kgnbck
Öğrenci
- Katılım
- 21 Haziran 2015
- Mesajlar
- 70
- Reaksiyon puanı
- 1
- Puanları
- 6
Betada olmasına rağmen birçok kullanıcıs olan sözlüktür. kendimce sıralamadı 2.'dir kendisi.
1-ekşi sözlük
2-meta sözlük
3-uludağ sözlük
ayrıca neden meta sözlük?
hiçbir şekilde reklam amacım yok sadece neden meta sözlük biraz göz atalım. (bkz: meta sözlük).
"Gelin burayı bilgiyle dolduralım."
Meta sözlük bir "semantik sözlük" çalışmasıdır:
meta sözlük bilgiye dayalı içeriği ön plana çıkarmayı hedefleyen bir semantik sözlük çalışmasıdır. meta kelimesi metadata(üst veri) kavramını simgelemektedir. Meta sözlük girdilere kategori ve domain bazlı metadata etiketleri ekleyerek girdi ve başlıkların semantik(anlamsal) olarak olabildiğince doğru bir şekilde gruplanmasını sağlayan çeşitli araçlar sunar.
Meta sözlük yazarları, yazdıkları girdiler için seçtikleri metadata etiketleri ile aynı başlık içerisinde farklı kavramları tanımlayan girdilerin birbirinden ayırt edilebilmesini sağlar. Buna "anlam ayrımı(disambiguation)" adı verilir. Meta sözlüğün özelliklerini detaylı olarak anlatmaya başlamadan önce meta sözlüğü geliştirmeye neden ihtiyaç duyduğumuzdan ve meta sözlükte oluşturmaya çalışacağımız yazar profilinden bahsetmekte yarar görüyoruz.
Meta sözlüğü geliştirmeye neden ihtiyaç duyduk?
Meta sözlüğün amacı;
Zaten sayıca çok fazla olan sözlük klonlarına bir yenisini eklemek değildir. Temel amacımız; günümüz sözlüklerinde bulunan kullanılabilirlik sorunlarına çözüm getiren okur odaklı ve bilgiye dayalı yeni bir sözlük yapısı oluşturmaktır.
Meta sözlüğü geliştirmek için bizi motive eden birçok sebep bulunmaktadır. Bunlardan başlıcalarını sıralamak gerekirse;
Bizim bakış açımıza göre günümüz sözlüklerinin geldikleri nokta, gündemi takip etme odaklı bir hale bürünmeye başlamış ve bir sözlüğün asıl amacı olması gereken "bilgi sağlama" işlevi ikinci planda kalmıştır.
Sözlükler(popüler olanlar) dikkat çekmek amaçlı niteliksiz girdiler yazan trol yazarların girdilerine göz yumar ve içi boş tartışmaların siteye çektiği trafikten medet umar bir hale gelmiştir.
Sözlükler bir veri yığını haline gelmişler ancak aranan bilgiye ulaşmak için yeterli araçları sunmakta eksik kalmışlardır. Girdiler arasında mantıksal bir ilişki kurulamamış, benzer konulardaki girdilere ulaşabilmek için çoğu zaman yeterli olmayan bkz mekanizması dışında bir çözüm üretilememiştir.
Sözlükler sol tarafta çok sayıda çöp başlığın görüntülendiği ve kaliteli bilginin sadece belirli başlıklar altında hapsolduğu ortamlar haline gelmiştir. Okurların kaliteli bilgiye olan açlığı görmek isteyen herkes tarafından rahatlıkla görülebilir. Örneğin popüler bir sözlüğümüzün en çok okunan ve girdileri en çok favorilenen başlıklarından biri "öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler" başlığıdır. Bu başlığın bu kadar hit almasının sebebi bize göre okurların bilgiye ve öğrenmeye olan açlığıdır. Gelinen son noktada sözlüğün bilgi açısından en nitelikli girdileri tek bir başlık altında toplanmaya başlamış, sol taraftaki diğer başlıklar popüler konuların tartışıldığı birçoğu çöp başlıklardan oluşan bir listeye dönüşmüştür. Sözlüklerin kendilerini bilgi kaynağı olarak tanımladığı bir ortamda gelinen bu nokta üzüntü vericidir.
