Büyük bir ekonomik kriz geliyor

[o_asy]

Prof. Salih Neftçi, Gazi Erçel ve Şant Manukyan uyarıyor


Para sihirbazı olarak bilinen ünlü spekülatör George Soros'tan sonra para piyasalarını yakından izleyen Prof. Salih Neftçi de uyardı: Yüzyılın krizi geliyor. 1950 sonrası dünya ekonomisinde en ağır koşulların oluştuğunu belirten Prof. Neftçi, ortalığın fena karışacağını söylüyor. HABERTURK Ekonomi Danışmanı ve Merkez Bankası Eski Başkanı Gazi Erçel, halen devam eden krizin ne zaman biteceğinin bilinmediğini belirterek, "Asıl sorun krizden sonra nasıl bir sistem kurulacak" dedi. Global ekonomideki gelişmelere iyimser ve kötümser olmak üzere iki farklı bakış açısının oluştuğunu belirten Erçel, "Hükümetler ve piyasa içerisindeki oyuncular iyimserler cephesinde yer alıyorlar, öyle de olmak zorundalar" şeklinde konuştu. Yaşanan krizin kolay kolay bitmeyeceğini belirten Gazi Erçel, bunu nedeni şöyle açıkladı: "Burada en temel nokta ABD'deki konut sektöründe yaşanan sıkıntı. Konut fiyatları biraz daha düşerse ev sahipleri anahtarları bankalara verecek ve kiralık ev bakacaklar. 8 milyon kişi ve 10 trilyon dolarlık bir mortgage piyasasından bahsediyoruz. Bunu ABD ekonomisi finansa edemez. Krizin kaderini mortgage sektörü belirleyecek. Zaten ABD hükümeti de konut fiyatlarındaki düşüşü frenleyecek önlemler alıyor. Bankaların 50-100 milyar dolar zarar etmesi önemli değil. Mortgage piyasasını iflası büyük bir çöküşü de beraberinde getirir."

Yüzyılın krizi geliyor uyarılarına katılan Erçel, ancak bu krizin 1929'a benzetilemeyeceğini söyledi. Erçel, " 1929'da hisse senedi piyasaları çökmüştü. Şimdi tüm finans sistemi tehlikede" dedi.

ABD'nin önümüzdeki dönemde konut sektöründeki sıkıntıları çözmeye yönelik tedbirler almaya devam edeceğini belirten Erçel, şöyle konuştu: "Bretton woods para sistemi dolara bağlı bir sistemdi. Bretton woods II'de serbest kur sistemine geçilmesine rağmen doların baskısı devam etti. Şimdi Robert Mundell euro/dolar paritesinin eşitlenmesini istiyor. Çin, ABD ekonomisini finanse eden bir güce ulaştı ve bu sistemin önüne geçilirse sonuçlar ne olur bilinmiyor. Önemli olan şu an yaşananlar değil, söylediğim gibi kriz sonrası nasıl bir sistem kurulacak? Bretton woods I'e geri mi dönülecek, yoksa tamamen yeni bir sistem mi kurulacak? Yakında tüm dünya bunu tartışacak."
BÜYÜK KRİZ GELİYOR
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Yönetmeni Şant Manukyan da Soros ve Prof. Salih Neftçi ile aynı fikirde. "Evet büyük bir kriz ve deflasyon geliyor. 1929 krizi tarzı deflasyona gidiyoruz" diyen Manukyan, son günlerde petrolde yaşanan düşüş ve doların değerlenmesini piyasaların neşeyle karşıladığını belirterek, şu tespitlerde bulunuyor: "İşler kötüye gittiği için dolar değerleniyor. Zaman konusunda çok net bir şey diyemiyorum. Bu yıl olmaz piyasalar kendisini garantiye alıyor. Bilinçli olarak iyimser hava pompalanıyor. ‘Stagflasyon' dediler altını sattılar. Ellerindeki pozisyonları azaltmak için piyasa oyuncuları yeni stratejiler belirliyor. Hisse senedinde de benzer bir durum olacak. Önce iyimser hava pompalanacak, kısa vadeli bir ralli olacak ve ardından yükselen piyasalarda ellerindeki malları çıkacaklar." İddialı açıklamalarına devam eden Manukyan, 2009-2010 yılında ekonomik şartların çok daha ağırlaşacağını vurguladı. Ve krizin ABD kaynaklı olmayacağını söyleyen Manukyan, olimpiyatlarla yeniden dikkatleri üzerine çeken Çin'de durumun çok da iyi olmadığını belirti. Manukyan, global ekonomiyi etkisi altına alacak krizi ve piyasaları etkisi altına alacak riskleri şöyle tarif etti: "Dünya ekonomisi finans ve sanayi olarak ikiyi bölünmüş durumda. Londra ve New York finansın merkezi. Çin ve bazı Asya ülkeler de üretim merkezi. Finans cephesinde sıkıntı yaşanıyor. İnsanlar işsiz kalıyor, tüketim azalıyor ve ekonomiler yavaşlıyor. Dağa taşa fabrika yapan Çin ise ürettiğini bu ülkelere satıyor. Şimdi bu ülkelerde ekonomi daralır, insanlar işsiz kalırsa Çin ürünlerini kime satabilir? O zaman Çin'de de sorunlar başlar, ekonomi yavaşlar ve insanlar işsiz kalır. Ve mal fiyatları düşer. Aslında FED Başkanı Ben Bernanke bunu görüyor, bu yüzden de faizleri artırmadı. Bernanke 1929 krizi konusunda uzman bir isim ve gidişatın da farkında."

