Ömer Hayyam 800 Sene Önce

[moongod]

Not : Şiirin içeriği gerginliğe ve tartışmaya sebebiyet vermiştir. Daha fazlasını engellemek gerekir.

 

[moongod]

HAYYAM (Ebul Feth Ömer bin Ibrahim; Ömer Hayyam da denir), Bu günkü iran sinirlari içinde yasamis Türk Sair ve bilginidir (Nisapur 1044.ay.y 1123/1136). Hayati, gençlik yillari kesinlikle bilinmiyor. Elde bulunan eserlerinden, hayatiyla ilgili olaylari anlatan bazi kitaplardan, felsefe, matematik ve astronomi konularinda çalistigi, bu alanlarda düzenli bir ögrenim gördügü anlasilmaktadir. Hayyam ("Çadirci") takma adini, atalarinin çadircilik yapmalari yüzünden aldigi söylenir. Ömer Hayyam, zamaninda daha çok bilgin olarak ün kazandi. Iran'in, Selçuklular yönetiminde oldugu bir zamanda yetisen Hayyam, Horasan ülkesindeki büyük Sehirleri, Belh, Buhara ve Merv gibi bilim merkezlerini gezdi, birara Bagdat'a da gitti. Zamaninin hükümdarlarindan, özellikle selçuklu sultani Meliksah ve Karahanlilardan Semsülmülk'ten büyük yakinlik gördü. Saraylarinda, meclislerinde bulundu. Residüddin'in "Cami-üt-Tevarih" adli eserinde anlattigina göre Nizamülmülk ve Hasan Sabbah, Ömer Hayyam ile okul arkadaslariydilar.
Gerek Hayyam'in zamaninda, gerek sonarki çaglarda yazilan kaynaklarda çaginin bütün bilgilerini edindigi, o alanlarda derin tartismalara girdigi, fikih, ilahiyat, kiraat, edebiyat, tarih, fizik ve astronomi okuttugu yazilidir. Ebu'l Hasan Ali El-Beyhaki onun çok bilgili bir kimse oldugunu, fakat müderrislik hayatinin pek basarili olmadigini bildirir. Ayrica Zemahseri ile uzun boylu tartismalara giristigini, onun derslerine bile devam ettigini, Zemahseri'yi, bilgi bakimindan begendigini yazar.
Hayyam'in fizik, metafizik, matematik, astronomi ve siir konularinda degisik eserleri vardir. Bunlar arasinda Ibni sina'nin Temcid (Yücelme) adli eserinin yorum ve tercümesi de yer alir. Zamaninda, bir bilgin olarak ün kazanan Ömer Hayyam'in edebiyat tarihindeki yerini saglayan, sonraki yüzyilarda da dogu islam dünyasinin en büyük Sairlerinden biri olarak anilmasina yolaçan Rubaiyat'idir (Dörtlükler). Ömer Hayyam, iran ve dogu edebiyatinda rubai türünün kurucusu sayilir. Sonralari aralarina baskalarinin eserleri de karsian bu rubailer iki yüz kadardir. Hayyam, oldukça kolay anlasilan, yumusak, akici, açik ve seçik bir dil kullanir. siirlerinde gerçekçidir. Yasadiklari, gördüklerini, çevresinden, zamanin gidisinden aldigi izlenimleri yapmaciga kapilmaksizin, oldugu gibi dile getirir. Ona göre, gerçek olan yasanandir, dünyanin ötesinde ikinci bir dünya yoktur. Insan, yasadikça gerçektir, gerçek ise yasanandir. En sasmaz ölçü akil ve sagduyudur. insan bir akil varligidir. Gerçege ancak akil yolu ile ulasilabilir.
Onun siirinde zamanin haksizliklari, softaliklari, akil almaz saçmaliklari ince, alayli, igneleyici bir dille yerilir. Dörtlüklerinin konusu ask, sarap, dünya, insan hayati, yasama sevinci, içinde bulundugumuz geçici dünyanin tadini çikarma gibi insanla yogun bir baglanti içinde bulunan gerçek eylem ve davranislardir. Siirlerinde isledigi konulara, çokluk felsefe açisindan bakar. Ask, sevinç, hayatin tadini çikarma, Hayyam'a göre vaz geçilmez insan duygularidir, insan hayatinin ana dokusu bunlarla örülüdür. Bazi dörtlüklerinde filozofça derin bir sezgi, açik ve seçik bir insan severlik duygusu, gösteristen, asiriliktan uzak bir yasama anlayisi görülür. Hayyam kendisinden sonra gelen pek çok sairi etkilemis, rubai alaninda tek örnek olarak benimsenmistir. Bati ülkelerinde adina bir çok dernek kurulmus, rubaileri bütün bati dillerine, bu arada birçok defa Türkçeye Rubaiyat-i Hayyam, Hayyam'in Rubaileri, Ömer Hayyam ve Rubaileri, Dörtlükler adi altinda tercüme edilmistir.

