Merhaba arkadaşlar bugün sizlere çok karıştırılan ve yahut monitör tercih etmenizdeki önemli unsurlardan bahsedeceğim.
Bahsedeceğim konular kısaca şu şekilde:
-Hz Değeri
-Ms Değeri
-Panel Seçimi
-Büyüklük
-Pivot Özellikleri
-Freesync - G-sync
-Curved - Flat
-Çözünürlük
-İnput Lag
-Parlaklık
-Piksel Aralığı
-Ek monitör özellikleri
-HDR Desteği
-Hz Değeri
İlk önce hz konusuyla başlayacağım. Hertz, bir görüntünün 1 saniyede ekrandaki yinelenme sayısıdır. Şöyle düşünelim. 2 tane şahıs ele alalım. Ahmet ve Murat…
Ahmet'de 144hz bir monitör var.
Murat'da 60hz bir monitör var.
Ahmet cs-go adlı oyunda 144 fps alabiliyor. Murat da 144fps alabiliyor. Fakat Ahmet'in aldığı görüntü Murat'ın kinden çok ama çok daha akıcıdır. Nedeni ise Murat 60 fps nin üstüne çıktığı hiçbir oyunda farkı hissedemez. Çünkü monitörünün yenileme hızı 60hz dir. Fakat Ahmet 60 fps nin üstünde aldığı 1 fps yi bile fark edebilir.
Ahmet lol adlı oyunda 80 fps alabiliyor. Murat da 80fps alabiliyor. Diyeceksiniz ki şimdi
144hz, 144fps alamadı. 60hz ise 80 fps aldı. Murat'ın görüntüsü daha mı akıcı?
Hayır! 144Hz monitörde 80 fps alıyorsan monitör 80hz gibi gözükür. 90 fps alırsan 90hz gibi. 61 fps dahi alıyorsan 61hz gibi gözükür.
Evet hz değerinden çıkarabileceğimiz sonuç şu şekilde. 60Hz bir monitörde fps değeriniz 160 da olsa 560 da olsa 60hz gibi bir akıcılık alırsınız. 144hz de ise 80 fps alırsanız 80hz gibi, 90 alırsanız 90hz gibi vs.
(Fakat şimdiden uyarayım 144hz ye alışırsanız bir daha 60hz bir panele bakamazsınız. Her şey 30fps gibi gelir, katlanılmaz bir sonuç kalır elinizde benden söylemesi
)
(Ve unutmayalım, sisteminiz e-spor oyunlarında dahi 60hz nin üstünü zorlayacak güçte değil ise 144hz almanın pek bir mantığı olmayacaktır. 144hz, 60 kare hızından sonra 61,70,80 gibi fps değerlerini size daha akıcı gösterecektir elbet fakat sadece 70-80 alıyorsanız 144hz yerine 75hz düşünebilirsiniz.)
-Ms Değeri
Gelelim MS değerine. Ms de milisaniye demektir. Yani çok kısa bir zaman dilimidir ve bu rakam ne kadar küçükse piksellerdeki renk ve resim değişimi o kadar hızlı olur. Mesela:
1 ms ve 5 ms farkını anlayabilir miyim?
Eğer monitörünüz 240hz ve 240 değerinde bir fps alabiliyorsanız, 1 ila 5ms farkını anlayabilirsiniz. 75hz veya 144hz de 1-5ms farkını ben anlayabiliyorum diyen insan sadece dalga geçiyordur, kaale dahi almayınız. Çünkü bilimsel olarak mümkün olmayan bir durum.(gri-gri)
NOT: Renkli pixel geçişlerinde 1ms süresini yakalamak imkansızdır. Burada bahsettiğimiz renk geçişi gri-gri dir.
Peki madem 144hz ve 75hz arasındaki 1-5ms fark etmiyor neden üreticiler piyasaya sunuyor?
1-5 ms farkı 144-100-75hz panellerde dikkatli ve ‘slow motion’ tekniğini kullanarak ince işçilikler ile görülebilen bir teknik detaydır. Yanınızdan çok hızlı bir şekilde araba geçiyor oyun sahnesinde diyelim. 5 ms Monitör arabayı blurlar, 1ms ise keskinliği bozmadan panele görüntüyü iletir. Fakat bunu normal bir oynayış esnasında görmek mümkün değildir. Birazda satış tekniği tabi.