Sonuç olarak popüler sözlüklerdeki gidişat her zaman daha kalitesize doğru olduğu için ve kaliteyi artırma yönünde hiçbir çaba göremediğimiz için kaliteli içeriğe önem veren ve kaliteli bilgiye efektif bir şekilde ulaşmayı amaçlayan yeni bir sözlük geliştirme ihtiyacını ortaya çıkartmıştır.
Meta sözlüğün hedeflediği yazar profili:
Sözlüklerden asıl faydalanan kitle yazarlar değil okurlardır. Bu sebeple sözlükler yazar odaklı değil okur odaklı olmalıdır. Sözlükler giderek paylaşmaya değer fikri olmayanların laf kalabalığı yaptığı ortamlara dönüştü. Yazarlar başlıklar altında fikirleri üzerinden tartışmaya gitmek yerine birbirlerine hakaret etmeye başladılar ve maalesef bu durum normalleşti. Sözlükten faydalanmak ve ondan bilgi edinmek isteyen okur kitlesi hiç dikkate alınmadı.
Biz meta sözlükteki içeriğin sadece iyi yazan yazarlar tarafından oluşturulmasını amaçlıyoruz. Birbirlerine hakaret edip kolaya kaçan yazarlar yerine birbirlerinin fikirlerini sağlam gerekçelerle ama saygı çerçevesinde eleştiren yazarlar istiyoruz. Bunu futbol maçı başlıklarında dahi istiyoruz. Bu sebeple nicelikten ziyade niteliğe önem veriyoruz.
Nitelikli bilgiyi amaçlayan bir sözlük olması sebebiyle meta sözlük trol yazarlara sıfır tolerans gösteren bir ortam sağlamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda;
dikkat çekmek amaçlı içerik fakat nitelik olarak boş girdiler yazan,
nefret suçu işleyen,
belirli bir kurum, kuruluş veya örgüt adına karşı tarafı veya belli bir toplum kesimini provoke edici yazılar yazan,
birbirine hakaret eden,
yazarların üyelikleri iptal edilecek ve bu yazarların girdilerinin sözlükten silinmesi sağlanacaktır.
Bunun tam aksine çoğunluktan farklı veya aykırı düşünen yazarların girdilerine (kişisel özgürlüklere müdahale noktasına gelmediği sürece) sınırsız tolerans gösterilecektir. Yazının sonlarına doğru kullanımı hakkında bilgi sahibi olacağınız oylama mekanizması sayesinde aykırı ama niteliksiz fikirler yazan yazarların girdilerinin kolaylıkla filtrelenebileceğini siz de görebileceksiniz.
Kimler yazar olabilir?
Meta sözlüğe kayıt formunu doldurup e-posta üzerinden aktivasyon alan herkes yazar olabilir. Meta sözlükte diğer sözlüklere benzer bir çaylaklık mekanizması olacaktır. Yazar 10 girdi yazdıktan sonra bu girdiler çok hızlı bir değerlendirme sürecine girecek ve bu girdiler nitelik olarak uygunsa çaylakların yazarlıkları hemen onaylanacaktır.
Üniversiteli yazarlar:
Meta sözlük üniversiteli olduğunu kanıtlayan yazarlara ayrıcalık sağlar. Bütün genellemeler yanlış olsa da üniversiteyi kazanmış ve bunu üniversite e-posta adresleri üzerinden aktivasyon alarak ispatlamış yazarların girdilerinin belli bir seviyenin üzerinde olacağı kabulünden yola çıkarak bu yazarların çaylaklık sürecine tabi tutulmadan direkt olarak yazar olabilmesine olanak tanır.
Bir başka deyişle üniversiteli yazar adayları kayıt olurken üniversitelerinde kullandıkları ".edu" uzantılı e-posta adreslerinden aktive oldukları takdirde çaylaklık mekanizması dışında tutularak direkt olarak yazar olabileceklerdir.
Diğer sözlük yazarları:
Meta sözlük, diğer sözlükte yazan yazarlara ayrıcalık sağlar. Diğer sözlüklerde yazan yazarlar meta sözlüğe normal bir şekilde üye olduktan sonra mesaj kutularına düşen mesajdaki yönergeleri takip ederek diğer sözlüklerdeki yazarlıklarını kanıtlamaları durumunda çaylaklık mekanizmasının dışında tutulurlar.
