FederalElektrik
Öğrenci
- Katılım
- 30 Temmuz 2019
- Mesajlar
- 25
- Reaksiyon puanı
- 13
- Puanları
- 3
- Yaş
- 28
Merhabalar,
Elektrik üzerine yazılar yazarak alan ile ilgilenen insanları bilgilendirmek amacıyla teknik yazı dizileri tekrar sizlerle.
Yazı: Parafudr Hakkında Genel Bilgiler
Parafudr nedir?
Yıldırım düşmeleri ve kesici açması gibi, meydana gelen yüksek gerilim dalgalarının, hasar etkisini önleyen cihazlara “Parafudr” denir. Kısacası; enerji nakil hatlarında meydana gelen aşırı gerilimi toprağa deşarj eden koruma elemanlarıdır.
Orta gerilimde bina tipi trafo merkezlerinin yerini son yıllarda metal köşkler aldı. Bu köşkler çok kompakt olduğu için maalesef çoğunda Orta Gerilim parafudrlarını monte edecek yer yoktur. Ayrıca, trafo çıkışlarındaki ana dağıtım panolarında parafudr kullanımı ve bakımı yapılmadığından dolayı da, alçak gerilim hatlarından beslenen tüm işyerleri ve konutlarda parafudr kullanılması daha zaruri hale gelmiştir.
Örnek Bir Parafudr
Aşırı gerilim yükselmeleri tesisattan kaynaklanabilir ki buna “İç Aşırı Gerilim” adı verilir. Örneğin, jeneratör yükünün kalkması, boşta çalışan hattın sonunda gerilim yükselmesi, kapasitif devrelerin açılması (kondansatör vb.), toprak veya fazlar arası kısa devre gibi etkenler bu gerilim artışına sebep olabilir.
Bir diğer etkende dış kaynaklı gerilim artışlarıdır. Bunun en başlıca etkeni faz veya toprak hattına yıldırım düşmesidir. Aşırı gerilime karşı etkin bir koruma olmadığında, cihazlarda oluşan zararlardan dolayı yüksek maliyetli tamirat ya da yeni alım riski bulunmaktadır. Birçok ticari ve endüstriyel sektörlerde kullanılan parçaların hassas elektronik devreleri vardır. Bu nedenle bunlar aşırı gerilimden sıklıkla zarar görmektedir. Evlerimizde de artık elektronik devreli birçok ürün bulunmakta bu nedenle konutlar için parafudr kullanılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken kısım, bir yüke bağlı olan bütün kabloların uygun bir parafudrla korunmasıdır.
Normal durumlarda hatta bağlı parafudr toprağa akım geçirmez. Aşırı gerilim geldiğinde parafudr çok hızlı bir şekilde iletime geçerek, gelen aşırı gerilimi toprağa boşaltır. Aşırı gerilim etkisi geçince tekrar normal çalışmaya döner. Normal çalışmada parafudr açık durumda olan bir devre elemanıdır.
Yani kısacası elektronik ürünlerin kullanıldığı her yerde (konut, ticari ve endüstriyel tesisler gibi) parafudr kullanılmalıdır. Aksi halde yüksek maliyetten ve/veya tamir masraflarından kurtulamayacak; para ve zaman kaybedeceksiniz.
Parafudr Tipleri nelerdir? Nerede Hangi Parafudr Seçilmelidir?
Aşırı akıma göre aşırı gerilimin düşüş grafiği
Aşırı akıma göre aşırı gerilimin düşüş grafiği
Parafudrların Gösterimi
Parafudr seçimlerinde bazı yerlerde B diye ifade edilirken bazı yazılarda ve makalelerde ise Sınıf I, Tip 1 tabirleri kullanılır. Bunlar standartlara göre değişkenlik gösterdiğinden karışıklık gibi algılanmaktadır. Bu nedenle tüm tiplerin gösterim şekilleri aşağıdaki tabloda açıklanmıştır.
Standartlar
Önlediği zararlara bakıldığında son derece ekonomik ürünler.