-Panel Seçimi
Panel seçimine de değinelim. Bildiğiniz üzere IPS - VA - TN panel olarak 3'e ayrılan bir panel seçeneklerimiz var. Hepsini kısaca özet geçeyim ben size:
IPS Panel: IPS Panel renk kalitesinin, doygunluğun en iyi olduğu paneldir. Panel sizi izlediğiniz görüntünün daha da içine girmenizi sağlar, bir nevi gerçekçilik katar kısaca kaliteli bir görüntü sunar. Görüş açısı geniştir. Yukardan, aşağıdan, sağdan veya soldan baktığınızda görüntüde bozulma göremezsiniz. Eksisi ise tüm IPS panellerin maximum ms süresi 4ms'dir. 1 ms yazan IPS Paneller yazılım ile tam 1ms olmasa da 1ms deneyimi yaşatacak seviyede olduğu için kağıt üstünde 1ms diye geçer. Fakat yazılımın monitöre eksi yönleri de vardır. Parlaklık vs.
VA Panel: VA Panel ise kalite ve tepkime süresinin ortada birleştiği bir paneldir. Ne tam IPS Panel gibi bir renk kalitesi sunabilir, nede tam TN Panel gibi hızlı bir tepkime süresine sahip olabilir. Tam ortasıdır.
TN Panel: VA ve IPS panellere göre renkler daha soluk ve doygunluk oranı düşük bir paneldir. Görüntü kalitesinden ödün vererek Tepkime performansına önem verir. Tepkime süresi en kısa olan paneldir, Fakat Renk kalitesinin de en düşük olduğu paneldir.
( Profesyonel oyuncular için renk kalitesinin pekte önemi olmadığı için TN panele yönelirler. Fakat ben şahsen 5-1-3ms monitörleri kullanıp deneyimlemiş biri olarak arada hiçbir fark hissetmediğimi size net bir şekilde söyleyebilirim. Fakat 144hz bir monitörle test ettiğimi de göz önünde bulundurmak isterim. 240hz de durum farklı olur.)
(TN Panel alıp kontrast, gama ve digital vibrance gibi ayarlar ile IPS renk kalitesine ulaşabilirim diye TN panel kesinlikle almayın. Ne ayarı yaparsanız yapın, IPS Panelin renk kalitesinin yanına dahi yaklaşamazsınız bilginize. Aksine renk kalitesini daha çok bile bozabilirsiniz.)
-Büyüklük
Büyüklük, Büyüklük kişinin birazda kendi zevklerine ve tercihlerine kalmış bir seçimdir.
Ben şahsen 24inç bir monitörün günümüz şartları altında gayet yeterli olduğunu düşünüyorum. Fakat hali hazırda kullandığınız monitör 27inç veyahut daha büyük bir monitör ise 24,21.5 inç size çok ama çok küçük gelebilir fark ne olursa olsun, büyük bir monitörden küçük bir monitöre geçtiğinizde adaptasyon biraz zaman alıyor.
-Pivot Özellikleri
Pivot, yukarı, aşağı, sağa ve sola dönme potansiyeli. Arkadaşlar piyasada satılan çoğu monitörde bu özellikler maalesef ki bulunmamakta. Monitöre ait olan platformda öne ve arkaya eğme muhabbeti olsa dahi; yukarı, aşağı ve pivot özellikleri tüm modellerde bulunmamakta. Sizin için çok önemli ise monitörün alabileceği açılar, bunu da göz önünde bulundurmalısınız.
-Freesync - G-sync
Freesync ve g-sync özelliklerine gelecek olursak…
Vsync ile farkı nedir?
Vsync ile farkı şudur. Mesela 144hz bir monitörde vsync açarsanız fps yi 144 e sabitler. Ve fps değeriniz 144 ten 140 a dahi düşse oyundaki kasma, yavaşlama, yırtılma gibi görüntüler ile karşı karşıya kalırsınız. Fakat g-sync-Freesync açık olduğunda fps 80 e düşerse sanki hala akıcılığını sürdürmeye devam eder. Her monitörün hz aralığı vardır. Hz aralığı 48-144 olan bir monitörde 48 altına düşene kadar g-sync açık kalır. Fakat 47 yi görürse fps değeriniz işte o zaman gysnc-freesync devre dışı kalır, E tabi buda üzücü bir durum
Nvidia bir kartım var, gysnc almaya değermi?
Değmez .Çünkü fiyat bandı çok yukarlara çekilmiş durumda. ki nvidia kartlar artık freesync desteği ile bir nevi g-sync görevi görebiliyor. Display port kablosu ile freesync bir monitöre bağlantı gerçekleştirirseniz, denetim masanızda g-sync özelliğinin aktif edilebilir konumda olduğunu göreceksiniz.