Meta sözlüğün özellikleri:
Semantik anlam ayrımını sağlayan kategorizasyon özelliği:
Meta sözlük okur ve yazarlarının bilmeleri gereken en önemli iki kavram kategori ve domain kavramlarıdır. Kategori bir girdinin ne olduğunu betimlemek için kullanılırken domain ise girdileri ve başlıkları kategoriler üzerinden gruplamak için kullanılır. Bu kavramlar aşağıda biraz daha detaylı olarak açıklanmıştır:
Kategori:
Meta sözlükte girdilere verilen etiketlere "kategori" adı verilir. Kategoriler ilgili girdiyi nitelik olarak sınıflamak için kullanılan etiketlerdir. Kitap, film, yazar, şair, yönetmen, bitki gibi isimlendirmeler kategorilere örnek olarak verilebilir.
Domain:
Kategoriler üzerinden yapan dolaylı bir sınıflandırmadır. Örneğin bir girdi için kategori olarak film verilmiş ise o girdi sinema, eğlence, hobi, sanat domainlerine otomatik olarak dahil olur. Benzer şekilde kitap kategorisinde etiketlenmiş girdiler hobi, sanat, edebiyat domaininin içinde yer alabilirler. Dolayısıyla hem kitap kategorisi altındaki girdiler hem de film kategorisi altındaki girdiler hobi ve sanat domaini içinde yer alır.
Kategorilerin anlam ayrımı(disambiguation) sağlamak için kullanılması
Kategoriler başlıktan ziyade girdinin ne olduğunu tanımlar. Yazarlar yazdıkları girdilerin hangi kategoriye ait olduğunu seçerek ilgili kategorideki girdilerin başlık altında gruplanabilmesini sağlarlar. Dolayısıyla bir girdi için kategori verirken başlık özelinde değil girdi özelinde düşünülmelidir. Yazarlar girdiler için doğru kategori veya kategorileri seçtikten sonra semantik anlam ayrımı sözlük tarafından otomatik olarak yapılır.
Anlam ayrımının faydalarına bir örnek vermek için chicago başlığını düşünelim. "chicago" başlığı altında;
bir şehir,
bir film,
bir müzik grubu adı,
bir müzik albümü ismi,
bir müzikal,
bir kart oyunu türü,
bir bilgisayar oyunu adı,
belki bir dergi adı,
belki bir kitap,
belki bir şiir,
veya bu yazıyı okuduğunuz tarihten sonra üretilebilecek herhangi bir şey
hakkında girdiler olabilir. Anlam ayrımı olmadığı için şehir olan chicago ile ilgili bir bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda şu anki formatta bütün girdileri okumak zorundayız. Meta sözlük bu sorunu wikipedia, freebase, dbpedia, opencalais gibi semantik anlam ayrımına yönelik sitelerin izlediği yöntemlerden faydalanarak çözmeye çalışmıştır.
Meta sözlükte bir başlığı oluştururken veya hali hazırda olan bir başlığa bir girdi eklemek istediğinizde önceden tanımlanmış kategoriler üzerinden seçim yaparak, yazdığınız girdinin tam olarak hangi konuda olduğunu belirlemenizi sağlar.
Trol yazarlar:
Daha önce de vurguladığımız gibi meta sözük kaliteli içerik sağlamayı amaçlayan bir sözlüktür. Bu sebepten dolayı trollerin meta sözlükte yeri yoktur ve trol başlıklar açan veya trol girdiler yazan yazarlara hiçbir şekilde müsamaha gösterilmeyecektir.
Diğer özellikler:
Bunların dışında meta sözlük kullanıcı ve bilgi odaklı bir sözlük ortaya çıkarmak için pek çok farklı yeni özellik de sunmayı planlamaktadır. Bu doğrultuda kullanıcılarından gelecek olan bütün geri bildirimlere açık olup bu geribildirimler için yapılması gereken geliştirmeleri olabildiğince hızlı bir şekilde yapmayı, tüm bunlar sonucunda yeni ve çok kullanışlı bir bilgi kaynağına dönüşmeyi amaçlamaktadır.