 

[ZorhaK]

Benim içim temiz ibadet etmesem de olur....diye düşünenlerin egolarını okşayacak bir şiir.

Bir elinde rakı bir elinde kuran
Ne tam gavursun ne de müslüman

 

[hyau]

Kıvrak bir zekayı ne güzel şiirleştirmiş adam. Tuhaf olan ne? Aradan yüzyıllar geçmiş bilim ve yaşam şekli değişmiş ama kafalar değişmemiş.

Şiir için teşekkürler. Ömer Hayyam büyük şair. Bir edebiyatçının büyüklüğüde burdan anlaşılır. Yüzyıllar sonrasında hala okunabilmesinden.

 

[yusufsan21]

Adam şairmiş, Adam bilginmiş, ama cahilmiş. Hayatın anlamını anlamayacak kadar... Kesin olan şeyleri inkar edecek kadar.

Ben anlamıyorum eğer öbür dünya yoksa ben kafayı yerim. Sadece boş yere yaratıldığımı söylerim. 70-80 yıllık zorluklarla dolu bir hayat ve sonra yok ol...

Boş yaşayan, hayatlarından bişey anlamayanlar böyle şeylerle kendilerini avutmaya çalışıyorlar.

Yazık yazık...

 

[moongod]

Tabi herkesin kendi hayat felsefesi ve dunya gorusu farkli olabilir ancak insan kendi hayati hakkinda cizdigi yolun tarzini anlatarak konusabilir.

Fakat yusufsan21 arkadasim amacim polemik olmadigindan, sadece sunu eklemek istiyorum, sizin gibi dusunmeyen insanlarinda hayati sizin iddia ettiginiz dolu hayatiniz kadar dolu olabilir, elbette bosda olabilir ancak dolu olma ihtimalinide lutfen goz ardi etmeyelim.

Hayatiniza anlam yuklemek icin veya bir insan hayatinin anlamli olabilmesi icin sadece sizin gibi dusunmesi gerekmedigini, dunya ustunde yasayan 5 milyar insana bakip sorgulayabilirsiniz.

Herkes kendi hayatini istedigi gibi yasasin tabi ki, birbirimize cahil ve bos yasayan insan yakistirmalari yapmadan.

 

[yusufsan21]

Sana katılmıyorum arkadaşım. O adam öbür dünya yoktur diye benim hayatımı da boş olmakla itham ediyor.
Buna hakkı o yok.
O'nun benim inancıma yaptığı hakaretlere bişey demiyorsun da benim ona sadece cahil dememe "yakıştırma" diyorsun.

O adam kendini Allah ile kıyaslamaya çalışıyor.
O adam Allah için "kötülük yaparsan" diyor.
ve sen kalkmışsın hala yakıştırmadan falan bahsediyorsun.

Allah aşkına söyleyin herkes dilediği gibi yaşayabilir ile herkes dilediğini söyleyebilir arasında ne kadar fark var.
Eğer birileri 800 yıl önce benim inancıma hakaret etmişse ve birileri kalkıp bunu forumda yayınlıyorsa bunlara cevap vermek benim boynumun borcudur.

