunları bir Linux çekirdeği ile beraber toplu, derlenmiş ve kurulumu kolay bir işletim sistemi olarak kullanıcılara sunmayı amaçlamış olan yazılım birlikteliklerine denir.
Dağıtımlar, kullanıcılara sundukları uygulamalar noktasında birbirlerinden çok farklı değillerdir, nihayetinde hepsinin ortak gayesi kullanılabilir olmak ve kullanıcı ihtiyaçlarına en iyi şekilde cevap verebilmektir. Genel olarak aynı masaüstü yönetim yazılımları, aynı multimedia araçları ve aynı ofis uygulamaları ile beraber gelirler. Onları birbirinden ayıran temel özelliklerden en önemlileri yazılım kurulması, kaldırılması ve sorgulanmasında kullandıkları paket yöneticileri, kurulum arayüzleri ve dağıtım içerisine entegre ettikleri konfigürasyon araçları ve kullanıcıya yaşattıkları hissiyattır. Bu bağlamda Linux ile yeni tanışan bir kullanıcının "hangi dağıtım?" sorusuna çok net bir yanıt vermek kolay değildir. Bu belge, hangi dağıtım ile Linux dünyasına adım atmanızı tam olarak söylemeye çalışmak yerine dağıtımların belirgin özelliklerini ön plana çıkarıp, kararınızı verme sürecinizde size dağıtımlar ile ilgili daha fazla görüş kazandırmayı amaçlamıştır.
Ayrıca bu belge en son güncellendiğinde en çok kullanılan ilk bir kaç dağıtım DistroWatch verilerine göre şu şekilde idi: Ubuntu, openSUSE, Fedora, Mint, PCLinuxOS, Debian, Mandriva.
Arch Linux
Arch Linux basitlik ve hafiflik göz önünde bulundurularak geliştirilen bir Linux dağıtımıdır. Burada 'basitlik', Arch geliştiricileri tarafından 'gerekli olmayan eklentiler ve değişiklikler olmaksızın' anlamına gelmekte ve bu felsefe son kullanıcıdan ziyade geliştirici bakış açısını yansıtmaktadır. Geliştirici ekibin Arch'ın dizaynı ile ilgili yaklaşımı minimalizm, kod doğruluğu ve kod zarafeti çerçevesindedir.
2002 yılının başlarından bu yana geliştirilmekte olan Arch Linux, güncel halini birbirinden bağımsız sürümler ile kullanıcılara ulaştırmak yerine günlük yeni paket ve güncelleme yayınları ile kullanıcılarının sistemlerini paket yöneticisi yardımı ile güncel tutmalarını kolaylaştıran bir yapı sunmaktadır.
Arch Linux son dönemlerde sayısı hızla artan, gayesi 'kullanıcı dostu' olmak olan dağıtımlardan birisi değildir ve Linux ile yeni tanışacak kişilerden ziyade uzun süredir Linux kullanan kişilere hitap etmektedir.
Artılar:Hızlı, kararlı ve son derece güncel bir dağıtım, basit yapısı ile kolay yönetilebilir, hızlı işleyen hata takip sistemi, iyi belgelendirme, aktif topluluk.
Eksiler:Yalnızca İnternet'ten kurulum, grafiksiz kurulum arabirimi, yapılandırma
araçlarının olmayışı.
Debian
Belki de Özgür Yazılım Hareketi'nin en saf öğelerinden biri olan Debian GNU/Linux, 1993'de Ian Murdock tarafından ticari olmayan bir proje olarak başlatılmıştır -ve hala da öyledir. Dünyanın her yanından binlerce geliştiricinin katkıları ve kaliteli proje yönetimi ile oluşturulmaktadır.
Debian kullanıcı karşısına 3 ana kol ile çıkmaktadır: "kararlı", "test" ve "kararsız". Bir paketin yeni bir versiyonu çıktığında, ilk önce "kararsız (unstable)" deposu altına alınır. Sonra daha derinlemesine ve uzun süreli testlerden geçirilmesi için "test (testing)" deposuna alınır. Eğer paket ayrıntılı test aşamasından geçecek kararlılıkta ve uyumda olduğuna karar verildiğinde "kararlı (stable)" deposuna alınır. Bunun sonucu olarak Debian'ın stable deposu çok yüksek kararlılıkta ve uyumda çalışan bir dağıtım sunar. Stable deposundaki yazılımlar görev kritik uygulamalar ve sunucular için harika bir alternatifse de genellikle yazılımların çok eski versiyonlarından oluştuğu için son kullanıcılar tarafından tercih edilmezler. Son kullanıcılar yazılımlarını daha çok testing ve unstable depolarından temin etmeyi tercih ederler.
Debian'ın ününün bir diğer nedeni ise DEB paket yöneticisi ve bu paket yöneticisi üzerindeki apt yazılımıdır. apt ile Internet üzerindeki depolardan istediğiniz bir uygulamanın tüm bağımlılıkları ile beraber sisteminize kurulmasını sağlamanız son derece kolaydır. Ayrıca Debian'ın tüm güncellemeleri de apt tarafından gerçekleştirilebilir. Debian'ın depolarında yer vermediği (bunlar gerçekten çok az sayıdadır) yazılımlara da apt yardımı ile resmi olmayan depolardan sahip olabilirsiniz.