(meta sözlük' ten alıntıdır. genel bilgi - meta sözlük )
1-ekşi sözlük
2-meta sözlük
3-uludağ sözlük
ayrıca neden meta sözlük?
hiçbir şekilde reklam amacım yok sadece neden meta sözlük biraz göz atalım. (bkz: meta sözlük).
"Gelin burayı bilgiyle dolduralım."
Meta sözlük bir "semantik sözlük" çalışmasıdır:
meta sözlük bilgiye dayalı içeriği ön plana çıkarmayı hedefleyen bir semantik sözlük çalışmasıdır. meta kelimesi metadata(üst veri) kavramını simgelemektedir. Meta sözlük girdilere kategori ve domain bazlı metadata etiketleri ekleyerek girdi ve başlıkların semantik(anlamsal) olarak olabildiğince doğru bir şekilde gruplanmasını sağlayan çeşitli araçlar sunar.
Meta sözlük yazarları, yazdıkları girdiler için seçtikleri metadata etiketleri ile aynı başlık içerisinde farklı kavramları tanımlayan girdilerin birbirinden ayırt edilebilmesini sağlar. Buna "anlam ayrımı(disambiguation)" adı verilir. Meta sözlüğün özelliklerini detaylı olarak anlatmaya başlamadan önce meta sözlüğü geliştirmeye neden ihtiyaç duyduğumuzdan ve meta sözlükte oluşturmaya çalışacağımız yazar profilinden bahsetmekte yarar görüyoruz.
Meta sözlüğü geliştirmeye neden ihtiyaç duyduk?
Meta sözlüğün amacı;
Zaten sayıca çok fazla olan sözlük klonlarına bir yenisini eklemek değildir. Temel amacımız; günümüz sözlüklerinde bulunan kullanılabilirlik sorunlarına çözüm getiren okur odaklı ve bilgiye dayalı yeni bir sözlük yapısı oluşturmaktır.
Meta sözlüğü geliştirmek için bizi motive eden birçok sebep bulunmaktadır. Bunlardan başlıcalarını sıralamak gerekirse;
Bizim bakış açımıza göre günümüz sözlüklerinin geldikleri nokta, gündemi takip etme odaklı bir hale bürünmeye başlamış ve bir sözlüğün asıl amacı olması gereken "bilgi sağlama" işlevi ikinci planda kalmıştır.
Sözlükler(popüler olanlar) dikkat çekmek amaçlı niteliksiz girdiler yazan trol yazarların girdilerine göz yumar ve içi boş tartışmaların siteye çektiği trafikten medet umar bir hale gelmiştir.
Sözlükler bir veri yığını haline gelmişler ancak aranan bilgiye ulaşmak için yeterli araçları sunmakta eksik kalmışlardır. Girdiler arasında mantıksal bir ilişki kurulamamış, benzer konulardaki girdilere ulaşabilmek için çoğu zaman yeterli olmayan bkz mekanizması dışında bir çözüm üretilememiştir.
Sözlükler sol tarafta çok sayıda çöp başlığın görüntülendiği ve kaliteli bilginin sadece belirli başlıklar altında hapsolduğu ortamlar haline gelmiştir. Okurların kaliteli bilgiye olan açlığı görmek isteyen herkes tarafından rahatlıkla görülebilir. Örneğin popüler bir sözlüğümüzün en çok okunan ve girdileri en çok favorilenen başlıklarından biri "öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler" başlığıdır. Bu başlığın bu kadar hit almasının sebebi bize göre okurların bilgiye ve öğrenmeye olan açlığıdır. Gelinen son noktada sözlüğün bilgi açısından en nitelikli girdileri tek bir başlık altında toplanmaya başlamış, sol taraftaki diğer başlıklar popüler konuların tartışıldığı birçoğu çöp başlıklardan oluşan bir listeye dönüşmüştür. Sözlüklerin kendilerini bilgi kaynağı olarak tanımladığı bir ortamda gelinen bu nokta üzüntü vericidir.
