Dünyayı geziyorum bakü

[Murataltug]

 

[Optikiyaza]

@_Zaur_

 

[SDN Anonim 608469]

@_Zaur_

 

[Skellige]

Zaur bunu beğendi.

 

[_Zaur_]

Resimdeki yere çok yakınım.
Çoğu zaman arabayla turlarım etrafında yolumu bulamayınca ahshhs

 

[Optikiyaza]

Bakü'de liman olduğunu yeni öğreniyorum.

 

[Murataltug]

 

[Murataltug]

Bakü

Hazar denizinin batı sahilinde yer alan bakü bir liman şehri olup sanayi, ticaret, bilim ve kültür alanında Azerbaycanın başkentidir.

Bakü şehrinin adına ilk defa X. yüzyıl İslâm coğrafyacılarının eserlerinde Bâkûh, Bâkûye şekillerinde rastlanmaktadır.

Bakü şehrinin ismi Farsçada Bâdkûbe şeklinde rüzgârın döğdüğü yer” anlamını taşır ancak bu görüş ilim adamları tarafından kabul edilmez

Yazın sıcak ve kurak, baharların ılık ve yağmurlu geçtiği Bakü Sovyetler Birliği döneminde en önemli ve kalabalık şehirlerden
Biri idi

XIX. yüzyılın başında 3000 olan baküde nüfus petrolün gelmesi ile hızlı bir artış gösterip 1927
de 300.000 1990’da ise 1.772.000’e yükselmiştir

Baküde halk Âzerbaycan türkü Ruslar, Tatarlar ve Dağıstanlı
Halklardan oluşur şehirde çoğunluğu Âzerbaycan türkleri
teşkil etmektedir.

XII. yüzyıldan itibaren Şirvanşahlar’ın yaşadığı Bakü, XIII ve XIV. yy da Moğollar’ın işgalinde kalmışdır

Bakü XV. yüzyılın başında Şirvanşahlar’ın başşehri olmus ve yüzyılın sonuna kadar bu durumunu korumuşdur.

Bakü 1501 yılında Safevî Hükümdarı Şah İsmâil tarafından ele geçirilmiştir

Bakü’yü Özdemiroğlu Osman Paşa fethedip (1583) Osmanlı İmparatorluğu’nun Şamahi eyaletine sancak olarak bağladı ise de 1606 da Safevîler şehri geri almışdır.

Bakü, Şah I. Abbas’ın imar ve inşa faaliyetleri sonunda
Azerbaycanın önemli bir merkezi haline gelmişdir

XVIII. yüzyıldan itibaren İran ve Rusya arasında çatışmalara yol açan Bakü 1723’te I. Petro tarafından Rus topraklarına katılmışsada Nâdir Şah bu ili
1734 te yeniden irana katmıştır

1734 te Bağımsız Bakü Hanlığı kurulmuş 1747 de bakü bu hanlığın merkezi yapılmıştır

1806-1813 Rus-İran savaşları sonunda 1813 te imzalanan Gülistan Antlaşması ile bakü
Rusya’ya geçmiştir

1917 Ekim ihtilâlinden sonra
Bakü İngilizler tarafından işgal edilen 28 Mayıs 1918’de kurulan Millî Azerbaycan Cumhuriyeti’ne katılmıştır

28 Mayıs 1918’de kurulan Millî Azerbaycan Cumhuriyeti’ne
Kızıl Ordu son vermiştir ve bakü 28 Nisan 1920 de Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin başşehri haline gelmişdir

XII-XV. yüzyıllarda kitaplar
Bakü’den söz ederek burdaki neft madeni ve petrol hakkında geniş bilgiler vermiştir

1331 de bakü hakkında kitaplar
Yazılmaya başlanmış ve bölgeden çıkarılan yeşil ve beyaz neftten ayrıntılı biçimde bahsedilmiştir

XVII. yüzyılın ortalarında
Evliya Çelebi bakü şehrini iki defa ziyaret edmiştir

XVII. yüzyılda Bakü yü ziyaret
Eden Evliya Çelebi Şah Abbas’ın gelirlerinin Bakü’den çıkarılan neft madeninden geldiğini ve bölgede 7 yerde neft üretildiğini yazmaktadır.