Habertürk

 

[Turab Garip]

Diye diye getireceksiniz sonunda. Benim de bir gazetede kalemim olsaydı Akbank batıyor diye haber yapardım, zira onlara biraz gıcığım. Bakın o zaman sadece bir yazıyla banka nasıl batıyor. İnanmıyor musunuz? Türkiye'nin tarihinde batan bütün bankalar böyle spekülasyonlar yüzünden battı. Şimdi de ekonomiyi bağladılar spekülasyona.

 

[MegaWolt]

Görünen köy kılavuz istemez.

 

[EBB]

Gidin kumda oynayın..

 

[SeRCaN]

spekülasyon değil.. açık ve net dünya ekonomileri bu zararların altından kalkmak zorunda kalkamaz ise finans çöker daha da açıkçası elinizdeki paralar sadece birer kağıt olarak kalır

 

[idealterror]

Diye diye getireceksiniz sonunda. Benim de bir gazetede kalemim olsaydı Akbank batıyor diye haber yapardım, zira onlara biraz gıcığım. Bakın o zaman sadece bir yazıyla banka nasıl batıyor. İnanmıyor musunuz? Türkiye'nin tarihinde batan bütün bankalar böyle spekülasyonlar yüzünden battı. Şimdi de ekonomiyi bağladılar spekülasyona.

amerikada fed faizi %0.1 artirsa olay oluyor, yeryerinden oynuyor
bizler ise buna yalnizca spekulasyon diyoruz. hmmm

 

[Turab Garip]

Öyle mi? Amerika faizleri %3.5 seviyelerine indirmek gibi yıllardan bu yana yapılmış en büyük indirimi yaptığında niye olay olmadı, yer yerinden niye oynamadı?

Sanırım doların 4 YTL'ye çıkmasını ve TL'nin 6 sıfır değil 12 sıfırla geri dönmesini talep ediyorsunuz. İlginç tabi.

 

[idealterror]

honk?

 

[Berkin Bozdoğan]

İnsanların krizden korunma yöntemi şu: Aman hayır konuşalım hayırlı olsun. Dolayısıyla "40 kere söylerseniz olur, ağzınızı hayra açın" gibi tepkiler olağan. Az çok yakın görüşlere sahip insanların benzer tepkiler veriyor olması da gariptir. Öyle bir söylenmiş ki, kriz var denildiğinde kriz oluyor sanki.