 

[kaberdey]

Ömer hayyam zeki bir adamdı ve olayları kendi istediği gibi yorumlayabiliyordu (Gerçekleri bilmesine rağmen),
bu şiir ve yazdığı bir çok şiirde de az bilgi ile yüzeysel yorum nasıl yapılır onu layıkıyle göstermektedir.

Çok basit bir örnek:
"Ne yapacağım daha önceden yazılıysa cennete yada cehenneme gideceğime de karar verilmiştir" gibi bir ifade var
Ama şu biliniyorki düşünebilen idrak edebilen tek canlı insandır ve ne yapacağın değil ne ile karşılacağın önceden belirlenmiştir, o durumda vereceğin karar sana aittir kararlarına göre değerlendirileceksin ve cennet cehennem durumun ortaya çıkacaktır.

Saygılar...

 

[HapS]

müslümanlar 800 yıl önce neyse bu günde odur değişen bişey yok yorumlardan hal durum bellidir.

 

[moongod]

.....

 

[antilove]

müslümanlar 800 yıl önce neyse bu günde odur değişen bişey yok yorumlardan hal durum bellidir.

o zamanda laiklik tatışmaları varmıydı acaba?

 

[mehmet]

Hayırlı günler moongod arkadaşım;

Öncelikle aramıza yeni katıldığınız için forumumuza hoş geldiniz diyorum.

Konunuzu ben sildim.

Sebebine gelince;
Ömer Hayyam denilen zat acaba Kuranda bahsedilen شرب nin içmek anlamına geldiğini bilmiyor mu?

Hatta sizlere çok basit bir misal vereyim.
Meşrubat kelimesinin aslı arapçadır.المشروبات

Yani içmek fiilinden içecekler anlamı türetilmiştir.

Burda ise Ömer hayyam يشرب fiilini ise türkçemize çevirirken sarhoşluk veren anlamında kullanmıştır.Halbuki yukarıdaki örnekte görüldüğü uzaktan yakından alakası yoktur.

Alkollu içkinin arapça karşılı النبيذ şeklinde olur.

Yani ırmaklarında şaraplar akıyor derken Rabbimiz içecekler akıyor manasında diyor.

Bundan dolayı Kuran'daki sözleri Türkçe'mize çevirmede yanlış anlaşılmalara meydan vermemek için ve safi zihinleri bulandırmamak için konunuzu sildim.

Makul karşılamanız temennisiyle;

Saygılar

 

[moongod]

Sizin kadar arapcaya hakim degilim ancak size sunu soyleyebilirim, 800 sene once yasamis ve tahmin edersiniz ki ana dili arapca olan bir alimin ki kendisi matematik ve astronomi alaninda ciddi acilimlari vardir, AYRICA edebiyatci,

Siz diyorsunuz ki bu zat-i muhterem bu dili bilmiyor, velev ki siz hakli olasiniz, dunyanin saygi duydugu eserleri bircok dile cevrilmis bir insanin, dine bakis acisini siir ile ortaya koymasi ve bunun sizin ve sizin gibi dusunen kisilerce dogru tercume degil diyerek silinmesi ki, eskiden bu kitaplari yakmak ve toplatmakla oluyordu..

Sunu eklemek isterim ki cevireleri kendisi yapmadi elbette ki cunku zaten kendisi turkce bilmiyordu Omer ismi iranda olmadiginda kendisinin turk olmasi gerektigi kabul gormustur, aslinda iranda yasayip olmustur. Yani su anki devletler mantiginda bakarsak Iranlidir.

Cevirinin yanlis oldugu uzerine yaptigin tezide kabul edemiyorum, cunku kuran arapcasi ve normal arapca farklidir, ve bu konuda bircok farkli gorus vardir..

Kendi gorusunuz dogru bile olsa, yazdigim konuyu silmesini hos karsilamiyorum, yaptiginiz yetkinizi kendi fikirleriniz dogrultusunda haksizca kullanmaktir.

Bu aciklamayi benim o konumun icerisine yazar ve tartismayi o yone cevirebilirdiniz, silmeniz gerekmezdi ki bu cevirileri ben yapmadim, yayinlanmis kitaplardir bunlar...