-Curved - Flat
Curved mi flat mı tercih etmeliyim?
'Abi bu sorumu curved eğimli falan tam gamer' kimi çoluk çocuk yorumlarını bir köşeye bırakıp, konuya objektif yaklaşalım. Evet curved ekranların tam bir görüş açısı sunduğu bir gerçek. Fakat curved monitörde hele IPS bir monitör değil ise belim ağırdı biraz sağ tarafa doğru durayım derseniz, eğim nedeniyle görüntünüzün kalitesi bozulacaktır.
Derseniz ki benim alacağım curved o yönden geliştirilmiş 30 derecelik açılara kadar bozulma yapmıyor?
O zaman tercih size kalmış. Fakat paintte dahi bir kalem alıp çizgi çekmeye çalıştığınızda durumda hoşnut olmayacağınızı belirtmek isterim. Amacınız sadece oyun olacaksa tercih edebilirsiniz. Fakat ben flat dan yanayım.
(Ve unutmayın sakın 27inç almayacaksanız ekranın eğiminden pek bir lezzet alamayacaksınız.)
-Çözünürlük
Çözünürlük kişi tercihinden önce, sistemin özelliklerinden geçiyor. Oyun oynamayan bir kişinin tercihi 4k dahi olabilir, fakat 4k video ve masaüstünde hızlı hareketler için sistemininiz minimumdan öte, ortalama derecede olması gerekir. Oyun oynayan kişi için seçenekler daha farklı şekilde.
1080p-Ultra Oyunculuk için önerim AMD tarafında en düşük Rx590 – 5600xt; NVİDİA tarafında ise en düşük gtx1660süper – gtx 1070ti olacaktır.
Şimdi diyeceksiniz ki e bu kartlar 1080 için çok yüksek derecede kartlar değil mi?
Hayır değil. Çünkü bizim amacımız burada 60fps yi yakalamaya çalışmaktan öte, 60fps üstünde patlama sahnelerinde dahi fps nin AAA oyunlarda 60 kare hızının aşağısına düşmemektir. Elbet rx580 ve 570 de ve yahut 1060 6g, 1070 de yeterli olacaktır fakat AAA oyunlarında Ultra grafik seçeneğinde 60 ın üstü deneyimi zorlaşır. Yeri gelir 50 yi bile görebilir kare hızı.
1440p-Ultra oyunculuk için önereceğim kartlar şu şekildedir. AMD tarafında en düşük 5700xt - vega64; NVİDİA tarafında ise gtx 1080 – Rtx 2070süper.
İnanın ki hepsini deneyimledim. Çok iyi kartlar bunlar deyip geçmeyin 2k çözünürlük hafife alınacak bir çözünürlük değil. Ve 2k ultrada 60 ın üstünde rahat bir oyun deneyimi için bu kartlar şart. AAA oyunlardan bahsediyoruz. Lol – csgo değil.
2160p-Ultra dediğimizde rtx 2080ti için bile zorlayıcı oyunlarla karşılaşabiliyoruz. Örneğin ac odyssey oyunuda 64 leri izliyor kare hızı. Yeri gelip 54 falan gördüğümde oldu. Denediğim sistem arkadaşımın olan i9 9900k rtx 2080ti sistemi idi. Şuanda 4k çözünürlük için öneri kartım olmayacaktır. Bizzat 100 leri izletecek bir kart olmadığı için yeterli olmadığını düşünüyorum. Ama ille de bir öneri sun derseniz. AMD tarafında Vega VII; NVİDİA tarafında ise 2080Ti tercihim olacaktır.
-İnput Lag
Ms süresinden öte bir detaydır. İnput lag, giriş gecikmesi demektir. Hemen kısa bir örnek vereyim.
1ms - 30ms input lag mı, 5ms - 25ms ibput lag mı?
Bu iki panel arasında tepkime farkı 0’dır. Kısacası ms süresine bakıp hemen bir monitör tercihi yapmak yanlış olur. İnput lag dikkat edilmesi gereken daha önemli bir detaydır.
Üstte verdiğim örnek gayet açıklayıcı olduğunu düşündüğümden hemen diğer konuma geçiyorum.
-Parlaklık
Şuan 250 cd parlaklık idealdir. Yani benim görüşüm bu şekilde. Fakat odanıza güneşin vurduğunu ve monitöre bazen denk geldiğini belirtiyorsanız, 300 ve yahut 350cd parlaklık gücüne sahip olan bir paneli inceleyebilirsiniz. Fakat dediğim gibi, kendi kullandığım monitör dahil 250 bana yeterli geliyor. Fazlasının da gözümü yoracağını düşünüyorum. Zaten göz sağlığımız içinde yüksek ışık, parlaklık seviyesinde fazla kullanmak sağlığımız içinde zararlı. O yüzden 250cd yeterli diye düşünüyorum.
