Haber Cep telefonu sensörleri ne işe yarar?

[Osman Baytekin]

Sensör, yakın çevredeki değişiklikleri algılayan ve yöneten bu verileri de işletim sistemi ya da işlemciye gönderen bir cihaz görevi üstleniyor. Bu noktada yapıldıkları alana göre verileri algılıyor ve topluyorlar. Ortam ışığı gibi, sensör de ışığı algılamak için yapıldı. Bu nedenle ışığı algılama konusunda uzmandır. Telefon bünyesinde çok sayıda sensör barındırıyor.

Cep telefonlarındaki sensörler
Cep telefonlarında üç farklı sensör yer alır. Bunlar da kendi aralarında gruplara ayrılıyor. Ana sensörler hareket sensörleri, çevre sensörleri ve konum sensörleri olarak akıllı telefonlarımızda yer alıyor.

Hareket sensörleri
Bu sensörler, üç eksenle hızlanma ve dönme gibi kuvvetlerin eksen tabanlı hareket algılamasını ölçüyor. Bu kategorinin içerisine ivmeölçer, yerçekimi ve jiroskop sensörleri giriyor.

Çevre sensörleri
Çevre sensörleri hava basıncı, sıcaklık, ışık ve nem gibi çevresel parametreleri ölçüyor. Bu kategoriye de barometre, fotometre ve termometreleri örnek verebiliriz.

Konum sensörleri
Konum sensörleri bir cihazın fiziksel olarak bulunduğu konumu ölçüyor. Bu kategori içerisinde oryantasyon sensörlerini ve manyetometreleri içeriyor. Ayrıca kendi arasında 12 bölüme ayrılıyor. Konum sensörünün kısımları ise şu şekilde:

1. İvmeölçer
2. Ortam ışığı sensörü
3. Ortam sıcaklık sensörü
4. Hava nem sensörü
5. Barometre sensörü
6. Parmak izi sensörü
7. Jiroskop sensörü
8. Zararlı radyasyon sensörü
9. Manyetometre
10. NFC sensörü
11. Yakınlık sensörü
12. Adımsayar sensörü

İvmeölçer
İvmeölçer, eksen tabanlı hareket algılamayı analiz ediyor. Akıllı telefonların yönelimindeki değişiklikleri x,y ve z eksenine göre algılıyor. Günümüzde çoğu kamera uygulaması, Portre Modu ya da Panorama modu gibi belirli yön tabanlı özellikler sunuyor. Buna ek olarak, fotoğrafları portre modunda görüntülerseniz farklı yatay modda tutarsanız başka görünür. Tüm bu özellikler ivmeölçer sensörüne dayanıyor.

Ortam ışığı sensörü
Ortam ışığı sensörü, çevremizdeki ışığı algılıyor. Bu sensör sayesinde ekranımızın otomatik parlaklık özelliği çalışıyor. Etrafınızdaki ışığı algılıyor ve bu verileri işletim sistemine geri gönderiyor. Bu noktada eldeki verilere göre işletim sistemi parlaklığı ayarlıyor.

Ortam sıcaklık sensörü
Sıcaklık sensörü, çevrenizdeki sıcaklığı algılamak için kullanılıyor. Bu, tüm telefonlarda standart olarak yer alan bir sensör değil. Sadece birtakım amiral gemisi telefonlarda bu ortam sıcaklık sensörü bulunuyor.

Hava nem sensörü
Hava nem sensörü, ortamdaki nemi algılamak için kullanılıyor. Bu sensör, gelişmiş bazı fitness uygulamalarında yardımcı oluyor.

Barometre sensörü
Barometre, atmosfer basıncını ölçmek için kullanılıyor. Ek olarak deniz mesafesinden olan uzaklığı da algılayabiliyor. Temelde iki görevi yerine getiriyor. İlk olarak, telefonunuzda barometre varsa GPS’inizin konumunuzu daha doğru bir şekilde algılamasına yardımcı oluyor. İkincisi ise telefonunuz gün boyunca attığınız adımları takip etmek gibi çoğu fitness aktivitenizi takip etmenizi sağlıyor.

Parmak izi sensörü
Günümüzde çoğu kişinin güvenlik için birincil tercihi parmak izi sensörü oluyor. Parmak izlerinizi ilk kez kaydettiğinizde, bu sensör temel olarak parmak izinizin bir haritasını oluşturuyor. Sonraki sefere parmağınızı sensöre koyduğunuzda, sadece bir kez kayıtlı veri ile eşleşiyor. Eşleşirse de telefonunuzun kilidi açılıyor. Günümüzün hemen hemen her telefonunda bu özellik yer alıyor.

Jiroskop sensörü
Jiroskop ya da Gyro sensörü, ivmeölçerin gelişmiş bir versiyonu olarak kullanılıyor. İvmeölçer eksen tabanlı hareket algılamayı analiz ederken, Jiroskop ivmeölçer ile çalışarak oryantasyondaki her derece değişikliği algılıyor. Oldukça değerli veriler kaydediyor. 360 derecelik ya da Panorama çekimler yaptığınızda yön değişikliklerini Jiroskop sensörü analiz ediyor. Ayrıca yarış oyunları oynadığınızda hareketlerinizi algılayan sensör de budur.

Zararlı radyasyon sensörü
Bu oldukça nadir bir sensör. Yakın çevredeki zararlı radyasyonu tespit etmek için kullanılıyor. Yine de bu standart her telefonda yer alan bir sensör değil. İhtiyacı olan özel kişiler için tasarlanıyor.

Manyetometre
Manyetometre, telefonda bir pusula gibi çalışıyor. Manyetik alanları ölçüyor ve size kuzeyin nerede olduğunu söylüyor. Apple Haritalar ya da Google Haritalar kullandığınızda size kuzey yönünü belirten sensör manyetometredir. Metal varlığını tespit etmek için manyetometre kullanan uygulamalar da mevcut.

NFC sensörü
Nakitsiz ödemenin yaygınlaşmasıyla NFC, akıllı telefonlarda en hızlı büyüyen teknolojilerden birisi haline geldi. NFC sensörü, iki elektronik cihazı birbirine 4 cm yaklaştırarak iletişim kurabildiği bir teknoloji olarak doğdu. Ödeme detayları gibi şifreli verileri hızlıca birbirine gönderebilirler.

Yakınlık sensörü
Yakınlık sensörü bir nesnenin varlığını algılıyor. Bu noktada cep telefonuyla nesne arasındaki mesafeyi algılamada kullanılıyor. Aramalar sırasında ekranınız otomatik olarak kapanıyor. Bu işlem yakınlık sensörü aracılığıyla gerçekleşiyor.

Adımsayar sensörü
Adımsayar, İvmeölçer’in gelişmiş bir versiyonu. Çoğunlukla adımları takip etmek için kullanılıyor. Telefonunuzda adımsayar varsa, adımlarınızı doğru bir şekilde algılayabilir. Bu çalışma her ne kadar İvmeölçer ile de yapılabilecek olsa da, adımsayardan gelen veriler daha doğrudur.