Parafudr sadece yıldırım ve zararlarına karşı koruma yapmıyor. Aynı zamanda şebekeden kaynaklanan harmonik, anahtarlama elemanları gibi darbelere karşı da koruma sağlıyor. Yapılan istatistiklere göre, şebekenin sebep olduğu sorunlar yıldırımdan iki kat daha fazla. Eskiden sistemler, makinalar elektrik şebekesinin etkilerini çok fazla hissetmiyordu, ancak elektronik kullanımı arttıkça cihazlar da oldukça hassaslaştı ve şebekeden etkilenmeleri de doğru orantılı olarak arttı.
Kaçak Akım Koruma Şalteri gibi Parafudr’ da zorunlu hale gelmeli?
Bildiğiniz gibi, konutlarda kaçak akım kullanılması zorunlu. Aynı şekilde tüm konutlarda ve ticari işletmelerde parafudr kullanımının da zorunlu hale gelmesi gerekmektedir. Gelişmiş ülkelerde öneminin farkına varılmış ve yasal düzenlemelerle zorunlu hale gelmiştir.
Her ne kadar “Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği” nde parafudr kullanılması ile ilgili konulara değinilmişse de yeterli değildir. Yönetmeliğin revize edilmesi ve bu konuların daha açıkça ifade edilmesi gerekir.
Kaçak akım koruma şalterlerinde yıllarca problemlerle mücadele ettik. Ürünümüzden kaynaklı sıkıntı olduğu lanse edildi. Biz ürünümüze güvendiğimiz için sorunun gerçek kaynağını araştırmaya başladık. Konut projelerini tek tek inceledik, yazılar yazdık. Problemin üründen kaynaklı değil de, tesisattan kaynaklı olduğunu belirttik, uzunca süren mücadelemizde sonunda haklı taraf olduk. Bakış açısını değiştirmek, gerçek sebeplerini gün yüzüne çıkarmak, haklılığımızı ispatlamamız ve kabullendirmemiz yaklaşık 3 senemizi aldı. Bir problem olduğunda en kolay yol her zaman ürünü suçlamak. Evde de çamaşır makinesi bozulduğundan hemen şu marka bir daha hayatta almam deriz, hâlbuki problem tesisattan, prizden, ana hattan vs. birçok farklı nedenden kaynaklı olabilir. Ama bunu araştırıp bulmak meşakkatli olduğu için kolay yol olan ürünü suçlamak her zaman tercih edilen bir yöntem. Ürününe güvenen firmalar bizim gibi mücadelelerini bırakmamalıdır. Çünkü sonunda kazanan sadece firma olmuyor, gerçek tespitlerle işin doğru yaptırılması sağlanarak asıl kullanıcılar kazanıyor.
TOKİ gibi bazı kuruluşlar parafudr kullanmaktadır. Arzu edilen sadece TOKİ değil, tüm yapılarda kullanılmasının zorunlu hale gelmesidir. Yeni hedefimiz parafudr kullanılmasının zorunlu hale gelmesi için çalışmalar yapmak. “Can ve mal güvenliği” bizim için en önemli unsur. Bu nedenle artık kaçaktan kaynaklı sıkıntıları kaçak akımla, yıldırım, aşırı gerilimden kaynaklı sıkıntıları da parafudr ile çözüme kavuşturmak istiyoruz.
Konu Etiketleri: parafudr, nedir, seçimi, sigorta, montajı, topraklaması, tip, tipleri, arızaları, yıldırım, ani, akım
Elektrik üzerine yazılar yazarak alan ile ilgilenen insanları bilgilendirmek amacıyla teknik yazı dizileri tekrar sizlerle.
Yazı: Parafudr Hakkında Genel Bilgiler
Parafudr nedir?
Yıldırım düşmeleri ve kesici açması gibi, meydana gelen yüksek gerilim dalgalarının, hasar etkisini önleyen cihazlara “Parafudr” denir. Kısacası; enerji nakil hatlarında meydana gelen aşırı gerilimi toprağa deşarj eden koruma elemanlarıdır.