-Piksel Aralığı
Piksel aralığı isimden de anlayacağınız üzere, 2 pikselin birbirine olan uzaklığıdır. Monitör inç seviyesi arttıkça aralık seviyesi de kaliteli bir panel değil ise orantılı olarak artacaktır. Kaliteli panellerde standart bir aralık için; Kaliteli bir panelde diyagonal nokta aralığı 0.259 – 0229 arası değişecektir. Kalitesiz bir panelde ise genellikle 0.289 gibi bir değer olacaktır.
Piksel aralığı yine de insanın üstünkörü baktığında dikkat edemeyeceği fakat detaylara indiğinde ilk gözüne çarpan noktalardan birisi olacaktır.
-Ek monitör özellikleri
Crosshair: Bazı monitörlerin ek ayarlar kısmında bulabileceğiniz bir özellik. Ekranın pixellerine göre ayarlanmış, en orta kısmına işaret koyuyor. Nokta olur, Ateş simgesi vs…
Timer: Yine bazı monitörlerde bulunan süre tutma seçeneği. İstediğiniz süreyi seçip geri sayım başlatıyorsunuz.
FPS Counter: Kısaca FPS sayacı. Sol üstte FPS göstergesi açılıyor ve aldığınız kare hızını gösteriyor.
Display Alignment: Ekran hizalama ayarı diyebiliriz. 2 monitör kullanıyorsanız kullanışlı olabilir. Onun dışında tek monitör için pek bir katkısı olduğunu söyleyemeyeceğim.
Game Visual: Oyun çeşitlerine göre gerekli renk ve doygunluk ayarı yapan bir ayar. MOBA , FPS vb…
Flicker Free: Ekrandaki, oyun esnasında hızlı sahnelerdeki titremeleri en aza indirmek için geliştirilmiş bir teknoloji.
Mavi Işık Filtresi: Ekrandaki renk karışımını maviden uzaklaştırarak, sıcak renkler ile panele iletilmesini sağlar. Kısacası gözünüzün uzun kullanımlarda yorulmasını engellemek için geliştirilmiş, bazı monitörlerde 4 bazılarında tek kademeleri ışık filtresi.
Shadow Boost: Panelin karanlık ortamlarda arkadaki ışık seviyesini arttırarak, karanlık gözüken yeri bir nevi aydınlatır. Mavi ışık filtresi gibi 4 kademeye ve yahut tek kademeye sahiptir.
-HDR Desteği
HDR Desteği kısaca özetlemek gerekirse panelinizde görünen renklerin dolgunluğu, gaması, parlaklığı gibi ayarları göze en güzel gözükecek şekilde arttırarak renk kalitesini sadece arttırmaz, sizi şaşırtacak seviyeye kadar dahi getirebilir. Fakat HDR desteğini açıp uzun süre kullanımlarda baş ağrısı yaptığı tarafımda doğrulanmıştır. Evet kafanızdaki deli soruları hemen cevaplayayım. Oyunlarda HDR desteği açmak mümkün evet, fakat her oyunun HDR desteği maalesef ki mevcut değil. Ve ‘Battlefiled V’ adlı oyunda deneyip deneyimlerimi size geçirecek olursam, RTX ile birlikte kullandığınızda ki ben öyle test ettim, tek kelimeyle MUHTEŞEM! Bir görüntüye sahip oldum. Ara sıra oyunu oynamayı unutup, sadece renkleri izledim. Daha fazla açıklamama gerek yok herhalde .
Makalem bu şekildeydi. Gerçekten muazzam bir emek harcadım sırf siz, monitör seçecek ve yahut yakın zamanda almayı düşünenler için. Gerçekten size kolay gelebilir fakat hiçbir cümlem ne alıntıdır, nede bir kopya çekme… Hepsinin doğruluğunun kesinliği için dahi semtten semte gidip monitörleri deneyimledim. Kolay değildi fakat sırf birkaç kişi için yararlı olurum diye bir teşekkürlerini alırım diyeydi bu denli çabam. Şimdiden hepinize teşekkür ediyorum. Uzun araştırmalar sonucu edindiğim bilgiler. Yanlışlarım olabilir düzeltebilirsiniz. Beğendiyseniz ve yahut yararlı olduysa bir beğeniyi ve yorumunuzu görmek mutlu edebilir
Bahsedeceğim konular kısaca şu şekilde:
-Hz Değeri
-Ms Değeri
-Panel Seçimi
-Büyüklük
-Pivot Özellikleri
-Freesync - G-sync
-Curved - Flat
-Çözünürlük
-İnput Lag
-Parlaklık
-Piksel Aralığı
-Ek monitör özellikleri
-HDR Desteği
-Hz Değeri
İlk önce hz konusuyla başlayacağım. Hertz, bir görüntünün 1 saniyede ekrandaki yinelenme sayısıdır. Şöyle düşünelim. 2 tane şahıs ele alalım. Ahmet ve Murat…
Ahmet'de 144hz bir monitör var.