Sunu belirtmek isterim, ben konuyu siir bolumune acsam daha dogru olacakti, siz konumu tasimis olsaydiniz silmek yerine cok daha dogru bir davranis olurdu kanisindayim.

Makul karşılamanız temennisiyle;

Saygılar

 

[yusufsan21]

Moongod sen Cenneti küçük yapsınlar demişsin ya. Merak etme Cennet çok büyük olacak.
Ama bunu unutma ki oraya Ömer Hayyam'ı kabul edenler, Hamas'a terör örgütü diyenler, Müslüman kardeşlerimize elin arabı diyenler, kalbimiz temiz ibadete gerek yok diyenler giremeyecek.

Edit: Ya hala konumu niye sildiniz diyorsun. Hem kalk ahlaksız bir şiiri Din Kültürü ve Ahlak bilgisi bölümüne açıyorsun. Hem de niye sildiniz diyorsun.

 

[ZorhaK]

Moongod sen Cenneti küçük yapsınlar demişsin ya. Merak etme Cennet çok büyük olacak.
Ama bunu unutma ki oraya Ömer Hayyam'ı kabul edenler, Hamas'a terör örgütü diyenler, Müslüman kardeşlerimize elin arabı diyenler, kalbimiz temiz ibadete gerek yok diyenler giremeyecek.

:icon_:

 

[moongod]

Moongod sen Cenneti küçük yapsınlar demişsin ya. Merak etme Cennet çok büyük olacak.
Ama bunu unutma ki oraya Ömer Hayyam'ı kabul edenler, Hamas'a terör örgütü diyenler, Müslüman kardeşlerimize elin arabı diyenler, kalbimiz temiz ibadete gerek yok diyenler giremeyecek.

Edit: Ya hala konumu niye sildiniz diyorsun. Hem kalk ahlaksız bir şiiri Din Kültürü ve Ahlak bilgisi bölümüne açıyorsun. Hem de niye sildiniz diyorsun.

Sevgili arkadasim,

Sizin ahlaksiz dediginiz siiri yazan kisinin mezari, iran islam devriminden sonra bile yilmadan anit mezar olarak iranda bulunmaktadair.

Wikiden bir alinti size umarim, dusunce yapiniz gelismesine faydasi olur,

Rubailerinde, dünya, varoluş, Allah, devlet ve toplumsal örgütlenme biçimleri gibi hayata ve insana ilişkin konularda özgürce ve sınır tanımaz bir şekilde akıl yürüttüğü görülmektedir. Akıl yürütürken ne içinde yaşadığı toplumun ne de daha öncesi zamanlarda yaşayan toplumların kabul ettiği hiçbir kurala/tabuya bağlı kalmamış, kendinden önce yaşayanların insan aklına koymuş olduğu sınırları kabullenmemiş, bir anlamda dünyayı, insanı, varoluşu kendi aklıyla baştan tanımlamış; bu nedenle de çağını aşarak "evrenselliğe" ulaşmıştır. Ancak unutmamak gerekir ki Hayyam'ın yaşadığı dönem, kendisi gibi çağları aşan ve tarihin gördüğü en büyük düşünürlerden birini yaratacak sosyo-kültürel altyapıya sahipti. Kendi tarihinin belki de en aydınlık dönemlerini yaşayan İslam dünyasında felsefenin hakettiği ilgiyi gördüğü, Selçuklu saraylarında ise sentez bir Ortadoğu kültürü (Türk-Hint-Arap-Çin-Bizans) oluşmaya başladığı bir dönemde yaşayan düşünür, böylece nispeten yansız ve bilimsel bir öğrenim görmüş, müslüman fakat felsefeyi günah saymayan bir toplum içinde özgürce felsefe ile ilgilenebilmiştir.

 

[yusufsan21]

Onun anıtının bulunması onu iyi yapmaz. Senin onu sevmen de seni iyi yapmaz.

"Rubailerinde, dünya, varoluş, Allah, devlet ve toplumsal örgütlenme biçimleri gibi hayata ve insana ilişkin konularda özgürce ve sınır tanımaz bir şekilde akıl yürüttüğü görülmektedir."