Garipsemeyin, alışın. Bundan sonra böyle.

Fenalık geldi.

 

[Turab Garip]

Yanlış. Bu "40 kere söylerseniz olur" şeklindeki basit bir batıl inanç değildir. Rica ediyorum Türkiye'nin neden dünyada banka batıran ülkeler arasında en üst sıralarda olduğunu araştırın. Bunlar halkın "hayır konuşalım hayır olsun" şeklinde batıl inancı değil, Türkiye'nin geçmişini ve bugününü yansıtan YAŞANMIŞ finansal istatistiklerdir.

Bunları bu şekilde basite almak ya hedef çarpıtmak amacıyla yapılır, ya da "geçmişinden ders almamak" deyimini bize hatırlatır.

Evet, "kriz var" denildiğinde kriz oluyor, 2001 yılında yaşadığımız ekonomik krizin sadece ve sadece bir gecede olduğunu unutmayın. Bir gecede krizin çıkacağından haberdar olup da dolar stoklayarak bir gecede servertini kat kat arttıranlar olduğunu unutmayın. Eğer bir gecede çıkıyorsa, ve bazı insanlar olacak olayları sanki kendi yazmış gibi bilebiliyorsa, bu önceden planlanmış demektir.

"Kriz çıkacak denildiğinde kriz çıkar" ifadesinden sadece dil bilgisi açısından değerlendirilen "kriz çıkacak" cümlesini bir özne ve yüklemden ibaret sanmamalısınız. Çünkü "kriz çıkacak" diye yaygara koparanlar bunu sadece bir cümle olarak kurmuyor, büyük bir hazırlık da yapıyor. 2001 yılının tek gecede çıkan krizini tekrar hatırlatırım.. Bir gecede kriz çıkmaz, çıkarılır.

 

[idealterror]

ekonomi batacak demek baska banka batacak demek baska. ekonomi batacak demek bir ongorudur, banka batacak demek bir ongoru+spekulasyondur.

dunyanin hic bir ulkesinde anayasa firlatilarak ekonomik kriz yaratilmaz. borsa duser, dolar yukselir ama ekonomik kriz olmaz. peki niye turkiye'de bir gecede kriz oldu?
gercekten finansal istatistikleri arastirdiysaniz, sebebinin tek gecede yatmadigini gormussunuzdur.

 

[Turab Garip]

borsa duser, dolar yukselir ama ekonomik kriz olmaz

Arkadaşım ekonomiden anlamıyorsunuz ekonomi hakkında yorum yapıyorsunuz. Nasıl bir çelişki var bu cümlenin içinde? Tehlikenin farkında mısınız?

gercekten finansal istatistikleri arastirdiysaniz, sebebinin tek gecede yatmadigini gormussunuzdur.

Bingo! İşte anahtar! Tabi ki sebebi tek gecede yatmıyor, ben de onu anlatmaya çalışıyorum zaten. İşte bu makaleyi yazan amcalar gibileri hazırlıyorlar o sebepleri, ve kriz tek gecede patlak veriyor. Sebepleri hazırlandı ve şartlar olgunlaşınca bir gecede patlatıldı. Bu sebepleri hazırlayanlar trilyonlar kaldırarak ya servet sahibi oldular, ya da servetlerine servet kattılar. Bu durum zaten krizin planlı çıkarıldığının gayet yeterli bir kanıtıdır.

İşte şimdi de o sebeplerin aynıları hazırlanıyor, şartlar bu tür yazılarla da olgunlaştırılıyor; anlatmaya çalıştığım şeyi sen kendin de ifade ediyorsun ama yine anlamak istemiyorsun.

 

[idealterror]

yani sebepler gidisata gore olusmaz yaratilir mi?

2001 krizi, sebeplerin yaratilmasi ile mi oldu? spekulatif bir kriz miydi?

yoksa hatali olarak zaten ekonomisi muallakta olan bir ulke icin 99 yilindan itibaren gorunmez serbest kur politkasi mi izlendi?

tabi bu hatada imfnin e payi var...