Murat'da 60hz bir monitör var.
Ahmet cs-go adlı oyunda 144 fps alabiliyor. Murat da 144fps alabiliyor. Fakat Ahmet'in aldığı görüntü Murat'ın kinden çok ama çok daha akıcıdır. Nedeni ise Murat 60 fps nin üstüne çıktığı hiçbir oyunda farkı hissedemez. Çünkü monitörünün yenileme hızı 60hz dir. Fakat Ahmet 60 fps nin üstünde aldığı 1 fps yi bile fark edebilir.
Ahmet lol adlı oyunda 80 fps alabiliyor. Murat da 80fps alabiliyor. Diyeceksiniz ki şimdi
144hz, 144fps alamadı. 60hz ise 80 fps aldı. Murat'ın görüntüsü daha mı akıcı?
Hayır! 144Hz monitörde 80 fps alıyorsan monitör 80hz gibi gözükür. 90 fps alırsan 90hz gibi. 61 fps dahi alıyorsan 61hz gibi gözükür.
Evet hz değerinden çıkarabileceğimiz sonuç şu şekilde. 60Hz bir monitörde fps değeriniz 160 da olsa 560 da olsa 60hz gibi bir akıcılık alırsınız. 144hz de ise 80 fps alırsanız 80hz gibi, 90 alırsanız 90hz gibi vs.
(Fakat şimdiden uyarayım 144hz ye alışırsanız bir daha 60hz bir panele bakamazsınız. Her şey 30fps gibi gelir, katlanılmaz bir sonuç kalır elinizde benden söylemesi
)(Ve unutmayalım, sisteminiz e-spor oyunlarında dahi 60hz nin üstünü zorlayacak güçte değil ise 144hz almanın pek bir mantığı olmayacaktır. 144hz, 60 kare hızından sonra 61,70,80 gibi fps değerlerini size daha akıcı gösterecektir elbet fakat sadece 70-80 alıyorsanız 144hz yerine 75hz düşünebilirsiniz.)
-Ms Değeri
Gelelim MS değerine. Ms de milisaniye demektir. Yani çok kısa bir zaman dilimidir ve bu rakam ne kadar küçükse piksellerdeki renk ve resim değişimi o kadar hızlı olur. Mesela:
1 ms ve 5 ms farkını anlayabilir miyim?
Eğer monitörünüz 240hz ve 240 değerinde bir fps alabiliyorsanız, 1 ila 5ms farkını anlayabilirsiniz. 75hz veya 144hz de 1-5ms farkını ben anlayabiliyorum diyen insan sadece dalga geçiyordur, kaale dahi almayınız. Çünkü bilimsel olarak mümkün olmayan bir durum.(gri-gri)
NOT: Renkli pixel geçişlerinde 1ms süresini yakalamak imkansızdır. Burada bahsettiğimiz renk geçişi gri-gri dir.
Peki madem 144hz ve 75hz arasındaki 1-5ms fark etmiyor neden üreticiler piyasaya sunuyor?
1-5 ms farkı 144-100-75hz panellerde dikkatli ve ‘slow motion’ tekniğini kullanarak ince işçilikler ile görülebilen bir teknik detaydır. Yanınızdan çok hızlı bir şekilde araba geçiyor oyun sahnesinde diyelim. 5 ms Monitör arabayı blurlar, 1ms ise keskinliği bozmadan panele görüntüyü iletir. Fakat bunu normal bir oynayış esnasında görmek mümkün değildir. Birazda satış tekniği tabi.