Ağzına geleni söylemesini de özgürlük olarak yorumluyorsanız bu sizin sorununuz.

 

[mehmet]

moongod arkadaşım;

Ben konuyu sildim.

Çünkü benim dinimce hakarat sayılabilecek kelimeler ve cümleler vardı.

Sizin dediğinize katılıyorum,belki ömer hayyam böyle demek istemişti,ancak onu tercüme edenler bu şekilde tercüme etmiş olabilirler.
Ama sonuçta Ömer Hayyam'ın imzasıyla yayınlanıyor ve tercüme eden kişinin ismi görünmüyor.


Hakikaten şiiri tekrar okudum ve burdan
"Eğer bu şiiri Ömer Hayyam aynı tercüme edildiği şekliyle yazmışsa, kendisini bu şiirinden dolayı nefretle kınıyorum."
Yok bu şiiri tercüme eden kişi yanlış tercüme etmişse aynı kınamam onun içinde geçerlidir."

Benim inandıklarımı,inançlarımı kimsenin küçümsemeye hakkı yoktur.Kendisi şairdir,edebiyatçıdır,gelsin edebiyat hocam olsun,ama benim inandıklarımı saygı göstermek şartıyla;
Saygı göstermese bile hakaret edip küçümsememek şartıyla;

Saygılar

 

[yusufsan21]

Kına abicim kına. Bak vikipedi de Ömer Hayyam hakkında ne diyor.

"Birçok bilim adamınca Batıni, Mutezile anlayışlarına dâhil görülür. Evreni anlamak için, içinde yetiştiği İslam kültüründeki hakim anlayıştan ayrılmış, kendi içinde yaptığı akıl yürütmeleri eşine az rastlanır bir edebi başarı ile dörtlükler halinde dışa aktarmıştır."

 

[moongod]

Konu nerelerden nerelere geliyor iste bu yuzden birazda, din ve kultur temali bir tartisma yasanabilir kaygisi ile din ve kultur bolumune acmistim konuyu, lakin madem omer hayyam ustunden inanclara saygiyi konusmamiz gerekti bende 2 kelam etmek isterim,

Moderatoru oldugunuz bolumun adi Din ve Ahlak yani Din demek muslumanlik veya Ahlak demek helal dairesi icinde ki kalanlar degildir.

Ben gayette Ateist, Deist, Hristiyan, Yahudi, Saman, Hindu vs gibi tum felsefi akimlari Din konusu altinda konusabilirim.

Siz keni goruslerinize saygi bekliyorsunuz, bende kendi goruslerime saygi bekliyorum. Sizin goruslerinizin elestirilmesi, Islamin elestirilmesi, peygamberlerin elestirilmesi, size yapilmis bir saygisizlik degildir, kaldi ki kimse boyle birsey yapmadi..

Size acizane onerim, bolumun adini Islam Ne kadar guzel bir dindir diye degistirmeniz, cunku benim gibi okudugunuzu yalin sekilde anlayan insanlar yanlislikla gelip baska yazilar yazabilir.

Her dine saygim var..

Allah yaninizda olsun..

 

[yusufsan21]

Bir İslam ülkesinde yaşıyoruz. Hemen hemen hepimiz Müslümanız. Elbette ki böyle bir forumda Din bölümü bir islami bölüm olacak.

Ayrıca Sen diyorsun ki bütün inançlara saygı göstermeliyiz. Kimse başkasının inancına saldırmadı. Asıl saldırıyı sen o şiirle bizim inancımıza yaptın. Biz de kendimizi savunuyoruz.

O şiirde yazanlar eleştiri değil tamamen bir saygısızlıktır.

Zaten her tartışmada bunu yaşıyoruz. Sona gelince böyle söylerler hep.

 

[mehmet]

Ben gayette Ateist, Deist, Hristiyan, Yahudi, Saman, Hindu vs gibi tum felsefi akimlari Din konusu altinda konusabilirim.

Değerli arkadaşım;

Elbette konuşabilirsiniz,
Tamam saygı beklemiyorum,ama hakaret,küçümseme ve alaya alma da istemiyorum.