Sonuç olarak popüler sözlüklerdeki gidişat her zaman daha kalitesize doğru olduğu için ve kaliteyi artırma yönünde hiçbir çaba göremediğimiz için kaliteli içeriğe önem veren ve kaliteli bilgiye efektif bir şekilde ulaşmayı amaçlayan yeni bir sözlük geliştirme ihtiyacını ortaya çıkartmıştır.
Meta sözlüğün hedeflediği yazar profili:
Sözlüklerden asıl faydalanan kitle yazarlar değil okurlardır. Bu sebeple sözlükler yazar odaklı değil okur odaklı olmalıdır. Sözlükler giderek paylaşmaya değer fikri olmayanların laf kalabalığı yaptığı ortamlara dönüştü. Yazarlar başlıklar altında fikirleri üzerinden tartışmaya gitmek yerine birbirlerine hakaret etmeye başladılar ve maalesef bu durum normalleşti. Sözlükten faydalanmak ve ondan bilgi edinmek isteyen okur kitlesi hiç dikkate alınmadı.
Biz meta sözlükteki içeriğin sadece iyi yazan yazarlar tarafından oluşturulmasını amaçlıyoruz. Birbirlerine hakaret edip kolaya kaçan yazarlar yerine birbirlerinin fikirlerini sağlam gerekçelerle ama saygı çerçevesinde eleştiren yazarlar istiyoruz. Bunu futbol maçı başlıklarında dahi istiyoruz. Bu sebeple nicelikten ziyade niteliğe önem veriyoruz.
Nitelikli bilgiyi amaçlayan bir sözlük olması sebebiyle meta sözlük trol yazarlara sıfır tolerans gösteren bir ortam sağlamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda;
dikkat çekmek amaçlı içerik fakat nitelik olarak boş girdiler yazan,
nefret suçu işleyen,
belirli bir kurum, kuruluş veya örgüt adına karşı tarafı veya belli bir toplum kesimini provoke edici yazılar yazan,
birbirine hakaret eden,
yazarların üyelikleri iptal edilecek ve bu yazarların girdilerinin sözlükten silinmesi sağlanacaktır.
Bunun tam aksine çoğunluktan farklı veya aykırı düşünen yazarların girdilerine (kişisel özgürlüklere müdahale noktasına gelmediği sürece) sınırsız tolerans gösterilecektir. Yazının sonlarına doğru kullanımı hakkında bilgi sahibi olacağınız oylama mekanizması sayesinde aykırı ama niteliksiz fikirler yazan yazarların girdilerinin kolaylıkla filtrelenebileceğini siz de görebileceksiniz.
Kimler yazar olabilir?
Meta sözlüğe kayıt formunu doldurup e-posta üzerinden aktivasyon alan herkes yazar olabilir. Meta sözlükte diğer sözlüklere benzer bir çaylaklık mekanizması olacaktır. Yazar 10 girdi yazdıktan sonra bu girdiler çok hızlı bir değerlendirme sürecine girecek ve bu girdiler nitelik olarak uygunsa çaylakların yazarlıkları hemen onaylanacaktır.
Üniversiteli yazarlar:
Meta sözlük üniversiteli olduğunu kanıtlayan yazarlara ayrıcalık sağlar. Bütün genellemeler yanlış olsa da üniversiteyi kazanmış ve bunu üniversite e-posta adresleri üzerinden aktivasyon alarak ispatlamış yazarların girdilerinin belli bir seviyenin üzerinde olacağı kabulünden yola çıkarak bu yazarların çaylaklık sürecine tabi tutulmadan direkt olarak yazar olabilmesine olanak tanır.
Bir başka deyişle üniversiteli yazar adayları kayıt olurken üniversitelerinde kullandıkları ".edu" uzantılı e-posta adreslerinden aktive oldukları takdirde çaylaklık mekanizması dışında tutularak direkt olarak yazar olabileceklerdir.
Diğer sözlük yazarları:
Meta sözlük, diğer sözlükte yazan yazarlara ayrıcalık sağlar. Diğer sözlüklerde yazan yazarlar meta sözlüğe normal bir şekilde üye olduktan sonra mesaj kutularına düşen mesajdaki yönergeleri takip ederek diğer sözlüklerdeki yazarlıklarını kanıtlamaları durumunda çaylaklık mekanizmasının dışında tutulurlar.