-Panel Seçimi
Panel seçimine de değinelim. Bildiğiniz üzere IPS - VA - TN panel olarak 3'e ayrılan bir panel seçeneklerimiz var. Hepsini kısaca özet geçeyim ben size:
IPS Panel: IPS Panel renk kalitesinin, doygunluğun en iyi olduğu paneldir. Panel sizi izlediğiniz görüntünün daha da içine girmenizi sağlar, bir nevi gerçekçilik katar kısaca kaliteli bir görüntü sunar. Görüş açısı geniştir. Yukardan, aşağıdan, sağdan veya soldan baktığınızda görüntüde bozulma göremezsiniz. Eksisi ise tüm IPS panellerin maximum ms süresi 4ms'dir. 1 ms yazan IPS Paneller yazılım ile tam 1ms olmasa da 1ms deneyimi yaşatacak seviyede olduğu için kağıt üstünde 1ms diye geçer. Fakat yazılımın monitöre eksi yönleri de vardır. Parlaklık vs.
VA Panel: VA Panel ise kalite ve tepkime süresinin ortada birleştiği bir paneldir. Ne tam IPS Panel gibi bir renk kalitesi sunabilir, nede tam TN Panel gibi hızlı bir tepkime süresine sahip olabilir. Tam ortasıdır.
TN Panel: VA ve IPS panellere göre renkler daha soluk ve doygunluk oranı düşük bir paneldir. Görüntü kalitesinden ödün vererek Tepkime performansına önem verir. Tepkime süresi en kısa olan paneldir, Fakat Renk kalitesinin de en düşük olduğu paneldir.
( Profesyonel oyuncular için renk kalitesinin pekte önemi olmadığı için TN panele yönelirler. Fakat ben şahsen 5-1-3ms monitörleri kullanıp deneyimlemiş biri olarak arada hiçbir fark hissetmediğimi size net bir şekilde söyleyebilirim. Fakat 144hz bir monitörle test ettiğimi de göz önünde bulundurmak isterim. 240hz de durum farklı olur.)
(TN Panel alıp kontrast, gama ve digital vibrance gibi ayarlar ile IPS renk kalitesine ulaşabilirim diye TN panel kesinlikle almayın. Ne ayarı yaparsanız yapın, IPS Panelin renk kalitesinin yanına dahi yaklaşamazsınız bilginize. Aksine renk kalitesini daha çok bile bozabilirsiniz.)
-Büyüklük
Büyüklük, Büyüklük kişinin birazda kendi zevklerine ve tercihlerine kalmış bir seçimdir.
Ben şahsen 24inç bir monitörün günümüz şartları altında gayet yeterli olduğunu düşünüyorum. Fakat hali hazırda kullandığınız monitör 27inç veyahut daha büyük bir monitör ise 24,21.5 inç size çok ama çok küçük gelebilir fark ne olursa olsun, büyük bir monitörden küçük bir monitöre geçtiğinizde adaptasyon biraz zaman alıyor.
-Pivot Özellikleri
Pivot, yukarı, aşağı, sağa ve sola dönme potansiyeli. Arkadaşlar piyasada satılan çoğu monitörde bu özellikler maalesef ki bulunmamakta. Monitöre ait olan platformda öne ve arkaya eğme muhabbeti olsa dahi; yukarı, aşağı ve pivot özellikleri tüm modellerde bulunmamakta. Sizin için çok önemli ise monitörün alabileceği açılar, bunu da göz önünde bulundurmalısınız.
-Freesync - G-sync
Freesync ve g-sync özelliklerine gelecek olursak…
Vsync ile farkı nedir?
Vsync ile farkı şudur. Mesela 144hz bir monitörde vsync açarsanız fps yi 144 e sabitler. Ve fps değeriniz 144 ten 140 a dahi düşse oyundaki kasma, yavaşlama, yırtılma gibi görüntüler ile karşı karşıya kalırsınız. Fakat g-sync-Freesync açık olduğunda fps 80 e düşerse sanki hala akıcılığını sürdürmeye devam eder. Her monitörün hz aralığı vardır. Hz aralığı 48-144 olan bir monitörde 48 altına düşene kadar g-sync açık kalır. Fakat 47 yi görürse fps değeriniz işte o zaman gysnc-freesync devre dışı kalır, E tabi buda üzücü bir durum
Nvidia bir kartım var, gysnc almaya değermi?
Değmez
.Çünkü fiyat bandı çok yukarlara çekilmiş durumda. ki nvidia kartlar artık freesync desteği ile bir nevi g-sync görevi görebiliyor. Display port kablosu ile freesync bir monitöre bağlantı gerçekleştirirseniz, denetim masanızda g-sync özelliğinin aktif edilebilir konumda olduğunu göreceksiniz.-Curved - Flat
Curved mi flat mı tercih etmeliyim?