Lütfen elinizii vicdanınıza koyun;
Yayınlamış olduğunuz şiirin her kıtasında, her cümlesinde, her kelimesinde islam dinini alçaltıcı küçümseyici yazılar yok mu?

Benim itirazım buna,Yoksa Ömer hayyam şairliğine ve edebiyatına değil.

Ayrıca bölümümde onlarca ateistlerle tartışılmıştır,konuşulmuştur,fikir alışverişi yapılmıştır.Tartışmalarımız 50-60 sayfayı geçmiştir.

Hakaret olmadığı müddetçe her an ve her zaman bölümüm hizmetinizdedir.Müsait olduğunuz bir vakitte bunda 3-4 ay öncesi konulara bakabilirsiniz.
(Biraz reklam oldu ama kusura bakmayın)


Saygılar

 

[sersev]

Madem Hayyam, Selçuklular döneminde yaşadı, hükümdar dinimize hakaret eden bu zındığın tez vurula kafasını neden demedi?O zamanın hükümdarı din konusundaki fikirleri Hayyam'ı bağlar, Hayyam sonuçta büyük bir alimdir, bu yüzden onun fikirlerine hoşgörüyle yaklaşılabilir demişmidir acaba?Hayyam'dan hesap soramıyacağımıza göre(sormakda haddimiz değil)neyapalım yazdıkları onu bağlar deyip konuyu büyütmemek gerekir.

 

[yusufsan21]

Madem Hayyam, Selçuklular döneminde yaşadı, hükümdar dinimize hakaret eden bu zındığın tez vurula kafasını neden demedi?O zamanın hükümdarı din konusundaki fikirleri Hayyam'ı bağlar, Hayyam sonuçta büyük bir alimdir, bu yüzden onun fikirlerine hoşgörüyle yaklaşılabilir demişmidir acaba?Hayyam'dan hesap soramıyacağımıza göre(sormakda haddimiz değil)neyapalım yazdıkları onu bağlar deyip konuyu büyütmemek gerekir.

Kmsenin büyüttüğü falan yok arkadaşım. Bizim Hayyam'la bir derdimiz yok. Bu şiiri buraya ekleyenle gayet düzgün tartışıyoruz.
Hayyamla olan hesabımızı da İnşallah öbür tarafta görürüz.

Allah'ım büyük konuştum, Sen ayaklarımızı iman üzere sabit kıl. Bizi doğru yoldan ayırma.
Bizi nefsinin peşinde koşanların şerrinden ve şeytanın şerrinden koru.
Şüphesiz ki Sen sahibimizsin, varolma nedenimizsin, bize akıl ve iman verensin; imanımızı koru... Amin...

 

[moongod]

Mehmet arkadasim tavsiyenize uyup uygun bir vakit buldugum zaman tartismalarinizi okuyacagim. Her ne kadar Ateist olmasamda, insanlarin fikirlerine saygisi olan her insana saygi duyarim.

Ancak kendi icimde su paradoxu yasamiyor degilim, bir fikir diger fikirlerin yasamasina izin vermiyorsa o fikire ne kadar yasama hakki taninmalidir?

Omer hayyam ayri bir konudur yani ben yazmis olsam bugun bu siirleri bir saygisizliktan bahsedilebilir ama o donemin bu onemli dusunurunun siirlerini artik bir hakaret degil dini felsefe tarihinin bir degerli tasi gormek gerekir..

O donemi kendi icinde degerlendirip, gunumuzde ki dini hassasiyetler ile yorumlamamak gerekir.

 

[yusufsan21]

Ancak kendi icimde su paradoxu yasamiyor degilim, bir fikir diger fikirlerin yasamasina izin vermiyorsa o fikire ne kadar yasama hakki taninmalidir?

Bence bütün fikirler kendinden başka fikirlerin yaşamasına izin vermez. Tarihte böyle gördük. Hangi fikir nerde daha güçlüyse diğerlerini yok etmeye çalışmıştır.

 

[llavinya]

Kilit : Şiirin içeriği gerginliğe ve tartışmaya sebebiyet vermiştir. Daha fazlasını engellemek gerekir.