 

[Turab Garip]

Arkadaşım yukarıda o kadar yazdım, yine de aynı soruyu mu soruyorsun? Bir gece içinde oradan oraya dolarlar alındı satıldı ve birilerinin servetleri katlandı, birileri milyoner oldu ve sen hala "yaratılmış mıydı" diye mi soruyorsun?

Tabi ki yaratılmış bir krizdi, ama sadece "patron"lar tarafından değil, aynı zamanda içeriden destekli bir krizdi. İster hükümet de, ister milletvekilleri de, ister bürokrasi de.

 

[SeRCaN]

şunu çıkardım "bunları konuşmazsak" kriz çıkmaz mı ?

 

[idealterror]

cari acigin tehlikeli oldugunu ve spekulasyona cok hassas oldugu gercegini gormezsek, butun ekonomik krizlerin salt spekulasyon sebebiyle ciktigini on gorebiliriz.

fakat yazida abd'nin ekonomik bunalimindan bahsedilmekte.
ozetle sunu soyluyor: abd ekonomisi bugun cokse, dunyada abdnin harcadigi bir milyar dolarlik islem hacmini olusturacak ve abdyi besleyecek bir ekonomi yok.
turkiye ekonomisi muallak bir ekonomidir, risk faktoru coktur.(bu spekulatif bir soylem degildir, bir gercektir) bu risk faktorunu elimine etmek icin alinan tedbirler cariacigi artirir. cari acik da serbest kur politikasindan cok kolay etkilenebilir. aman dikkatli olalim denilmekte. cari acik+abd'deki rezesyon birlesirse arjantin ve turkiye el ele hep beraber fakirlige gider.

bu tehlikeyi gormezlikten gelmek acaba aptallik midir yoksa spekulasyon deyip konusmamak mi daha iyidir?
acaba turkiye'nin bir kriz plani var midir? olasi bir devlet krizi zorla ekonomik krize donusturulur mu yoksa geliyorum diyen sebepler gormezlikten gelindigi icin zaten kendiliginden donusur mu?

benim anlamadigim siz pek arastirmamissiniz...

 

[aydogdu]

Arkadaşlar neden hemen kendi ülkemiz üzerine alınıyoruz,kıriz dünya kırızi dünya ekonomisi devamlı büyüyen bir balon gibi bu balon devamlı büyüyecek hali yok ya zaman zaman hava kaçırır(şu andaki gibi) patlayabilirde.

 

[Bodyguard]

ülkeye giren likidite kesildiği an kriz çıkmaması şaşırtıcı olur zaten. ayrıca osmanlı imparatorluğuda çöküş devresinde fransızlara kapütülasyonlar ve farklı ülkelerden aldığı krediler yüzünden battı. Ülkemizin durumu çokmu farklı sizce. Borçlarımız 6 yılda 200 milyar dolardan 420 milyar dolara çıktı farklı bir durum beklemek yada inşallah maşallah demekle oolmaz. Ama genede ümidinizi kaybetmeyin.

 

[idealterror]

ulkede o cari acigi besleyecek para olunca bir problem yok.

fakat turkiye hep ipte yuruyen cambaza benziyor. ruzgar esmedigi surece tehlike yok demek gibi birsey. ruzgar da spekulasyonla olusmuyor pek tabi.

 

[MegaWolt]

Ekonomi iyiyse kriz çıkmaz, dert etmeye gerek yok, laflara aldırmayın gitsin. Eğer kötüyse kriz çıkar bu kadar basit.

 

[Turab Garip]

şunu çıkardım "bunları konuşmazsak" kriz çıkmaz mı ?

Boşuna yazmışız demek ki. "Kriz çıkacak" cümlesini iki kelimeden müteşekkil basit bir gramer yapısı olarak görüyorsunuz herhalde. Bunları konuşmazsak kriz çıkmaz demedi kimse, zira bunları biz konuşmuyoruz, birileri konuşuyor, biz de dinliyoruz, yazılar gazetelerde çıkıyor.