Orta gerilimde bina tipi trafo merkezlerinin yerini son yıllarda metal köşkler aldı. Bu köşkler çok kompakt olduğu için maalesef çoğunda Orta Gerilim parafudrlarını monte edecek yer yoktur. Ayrıca, trafo çıkışlarındaki ana dağıtım panolarında parafudr kullanımı ve bakımı yapılmadığından dolayı da, alçak gerilim hatlarından beslenen tüm işyerleri ve konutlarda parafudr kullanılması daha zaruri hale gelmiştir.
Örnek Bir Parafudr
Aşırı gerilim yükselmeleri tesisattan kaynaklanabilir ki buna “İç Aşırı Gerilim” adı verilir. Örneğin, jeneratör yükünün kalkması, boşta çalışan hattın sonunda gerilim yükselmesi, kapasitif devrelerin açılması (kondansatör vb.), toprak veya fazlar arası kısa devre gibi etkenler bu gerilim artışına sebep olabilir.
Bir diğer etkende dış kaynaklı gerilim artışlarıdır. Bunun en başlıca etkeni faz veya toprak hattına yıldırım düşmesidir. Aşırı gerilime karşı etkin bir koruma olmadığında, cihazlarda oluşan zararlardan dolayı yüksek maliyetli tamirat ya da yeni alım riski bulunmaktadır. Birçok ticari ve endüstriyel sektörlerde kullanılan parçaların hassas elektronik devreleri vardır. Bu nedenle bunlar aşırı gerilimden sıklıkla zarar görmektedir. Evlerimizde de artık elektronik devreli birçok ürün bulunmakta bu nedenle konutlar için parafudr kullanılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken kısım, bir yüke bağlı olan bütün kabloların uygun bir parafudrla korunmasıdır.
Normal durumlarda hatta bağlı parafudr toprağa akım geçirmez. Aşırı gerilim geldiğinde parafudr çok hızlı bir şekilde iletime geçerek, gelen aşırı gerilimi toprağa boşaltır. Aşırı gerilim etkisi geçince tekrar normal çalışmaya döner. Normal çalışmada parafudr açık durumda olan bir devre elemanıdır.
Yani kısacası elektronik ürünlerin kullanıldığı her yerde (konut, ticari ve endüstriyel tesisler gibi) parafudr kullanılmalıdır. Aksi halde yüksek maliyetten ve/veya tamir masraflarından kurtulamayacak; para ve zaman kaybedeceksiniz.
Parafudr Tipleri nelerdir? Nerede Hangi Parafudr Seçilmelidir?
- B sınıfı (Sınıf 1- Tip 1 ) Eğer binanızda veya binanızın 50 m civarında yıldırıma karşı paratoner uygulaması varsa, Tip 1 parafudr seçimi yapılmalıdır. Tip 1 parafudrlar alçak gerilim tesisatlarında besleme hattının binaya girdiği en yakın noktada kullanılır. Alçak gerilim tesisleri için yıldırıma karşı koruyucu parafudr sınıfıdır. Elektrik sayacı öncesinde kullanılmalıdır.
- C sınıfı (Sınıf 2- Tip 2) İç kaynaklı geçici aşırı gerilimlere karşı koruma yapabilmek için tesisattaki her bir dağıtım panosuna ilave olarak “Tip 2” parafudrlar yerleştirmelidir. Alçak Gerilim tesisleri için aşırı gerilim sınırlayıcısı parafudrlardır. Elektrik sayacı sonrasında kullanılmaktadırlar.
- D sınıfı (Sınıf 3- Tip 3 ) Alçak Gerilim tesisleri için aşırı gerilim sınırlayıcı parafudrlardır. Elektronik cihazların korunması için kullanılırlar. Korumak istediğimiz bilgisayar, fotokopi makineleri, televizyon, telekomünikasyon sistemleri gibi hassas elektronik cihazların Tip 2 parafudrun bulunduğu dağıtım panosuna olan uzaklığı 30m’yi aştığı durumlarda ek olarak Tip 3 uygulaması yapılmalıdır.
- B+C sınıfı (Sınıf 1+2 – Tip 1+2 ) Tip1 ve Tip 2 parafudrların bir kombinasyonudur. Ana dağıtım panosu ve tali dağıtım panoları arası mesafenin 10 metreyi aşması durumunda kullanılması tavsiye edilir.