Meta sözlüğün özellikleri:
Semantik anlam ayrımını sağlayan kategorizasyon özelliği:
Meta sözlük okur ve yazarlarının bilmeleri gereken en önemli iki kavram kategori ve domain kavramlarıdır. Kategori bir girdinin ne olduğunu betimlemek için kullanılırken domain ise girdileri ve başlıkları kategoriler üzerinden gruplamak için kullanılır. Bu kavramlar aşağıda biraz daha detaylı olarak açıklanmıştır:
Kategori:
Meta sözlükte girdilere verilen etiketlere "kategori" adı verilir. Kategoriler ilgili girdiyi nitelik olarak sınıflamak için kullanılan etiketlerdir. Kitap, film, yazar, şair, yönetmen, bitki gibi isimlendirmeler kategorilere örnek olarak verilebilir.
Domain:
Kategoriler üzerinden yapan dolaylı bir sınıflandırmadır. Örneğin bir girdi için kategori olarak film verilmiş ise o girdi sinema, eğlence, hobi, sanat domainlerine otomatik olarak dahil olur. Benzer şekilde kitap kategorisinde etiketlenmiş girdiler hobi, sanat, edebiyat domaininin içinde yer alabilirler. Dolayısıyla hem kitap kategorisi altındaki girdiler hem de film kategorisi altındaki girdiler hobi ve sanat domaini içinde yer alır.
Kategorilerin anlam ayrımı(disambiguation) sağlamak için kullanılması
Kategoriler başlıktan ziyade girdinin ne olduğunu tanımlar. Yazarlar yazdıkları girdilerin hangi kategoriye ait olduğunu seçerek ilgili kategorideki girdilerin başlık altında gruplanabilmesini sağlarlar. Dolayısıyla bir girdi için kategori verirken başlık özelinde değil girdi özelinde düşünülmelidir. Yazarlar girdiler için doğru kategori veya kategorileri seçtikten sonra semantik anlam ayrımı sözlük tarafından otomatik olarak yapılır.
Anlam ayrımının faydalarına bir örnek vermek için chicago başlığını düşünelim. "chicago" başlığı altında;
bir şehir,
bir film,
bir müzik grubu adı,
bir müzik albümü ismi,
bir müzikal,
bir kart oyunu türü,
bir bilgisayar oyunu adı,
belki bir dergi adı,
belki bir kitap,
belki bir şiir,
veya bu yazıyı okuduğunuz tarihten sonra üretilebilecek herhangi bir şey
hakkında girdiler olabilir. Anlam ayrımı olmadığı için şehir olan chicago ile ilgili bir bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda şu anki formatta bütün girdileri okumak zorundayız. Meta sözlük bu sorunu wikipedia, freebase, dbpedia, opencalais gibi semantik anlam ayrımına yönelik sitelerin izlediği yöntemlerden faydalanarak çözmeye çalışmıştır.
Meta sözlükte bir başlığı oluştururken veya hali hazırda olan bir başlığa bir girdi eklemek istediğinizde önceden tanımlanmış kategoriler üzerinden seçim yaparak, yazdığınız girdinin tam olarak hangi konuda olduğunu belirlemenizi sağlar.
Trol yazarlar:
Daha önce de vurguladığımız gibi meta sözük kaliteli içerik sağlamayı amaçlayan bir sözlüktür. Bu sebepten dolayı trollerin meta sözlükte yeri yoktur ve trol başlıklar açan veya trol girdiler yazan yazarlara hiçbir şekilde müsamaha gösterilmeyecektir.
Diğer özellikler:
Bunların dışında meta sözlük kullanıcı ve bilgi odaklı bir sözlük ortaya çıkarmak için pek çok farklı yeni özellik de sunmayı planlamaktadır. Bu doğrultuda kullanıcılarından gelecek olan bütün geri bildirimlere açık olup bu geribildirimler için yapılması gereken geliştirmeleri olabildiğince hızlı bir şekilde yapmayı, tüm bunlar sonucunda yeni ve çok kullanışlı bir bilgi kaynağına dönüşmeyi amaçlamaktadır.
(meta sözlük' ten alıntıdır. genel bilgi - meta sözlük )