Örneği her zaman veriyorum; bir kaç hafta önce Hürriyet'in iki köşe yazısı yanyana idi. Birinin başlığı "İran tü-kaka sakın ona benzemeyelim", diğeri ise "Avrupa çok harika ona benzemeliyiz". Demek ki bunlar sadece basit "geniş zamanla çekimlenmiş cümleler" değil, zemin hazırlamak için kurulmuş cümleler.

Yine bir başka örnek, enflasyon hesabı. Enflasyon oranımız %10 civarında çıktığında her yerde yazılar yazıldı "bu hesap yalan, hükümet işgüzarlık yapıyor" diye, çünkü enflasyon hesabında pinpon topu gibi şeyler bile var, yani günlük ihtiyaçla alakasız şeyler. Belki enflasyonun gerçek değeri hesaplanandan iki kat fazladır. Ama sizin dikkat etmediğiniz, bu hesabı bu hükümet uydurmadı, daha önceki hükümetler de aynı hesabı kullanıyordu. Bu ne demek oluyor? Bilinçli bir şekilde bazı kişiler kamuoyunun hükümete, dolaylı olarak devlete olan güvenini sarsıyor bu yazılarla. Yani "kriz çıkacak" denmesinin amacı budur. Bu da zaten ekonomik dengelerin bozulması, faizlerin yükselmesi, TL'nin değer kaybetmesi demek. İşte sana kriz!

Bu ülkedeki krizi üç beş tane aile çıkarıyor sadece, Türkiye'nin neredeyse bütün parası 3.000 ailede toplanmış durumda ve siz bunu tesadüf mü sanıyorsunuz?

Ekonomi iyiyse kriz çıkmaz, dert etmeye gerek yok, laflara aldırmayın gitsin. Eğer kötüyse kriz çıkar bu kadar basit.

Kardeşim gerçekten bu kadar basitse söyler misin dünyada neden her ülkede en çok önem verilen "bilim" dallarından birisi "ekonomi"dir? Her üniversitede vardır "iktisat" bölümü ve düşündüğün kadar basit değildir. O kadar karmaşık bir konudur ki neredeyse tıp bilimine taş çıkartır. Türkiye'deki ünlü ekonomistlerden birisinin şöyle söylediğini işitmiştim: "20 yıl sonra ekonomi öyle bir hale gelecek ki artık kimse ekonomiden bir şey anlamayacak". Bunu senin benim gibi sıradan bir vatandaş değil, Türkiye'de tanınmış, Bilkent Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak ders veren bir ekonomist söylüyor. Demek ki bu kadar basit değilmiş.

Ama zaten anahtar nokta bu, herkese bu kadar basit görünmesini sağladıkları an zaten ortam krize hazır demektir..

 

[SeRCaN]

iktisat dersi gördüm ne kadar karmaşık we zor olduğu konusunda hemfikirim.. sanırım ben konuya çok yüzeysel kalmıştım...

herneyse reel enflasyonun dönem dönem aylık %13-16 arası olduğunu pazara çıkarak anlayabilirsiniz hükümetler tabiiki saptırıyor kaç kişi pinpon topu aldı yazabilir mi

kriz amerikada çıkarsa tüm dünya etkilenir işte burda kendimize dönüp amerikadaki bi kriz esnasındaki acil hareket planımızı sorgulamamız gerekir.. aslında bunu Türkiye olarak değil tüm dünya olarak yapmalıyız 1929daki kadar büyük olmaz ama yine de çok sıkıntılı bir dönem olur..

zamanında 2 ailenin ülke ekonomisinde istediğini yaptırdığını da biliyoruz şimdi 3000 onları kim zengin ediyor yine biz..

 

[Turab Garip]

zamanında 2 ailenin ülke ekonomisinde istediğini yaptırdığını da biliyoruz şimdi 3000 onları kim zengin ediyor yine biz..