Aşırı akıma göre aşırı gerilimin düşüş grafiği
Aşırı akıma göre aşırı gerilimin düşüş grafiği
Parafudrların Gösterimi
Parafudr seçimlerinde bazı yerlerde B diye ifade edilirken bazı yazılarda ve makalelerde ise Sınıf I, Tip 1 tabirleri kullanılır. Bunlar standartlara göre değişkenlik gösterdiğinden karışıklık gibi algılanmaktadır. Bu nedenle tüm tiplerin gösterim şekilleri aşağıdaki tabloda açıklanmıştır.
Standartlar
Önlediği zararlara bakıldığında son derece ekonomik ürünler.
Parafudr sadece yıldırım ve zararlarına karşı koruma yapmıyor. Aynı zamanda şebekeden kaynaklanan harmonik, anahtarlama elemanları gibi darbelere karşı da koruma sağlıyor. Yapılan istatistiklere göre, şebekenin sebep olduğu sorunlar yıldırımdan iki kat daha fazla. Eskiden sistemler, makinalar elektrik şebekesinin etkilerini çok fazla hissetmiyordu, ancak elektronik kullanımı arttıkça cihazlar da oldukça hassaslaştı ve şebekeden etkilenmeleri de doğru orantılı olarak arttı.
Kaçak Akım Koruma Şalteri gibi Parafudr’ da zorunlu hale gelmeli?
Bildiğiniz gibi, konutlarda kaçak akım kullanılması zorunlu. Aynı şekilde tüm konutlarda ve ticari işletmelerde parafudr kullanımının da zorunlu hale gelmesi gerekmektedir. Gelişmiş ülkelerde öneminin farkına varılmış ve yasal düzenlemelerle zorunlu hale gelmiştir.
Her ne kadar “Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği” nde parafudr kullanılması ile ilgili konulara değinilmişse de yeterli değildir. Yönetmeliğin revize edilmesi ve bu konuların daha açıkça ifade edilmesi gerekir.
Kaçak akım koruma şalterlerinde yıllarca problemlerle mücadele ettik. Ürünümüzden kaynaklı sıkıntı olduğu lanse edildi. Biz ürünümüze güvendiğimiz için sorunun gerçek kaynağını araştırmaya başladık. Konut projelerini tek tek inceledik, yazılar yazdık. Problemin üründen kaynaklı değil de, tesisattan kaynaklı olduğunu belirttik, uzunca süren mücadelemizde sonunda haklı taraf olduk. Bakış açısını değiştirmek, gerçek sebeplerini gün yüzüne çıkarmak, haklılığımızı ispatlamamız ve kabullendirmemiz yaklaşık 3 senemizi aldı. Bir problem olduğunda en kolay yol her zaman ürünü suçlamak. Evde de çamaşır makinesi bozulduğundan hemen şu marka bir daha hayatta almam deriz, hâlbuki problem tesisattan, prizden, ana hattan vs. birçok farklı nedenden kaynaklı olabilir. Ama bunu araştırıp bulmak meşakkatli olduğu için kolay yol olan ürünü suçlamak her zaman tercih edilen bir yöntem. Ürününe güvenen firmalar bizim gibi mücadelelerini bırakmamalıdır. Çünkü sonunda kazanan sadece firma olmuyor, gerçek tespitlerle işin doğru yaptırılması sağlanarak asıl kullanıcılar kazanıyor.
TOKİ gibi bazı kuruluşlar parafudr kullanmaktadır. Arzu edilen sadece TOKİ değil, tüm yapılarda kullanılmasının zorunlu hale gelmesidir. Yeni hedefimiz parafudr kullanılmasının zorunlu hale gelmesi için çalışmalar yapmak. “Can ve mal güvenliği” bizim için en önemli unsur. Bu nedenle artık kaçaktan kaynaklı sıkıntıları kaçak akımla, yıldırım, aşırı gerilimden kaynaklı sıkıntıları da parafudr ile çözüme kavuşturmak istiyoruz.
Konu Etiketleri: parafudr, nedir, seçimi, sigorta, montajı, topraklaması, tip, tipleri, arızaları, yıldırım, ani, akım