'Abi bu sorumu curved eğimli falan tam gamer' kimi çoluk çocuk yorumlarını bir köşeye bırakıp, konuya objektif yaklaşalım. Evet curved ekranların tam bir görüş açısı sunduğu bir gerçek. Fakat curved monitörde hele IPS bir monitör değil ise belim ağırdı biraz sağ tarafa doğru durayım derseniz, eğim nedeniyle görüntünüzün kalitesi bozulacaktır.
Derseniz ki benim alacağım curved o yönden geliştirilmiş 30 derecelik açılara kadar bozulma yapmıyor?
O zaman tercih size kalmış. Fakat paintte dahi bir kalem alıp çizgi çekmeye çalıştığınızda durumda hoşnut olmayacağınızı belirtmek isterim. Amacınız sadece oyun olacaksa tercih edebilirsiniz. Fakat ben flat dan yanayım.
(Ve unutmayın sakın 27inç almayacaksanız ekranın eğiminden pek bir lezzet alamayacaksınız.)
-Çözünürlük
Çözünürlük kişi tercihinden önce, sistemin özelliklerinden geçiyor. Oyun oynamayan bir kişinin tercihi 4k dahi olabilir, fakat 4k video ve masaüstünde hızlı hareketler için sistemininiz minimumdan öte, ortalama derecede olması gerekir. Oyun oynayan kişi için seçenekler daha farklı şekilde.
1080p-Ultra Oyunculuk için önerim AMD tarafında en düşük Rx590 – 5600xt; NVİDİA tarafında ise en düşük gtx1660süper – gtx 1070ti olacaktır.
Şimdi diyeceksiniz ki e bu kartlar 1080 için çok yüksek derecede kartlar değil mi?
Hayır değil. Çünkü bizim amacımız burada 60fps yi yakalamaya çalışmaktan öte, 60fps üstünde patlama sahnelerinde dahi fps nin AAA oyunlarda 60 kare hızının aşağısına düşmemektir. Elbet rx580 ve 570 de ve yahut 1060 6g, 1070 de yeterli olacaktır fakat AAA oyunlarında Ultra grafik seçeneğinde 60 ın üstü deneyimi zorlaşır. Yeri gelir 50 yi bile görebilir kare hızı.
1440p-Ultra oyunculuk için önereceğim kartlar şu şekildedir. AMD tarafında en düşük 5700xt - vega64; NVİDİA tarafında ise gtx 1080 – Rtx 2070süper.
İnanın ki hepsini deneyimledim. Çok iyi kartlar bunlar deyip geçmeyin 2k çözünürlük hafife alınacak bir çözünürlük değil. Ve 2k ultrada 60 ın üstünde rahat bir oyun deneyimi için bu kartlar şart. AAA oyunlardan bahsediyoruz. Lol – csgo değil.
2160p-Ultra dediğimizde rtx 2080ti için bile zorlayıcı oyunlarla karşılaşabiliyoruz. Örneğin ac odyssey oyunuda 64 leri izliyor kare hızı. Yeri gelip 54 falan gördüğümde oldu. Denediğim sistem arkadaşımın olan i9 9900k rtx 2080ti sistemi idi. Şuanda 4k çözünürlük için öneri kartım olmayacaktır. Bizzat 100 leri izletecek bir kart olmadığı için yeterli olmadığını düşünüyorum. Ama ille de bir öneri sun derseniz. AMD tarafında Vega VII; NVİDİA tarafında ise 2080Ti tercihim olacaktır.
-İnput Lag
Ms süresinden öte bir detaydır. İnput lag, giriş gecikmesi demektir. Hemen kısa bir örnek vereyim.
1ms - 30ms input lag mı, 5ms - 25ms ibput lag mı?
Bu iki panel arasında tepkime farkı 0’dır. Kısacası ms süresine bakıp hemen bir monitör tercihi yapmak yanlış olur. İnput lag dikkat edilmesi gereken daha önemli bir detaydır.
Üstte verdiğim örnek gayet açıklayıcı olduğunu düşündüğümden hemen diğer konuma geçiyorum.
-Parlaklık
Şuan 250 cd parlaklık idealdir. Yani benim görüşüm bu şekilde. Fakat odanıza güneşin vurduğunu ve monitöre bazen denk geldiğini belirtiyorsanız, 300 ve yahut 350cd parlaklık gücüne sahip olan bir paneli inceleyebilirsiniz. Fakat dediğim gibi, kendi kullandığım monitör dahil 250 bana yeterli geliyor. Fazlasının da gözümü yoracağını düşünüyorum. Zaten göz sağlığımız içinde yüksek ışık, parlaklık seviyesinde fazla kullanmak sağlığımız içinde zararlı. O yüzden 250cd yeterli diye düşünüyorum.