Çarlık Rusyasından önce baküdeki petrol şahıslarca
işletilerek önemli bir üretim sağlanırdı

Bakü çarlık rusyasının eline
bölgedeki petrol kuyuları kamulaştırılmış ve petrol üretimi gerilemiştir

1872’de baküdeki petrol
işletmeciliğinin serbest bırakılması ile bölgeye Batıdan yabancı sermaye girmiş ve şehir hızlan büyümüşdür

İlk Bakü petrol kuyusu 1859’da inşa edilmiştir rafinerilerin çoğalması ve Bakü Batum petrol hattının döşenmesi şehrin gelişmesini hızlandırdı

XX. yüzyılın başında Bakü, dünya petrol üretiminin yarısının gerçekleştirildiği bir sanayi şehri olarak önem kazandı

Sovyet yönetiminde de gelişen Bakü, hem Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin hem de Sovyetler Birliği’nin başlıca taşımacılık, ticaret, sanayi ve kültür merkezlerinden biri idi

Sovyetler Birliği’nde ilk elektrikli tren hattı 1924 te
Bakü - Sabunci arasında kurulmuştur

geniş kapasiteli limanı ile deniz taşımacılığında söz sahibi olan
Baküde bir havaalanı olması şehrin önemini arttırmaktadır.

Bakü’de 1919’da açılan Devlet Üniversitesi 1945’te kurulan Azerbaycan Bilimler Akademisi ve çok sayıda enstitü faaliyet halindedir.

Bakü’de 150 kütüphane ve 16 müze bulunur tiyatrolar, opera ve baleler resim ve sanat galerileri şehri eğitim ve kültür merkezi haline getirmiştir.

Bakü müslümanlar açısından da önem taşımaktadır; çünkü Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycandaki müslüman
ların bağlı oldukları Trans
kafkasya Din İşleri Başkanlığı burada bulunmaktadır.

Bakü, çarlık ve millî hükümet dönemlerinde olduğu gibi bugün de bir basın ve yayın merkezidir Azerbaycan’daki gazete ve dergilerin çoğu burada çıkmaktadır.

Bakü rusyaya bağlı iken tüm Kafkasya müslümanlarının menfaatlerini savunan ve Rusça yayımlanan Kaspiy (1870-1918) ile ilk bağımsız Âzerî yayını olan Ekinçi’dir (1875-1877) ilk gazetelerdir

1905 ihtilâlinden sonra Rusya’da kurulan meşrutî idarenin sağladığı serbestlik sayesinde bakü şehirinde
1905-1920 de çok sayıda gazete ve dergi yayımlanmıştır

1905-1920 de rus idaresinde baküde çok sayıda gazete yayınlanıp kapatılmıştır bunlar Hayat, İrşad, Tekâmül, Terakki, İttifak, Sedâ, Hakikat, Güneş, Yoldaş gibi gazetelerdir

Rus hakimiyetinde iken
Azerbaycan’da sosyalist yönetim kurulmuş pek çok özel gazete ve dergi kapatılıp yerine devlet tarafından çıkarılan Komminist yayınlar çıkarılır

Azerbaycan’da Âzerîce ve Rusça yayın yapan radyo ve televizyonların yanı sıra Azerbaycan Haber Ajansı’nın merkezi de Bakü’dedir.

Türk-İslâm kültür merkezi olan Bakü’de tarih boyunca çok sayıda cami, hamam, kervansaray ve kümbet gibi mimari eser inşa edilmiştir.

30

Türk-İslâm kültür merkezlerinin
en eski ve önemlisi bakü kalesi olup içinde bulunan eski Bakü’ye “İçerişehir” denilir

Bakü kız kalesi şehrin Şah İsmâil tarafından zaptında tahrip olmuşsa da Özdemir
oğlu Osman Paşa Şah I. Abbas ve Çarlık Rusyası yönetimince tamir ettirilmiştir.

Bakü kız kalesi içinde bulunan Mescid-i Muhammedî’nin Sınık Kale adıyla anılan 1078 tarihli taş minaresi, halen ayakta olan en eski Türk minaresidir.

Bakü Şirvanşahlar eserleri

Kız Kalesi,
Şirvanşahlar Sarayı, Şirvanşahlar Türbesi,
Seyyid Yahyâ Kümbeti
Mescid-i Cuma

Bakü’de önemli mimari eserler

Mescid-i Cuma,
Molla Ahmed, cami
Hıdır, cami
Gîlek, cami
Mirza Ahmed, cami
Şeyh İbrâhim, cami
Saray, cami
Keykubad, cami
Mekteb, cami
Bibi Heybet cami
Beğliyar camileri
Molla Hanı,
Bahar, kervansarayları
Mültan kervansarayları
Hint kervansarayları,
Bakü Hanlar Sarayı

Modern ve tarihî yapıların yan yana görüldüğü Bakü’de şehir, ekonomik sosyal ve modern
görünümüne 1920 yılından sonra kavuşmuştur.

 

[Murataltug]

 

[Murataltug]

 

[Murataltug]

63