Demek ki kriz çıkacak denilince çıkıyormuş, işte kendin söylüyorsun.

herneyse reel enflasyonun dönem dönem aylık %13-16 arası olduğunu pazara çıkarak anlayabilirsiniz hükümetler tabiiki saptırıyor kaç kişi pinpon topu aldı yazabilir mi

Bu hesap önceki hükümetlerce de kullanılıyordu, hükümetlerin siyaseti.. Elbette bu hesaplama doğru değil, ama "bu" hükümet dendiği zaman, "kriz çıkacak" cümlesine zemin hazırlandığını anlamanız gerekir.

 

[MegaWolt]

Ekonomi'nin ne kadar zor olduğunu iyi bilirim, çünkü 2 yıldır bir sürü ekonomi dersi aldım ve alaacağımda. Benim demek istediğim, belli başlı makro göstergeler iyi durumdaysa ve küresel anlamda büyük bir sıkıntı yoksa ekonomik krizin olması düşük bir ihtimal. Ama ülkenin iç-dış ticaret açıkları, ithalat -ihracat dengeleri arasında büyük farklar varsa o zaman sıkıntı var demektir.

 

[SeRCaN]

bunları biz konuşmuyoruz, birileri konuşuyor, biz de dinliyoruz, yazılar gazetelerde çıkıyor.

bizde farklılık yapıp kriz nasıl çıkmazı konuşalım o zaman dimi

 

[WaterBoy]

Bizim millet alışıktır öyle krizlere bişey olmaz krizde ne var ne yok yitirir sonra Allah'a şükür halimiz vaktimiz yerinde der.

 

[onair]

İnsanların krizden korunma yöntemi şu: Aman hayır konuşalım hayırlı olsun. Dolayısıyla "40 kere söylerseniz olur, ağzınızı hayra açın" gibi tepkiler olağan. Az çok yakın görüşlere sahip insanların benzer tepkiler veriyor olması da gariptir. Öyle bir söylenmiş ki, kriz var denildiğinde kriz oluyor sanki.

Garipsemeyin, alışın. Bundan sonra böyle.

Fenalık geldi.

Berkin hocam güzel açıklamış konuyu. Elmacık ise hala toz kondurmuyor sevdiklerine :wassat:

 

[Turab Garip]

Onair, "açıklamış" dediğin şeylerin hepsinin bir cevabı var, konuştuk da, herhalde bir yere kadar okudun ve beğendiğin yazıyı görünce gerisini sallamadın.

Hem bu, hem de "sevdiklerin" sözünden ötürü beni kırdığını söylemeliyim. (Ayrıca dikkatini de çekerim hiç şahıslardan konuşmuyorduk, bu radikalliğiniz beni çok şaşırtıyor.)

 

[tugbagaleri]

Sanırıyorum ki kriz olma şartları cumhuriyet tarihimizin her döneminde mevcuttu burada kriz demekle cıkartabileceklerin insiyatifine baglı oluşumuz daha agır basıyor yani bagımlısı oldugumuz ekonomik gücleri ürkütmek durumunda veya bir ekonomik istikrarının riske girdiği zamanlarda çıkartırılıyor suandaki hukumetinde sermayeyi urkuttugunu zannetmiyorum en azından ne kadar karşıda olsam şuandaki meclis ortamında alternetif olmayan bir siyasi güç kendini tüketene kadarda bu iş böyle gider....

 

[onair]

Neden kırılıyorsun abicim, bende bunu anlamadım. Yazılanların tamamını okudum ve okurum bilirsin. Boşuna, sırf yazayım diye de bir yere yazılar yazmam, bunuda çok iyi bilirsin. "Sevdiklerin" sözünden de kastımı sen anladın ama anlamazlıktan geliyorsun, buda beni üzüyor sevgili arkadaşım Elmacık. Daha beraber yediğimiz bicinin buzları erimeden yapma bunu bana