-Piksel Aralığı
Piksel aralığı isimden de anlayacağınız üzere, 2 pikselin birbirine olan uzaklığıdır. Monitör inç seviyesi arttıkça aralık seviyesi de kaliteli bir panel değil ise orantılı olarak artacaktır. Kaliteli panellerde standart bir aralık için; Kaliteli bir panelde diyagonal nokta aralığı 0.259 – 0229 arası değişecektir. Kalitesiz bir panelde ise genellikle 0.289 gibi bir değer olacaktır.
Piksel aralığı yine de insanın üstünkörü baktığında dikkat edemeyeceği fakat detaylara indiğinde ilk gözüne çarpan noktalardan birisi olacaktır.
-Ek monitör özellikleri
Crosshair: Bazı monitörlerin ek ayarlar kısmında bulabileceğiniz bir özellik. Ekranın pixellerine göre ayarlanmış, en orta kısmına işaret koyuyor. Nokta olur, Ateş simgesi vs…
Timer: Yine bazı monitörlerde bulunan süre tutma seçeneği. İstediğiniz süreyi seçip geri sayım başlatıyorsunuz.
FPS Counter: Kısaca FPS sayacı. Sol üstte FPS göstergesi açılıyor ve aldığınız kare hızını gösteriyor.
Display Alignment: Ekran hizalama ayarı diyebiliriz. 2 monitör kullanıyorsanız kullanışlı olabilir. Onun dışında tek monitör için pek bir katkısı olduğunu söyleyemeyeceğim.
Game Visual: Oyun çeşitlerine göre gerekli renk ve doygunluk ayarı yapan bir ayar. MOBA , FPS vb…
Flicker Free: Ekrandaki, oyun esnasında hızlı sahnelerdeki titremeleri en aza indirmek için geliştirilmiş bir teknoloji.
Mavi Işık Filtresi: Ekrandaki renk karışımını maviden uzaklaştırarak, sıcak renkler ile panele iletilmesini sağlar. Kısacası gözünüzün uzun kullanımlarda yorulmasını engellemek için geliştirilmiş, bazı monitörlerde 4 bazılarında tek kademeleri ışık filtresi.
Shadow Boost: Panelin karanlık ortamlarda arkadaki ışık seviyesini arttırarak, karanlık gözüken yeri bir nevi aydınlatır. Mavi ışık filtresi gibi 4 kademeye ve yahut tek kademeye sahiptir.
-HDR Desteği
HDR Desteği kısaca özetlemek gerekirse panelinizde görünen renklerin dolgunluğu, gaması, parlaklığı gibi ayarları göze en güzel gözükecek şekilde arttırarak renk kalitesini sadece arttırmaz, sizi şaşırtacak seviyeye kadar dahi getirebilir. Fakat HDR desteğini açıp uzun süre kullanımlarda baş ağrısı yaptığı tarafımda doğrulanmıştır. Evet kafanızdaki deli soruları hemen cevaplayayım
. Oyunlarda HDR desteği açmak mümkün evet, fakat her oyunun HDR desteği maalesef ki mevcut değil. Ve ‘Battlefiled V’ adlı oyunda deneyip deneyimlerimi size geçirecek olursam, RTX ile birlikte kullandığınızda ki ben öyle test ettim, tek kelimeyle MUHTEŞEM! Bir görüntüye sahip oldum. Ara sıra oyunu oynamayı unutup, sadece renkleri izledim. Daha fazla açıklamama gerek yok herhalde .Makalem bu şekildeydi. Gerçekten muazzam bir emek harcadım sırf siz, monitör seçecek ve yahut yakın zamanda almayı düşünenler için. Gerçekten size kolay gelebilir fakat hiçbir cümlem ne alıntıdır, nede bir kopya çekme… Hepsinin doğruluğunun kesinliği için dahi semtten semte gidip monitörleri deneyimledim. Kolay değildi fakat sırf birkaç kişi için yararlı olurum diye bir teşekkürlerini alırım diyeydi bu denli çabam. Şimdiden hepinize teşekkür ediyorum. Uzun araştırmalar sonucu edindiğim bilgiler. Yanlışlarım olabilir düzeltebilirsiniz. Beğendiyseniz ve yahut yararlı olduysa bir beğeniyi ve yorumunuzu görmek mutlu edebilir
Son düzenleme:
