Linux'a Alternatif İşletim Sistemleri

Bu konuyu okuyanlar

Finix

Daha mükemmel bir Troy
Katılım
4 Haziran 2008
Mesajlar
11,527
Reaksiyon puanı
2,285
Puanları
113
Tamam Linux süper, Linux harika falan filan fıstık. Lakin şu da bir gerçek ki, eğer Windows veya Mac OS kullanmak istemezseniz tek seçenek Linux değil. Yani Linux dışında farklı alternatifler de söz konusu ve itiraf etmek gerekirse bir çoğu pek çok konuda Linux'tan daha iyi.

GNU/Hurd
operating_systems.png

Eğer bir GNU fanı iseniz bu işletim sistemi projesinden mutlaka haberdar olmuşsunuzdur. Hurd, Linux ortada yokken yerine bir zamanlar GNU projeleri için temel olarak tasarlanmış bir çekirdek projesi idi. İşin aslına bakarsanız, geek camiasında daha çok geyik konudur. GNU'nun ihtiyaç olmasına rağmen böyle minimal bir çekirdeği bir kenara atması, yıllardır bitirilmemiş bir proje olmasından dolayı pek ciddiye alınmamasına neden olmaktadır. Ekşi sözlükte okuduğumuza göre Hurd Farsça bir kelimedir ve üçüncü anlamı önemsizdir. Hehe.
Debian GNU/Hurd: Debian -- Debian GNU/Hurd
Arch Hurd: Arch Hurd

BSD
freebsd_xfce.png

Linux'un oldukça dişli ve güçlü bir rakibi olmasına rağmen Linux'un gerisinde kalmış, pek çok fanının haklı olarak Linux'tan çok daha üstün olduğunu ispatlarca konuşmasına rağmen alışması zor halinden dolayı kimsenin yaklaşmaya tenezzül etmediği işletim sistemidir. Linux gibi gariban gariban bakan bir penguen yerine "Böyle masum durduğuma bakmayın bellerim ebenizi" tarzında bir simgeye sahiptir.
FreeBSD: The FreeBSD Project
TrueOS (Son kullanıcıya uygun hali): TrueOS | FreeBSD Desktop Operating System with ZFS - TrueOS (Eskiden PCBSD idi)
OpenBSD (Bunu hackleyen dünyada üç kişi, biri de Finix): OpenBSD
Solaris - İllumOS (OpenSolaris)
Desktop-GUI-solaris-11.png

Aslına bakarsanız eskiden Linux'tan çok çok daha popüler olduğunu söylemek gerekiyor. Eskiden gayet daş gibi, sağlam, kur unut mantığında işleyen süpır kaliteli bir işletim sistem iken Sun'un başına gelen pişmiş tavuğun başına gelmediği için zamanla popülerliğini Linux'a kaybetti ve Unix dünyasının zeki ama çalışmayan öğrencileri arasında kendisine yer edindi. Yine de daş gibi işletim sistemidir. Efsanevi Sparc mimarisi ile beraber tadından yenmez. Üstelik bana göre Linux'tan fersah fersah iyidir, kullanılmaya değerdir.
Solaris: Solaris 11 | Security. Speed. Simplicity. | Oracle
IllumOS (OpenSolaris tabanlı farklı bir proje): Distributions - illumos - illumos wiki


ReactOS
winrar.png

Aslında bu listedeki en garip işletim sistemlerinden birisi demekte sakınca görmüyorum. Bu işletim sisteminin amacı ters mühendislik gibi yöntemler ile özgür bir Windows kopyası olmaktır. Evet garip gelebilir, tek Windows bu değil. Aslında Linux alternatifi demek doğru değil sanki, bayağı bayağı Windows alternatifi bu. İşin aslı tamamen yetenekli değil, ve geliştiriciler %100 Windows uyumlu olmadığı için "Alpha" kodlandırıyor. Bunun yanısıra, sade yapısıyla Windows'un karmaşasına karşı epey bir avatantaja sahip. Reyiz, ReactOS hakkında şeyle konuşmuş:
Biz güzel özellikler üretmeye çalışıyoruz, örneğin çeşitli temalar arasında geçiş yapmamızı sağlayan kullanıcı arayüzü tasarlayıcımız gibi. Yine de, Microsoft’un her eklediği güzel değil. Örneğin, Metro Arayüzü ya da diğer yeni API’ler yeterince popüler olmadıkça bunlara fazlaca vakit ayırmaya gerek yok. Eğer birisi gerçekten isterse bir Windows 8 Metro Teması yapabilir. Yine de böylesi bir arayüzü seven çok kişi olduğundan emin değilim. Windows 10 ya da Windows 8’e eklenmiş çok fazla değer görmüyorum.
-Braig
ReactOS: http://www.reactos.com/
Hakkında bir yorum: ReactOS: Özgür lisanslı Windows inşa etmek | Emin Tufan

Haiku
Haiku_OS.png

Eğer bilgisayarlar hakkında uzun bir geçmişiniz varsa, BeOS'un ne anlama geldiğini aslında az çok biliyor olmalısınız. Haiku ise zamanında Windows ve Amiga'ya karşı çok iyi bir alternatif olmuş bu işletim sisteminin bir devamı. Hakkında çok da bir fikir sahibi değilim, lakin en kısa zamanda bu şık işletim sistemini denemek kafamda var.
Home | Haiku Project

Android x86
androidx86-4.0-10.png

Bildiğiniz Android. Bayağı Android. Android de Android. Ne diyem Mahmut mu diyem? Bayağı dümdüz Android işte. Tek özelliği bildiğimiz bilgisayarlara kurulabiliyor olması. Bunun dışında ısınma gibi sorunları olduğunu duymuştum.
Android-x86 - Porting Android to x86


Minix
minix_screenshot.png

Aslına bakarsanız, bu işletim sistemini gözardı etmemek en azından işletim sistemlerini tanımak adına oldukça önemlidir. Minix, bu alanda profesör olmuş birisi olarak Andy Tanenbaum'un, örnek bir işletim sistemi amacıyla tasarlanmış ve kodları oturup kitap okunur gibi okunabilecek kadar sade olan bir işletim sistemidir. Kaynak kodunda binlerce satır yorum bulunur ve bu yorumlar size neyin nasıl çalıştığını teker teker taneyle şekilde anlatır. İşletim sistemi, bugün kullandığımız Linux'a bizzat ilham olmuştur ve Linux ile ilgili pek çok kıyaslamaya girmiştir. Hatta ki çevirmeye çalışıp en sonunda "Ulan bu ne!?" diye gözümü korkutan "Linux Is Obsolete" isimli bir tartışma, Microkernel (Minix) ve Monolitik çekirdek (Linux) konusunu iyice ele alır. Andy Tanenbaum, şu şekilde tartışmayı başlatır:
Andrew Tanenbaum:

İki haftadan beri ABD'de olduğum için Linux hakkında pek yorum yapamadım fakat ne olduğu hakkında iki çift kelam etmeyi uygun gördüm.

Çoğunuzun bildiği üzere, benim için Minix bir hobi. Kitap yazmaktan sıkıldığım zaman ve ciddi bir savaş, devrim veya CNN'de canlı olarak senato'da ciddi bir konuşma olmadığı akşamlar bununla uğraşıyorum. Benim asıl işim işletim sistemleri hakkında profesörlük ve araştırmacılık yapmaktır.

Mesleğimin bir gereği olarak işletim sistemleri hakkında ne olup bittiği hakkında önümüzdeki on yıl boyunca bir bilgim olduğunu düşünüyorum. (Eleştirilerim) iki açıdan öne çıkıyor.

1-Mikroçekirdek ve Monolitik sistem

Pek çok eski işletim sistemleri monolitiktir, yanı bütün işletim sistemi tek bir a.out olarak "çekirdek modunda" çalışır. Bu dosya süreç yöneticisi, hafıza yöneticisi, dosya sistemi ve gerisini kapsar. Buna örnek olarak Unix, Ms-Dos, VMS, MVS, OS/360, Multics gibi pek çok işletim sistemi örnek verilebilir.

Mikroçekirdek temelli bir sistem ise buna bir alternatiftir. Bu tarz işletim sistemleri süreçleri ayrıca çekirdeğin dışarısında çalıştırır. "Message passing" [Bir çeşit paralel süreç olarak düşünün] ile süreçler çalışır. [Bu tarz yapılarda] çekirdeğin görevi Message Passing, İnterrupt Handling, düşük seviyeyi süreç yönetimi ve Girdi/Çıktı'yı kontroldür. Buna örnek olarak RC4000'ü, Amoeba'yı, Chorus'u, Mach'ı ve henüz piyasaya sürülmemiş olan Windows/NT'yi verebiliriz.

Bu yapılar hakkında uzunca bir geçmişe gidersek işletim sistemlerini tasarlayan insanların görüşlerine değinmemiz bile tartışmayı bitirmek için yeterli olacaktır. Mikroçekirdekler üstün gelecektir. Tek geçerli argüman Monolitik sistemlerin performasa sahip olduğu olur ve Mikroçekirdek sistemlerin Monolitik sistemler kadar hızlı olabildiğine dair elimizde gayet iyi deliller var. (Mesela Rick Rashid Mach 3.0'ı Monolitik sistemlerle kıyasladığı bir döküman yayınladı.)

Minix Mikroçekirdek temelli bir sistem. Dosya sistemi ve süreç yöneticisi ayrı süreçlerdir, kernelın dışarısında çalışırlar. Girdi/çıktı çekirdekleri de ayrı süreçlerdir. (Çekirdektedir, çünkü beyinsizce tasarlanmış Intel CPUları henüz bunu farklı türlü yapmayı fazlasıyla zorlaştırıyor.) Linux ise monolitik bir sistemdir ve bu 1970lere doğru gözardı edilemez bir geri dönüştür. Bu C ile [yazılmış] takır takır çalışan bir programı Basic ile baştan yazmak [kadar saçmadır.]. Bana göre 1991'de monolitik bir sistem yazmak gerçekten kötü bir fikirdir.

2- Port edebilmek [Normalde Portability taşınabilinirlik olarak çevililir, lakin burada farklı bir durum söz konusu]

Bir zamanlar 4004 Cpular vardı. Zamanla olgunlaşınca 8008'e dönüştü. Daha sonra 8080 olması için değişikliğe maruz kaldı. 8086 8088'e dönüştü, 8088 80286'ya dönüştü, 80286 80368'e dönüştü, 80486'a dönüştü ve böylece N jenerasyonu ortaya çıktı. Bu esnada Risc mimarisi ortaya çıktı, bir kısmı 100 MIPS hızlarda çalışıyor. Bu yıl da 200 MIPS'ın üstüne çıkabilenler geliyor. Bunun gibi şeyler aniden kaybolmayacaklar ve kademeli olarak 80x86'nın yerini alacaklar. Eski MS-DOS programlarını 80386'ı yorumlayarak çalıştırabilecekler. (Hatta ki kendi IBM bilgisayarımda C ile yazdığım bir bilgisayar simlatörü var. Eğer isterseniz falanca filanca adresinden bunu indirebilirsiniz.)[Yıl 1992 tabii, acaba o sunucuyu çalıştran bilgisayarın atomu kaldı mı?] Bana göre herhangi bir mimariye özel bir işletim sistemi tasarlamak büyük bir hata, hele ki mimarinin ömrü de çok uzun süreli değilse.

Minix fazlasıyla portatif olması için tasarlandı. Intel 680x0 işlemcilerin mimarisine (Atari, Amiga, Machintosh), Sparc'a ve NS32016'ya port edildi. Linux ise sadece 80x86'ya uygun, başka bir şeye değil.

[Finix'in notu: AHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHAHA]

Beni yanlış anlamayın, Linux hakkında mutsuz değilim. Minix'i arkamdan BSD Unix'e çevirecek insanların hepsinin ilgisini çekecektir. Fakat dürüstlük adına, bu insanlara "Modern" ve "Özgür" bir işletim sistemi istiyorlarsa Microçekirdek temelli, portatif bir işletim sistemi bulmalarını öneriyorum. Belki GNU [Hurd] veya ona benzer herhangi bir şey olabilir.

Andy Tanenbaum ([email protected])

Not: Öylesine diyorum, Amoeba (kullanıcı tarafında çalışan) bir Unix emülatörüne sahip fakat tamamlanmış olmaktan çok uzak. Eğer bunun üzerinde çalışan insanlar varsa lütfen beni bilgilendirin. Amoeba'yı çalıştırmak için 386, 16M ram ve WB Ehternet kartı yeterlidir.

Tanenbaum haklıydı aslında. Tabii o zamanlar katıksız ergen olan Torvalds "Benimki daha iyi len" diye üste çıkmaya çalışsa da ve Tanenbaum Portability konusunda işletim sistemleri tarihinin en büyük gaflarına imza atmıştır. Neden haklıydı? Şu an Linux çekirdeği bir çöplük gibi ve yamalı bohçaya dönmüş durumda. İşin ehli olan insanlar "Acaba Linux'a nasıl alternatif oluşturabiliriz?" diye kafa patlatırken Tanenbaum'un yıllar öncesinden Linux'un sağlıklı bir yapıya ulaşmayacağını ön görmesi gayet takdir edilesi. Lakin eklemek gerekirse, Minix şu günlerde pek de kullanılabilir işletim sistemi değil.

Not: @eronis eğer çıkıp da Linux benchmarklarda daha iyi dersen o kadar destek babama gelse babam da benchmarklarda öne çıkardı derim. Microsoft bile kod yazdı sonuçta. :D

SmartOS
smartos_newrelic.png

Solaris'den bahsettik, lakin Solaris'in geliştiricilerinin nereye gittiğinden hiç bahsetmedik. Solaris geliştiricileri IllumOS tabalı bir işletim sistemi projesine giriştiler ve "Joyent" isimli bir çatı altında toplandılar. Bu işletim sisteminin amacı Solaris'in zamanında yakaladığı istikrarı ve sağlamlığı yakalamak, aynı performansı sunabilmek. Geliştiricilerinin bizzat ele aldığı ve "Bırakın şu Linux'u allah aşkına ya..." diye hayıflandıkları bir yazısına buradan ulaşabilirsiniz:
Joyent | Why Use SmartOS?
 
Son düzenleyen moderatör:

ConfickerBelasi

Müdavim
Katılım
8 Ekim 2011
Mesajlar
53,870
Çözümler
1
Reaksiyon puanı
16,121
Puanları
113
ReactOS adamı kanser eder hdd bölüm seçme kısmı katliam yeri...
kurmaya çalışan birini izlemek komik olabilir...
 
Katılım
20 Temmuz 2017
Mesajlar
6,866
Reaksiyon puanı
5,172
Puanları
113
Windows u eskittiniz mac os u bitirdiniz sonrada linuxdan sikildiniz sira bunlara mi geldi:)
 

Finix

Daha mükemmel bir Troy
Katılım
4 Haziran 2008
Mesajlar
11,527
Reaksiyon puanı
2,285
Puanları
113
Windows u eskittiniz mac os u bitirdiniz sonrada linuxdan sikildiniz sira bunlara mi geldi:)
Aslında Linuxtan sıkıldığım için konuyu açmadım. Burada yazan işletim sistemlerinin herbiri ciddi bir emeklerle ortaya çıkarılmış, yabana atılmaması gereken sistemler. Biraz farkındalık yaratmak için, biraz da ilgilileri bilgilendirmek için bu konuyu açtım.
 

MrtAltg

Müdavim
Emektar
Katılım
22 Şubat 2007
Mesajlar
9,826
Reaksiyon puanı
12,058
Puanları
113
Aslında Linuxtan sıkıldığım için konuyu açmadım. Burada yazan işletim sistemlerinin herbiri ciddi bir emeklerle ortaya çıkarılmış, yabana atılmaması gereken sistemler. Biraz farkındalık yaratmak için, biraz da ilgilileri bilgilendirmek için bu konuyu açtım.
Kuru kuru açmakla olmaz bu işler kur teker teker hem kurulumunu göster hem kullanımı uygulama durumu hakkında bilgi ver
 

eronis

Müdavim
Emektar
Katılım
25 Mart 2016
Mesajlar
5,389
Reaksiyon puanı
4,382
Puanları
113
Aralarında GNU/Linux'a alternatif olabilecek bir sistem pek göremiyorum :) BSD ile GNU/Linux benchmarklarına bakarsanız ne kadar geride kaldığını görürsünüz. (Hele ki son çıkan MacOS versiyonları ile Ubuntu 16.04'ün karşılaştırmalarına bakın. Hehe :p) Güvenlik olarak belki BSD bir tık önde olabilir. Android x86 ise pek kimse onunla uğraşmaz. Belki eski bir bilgisayara kuran bir kaç meraklı çıkar da, onlar belki kullanır.
--- Gönderi Güncellendi ---
Aslında Linuxtan sıkıldığım için konuyu açmadım. Burada yazan işletim sistemlerinin herbiri ciddi bir emeklerle ortaya çıkarılmış, yabana atılmaması gereken sistemler. Biraz farkındalık yaratmak için, biraz da ilgilileri bilgilendirmek için bu konuyu açtım.
Gayet de güzel konu olmuş. Emeğinize sağlık :)
 

iblah60

Asistan
Katılım
9 Temmuz 2014
Mesajlar
450
Reaksiyon puanı
482
Puanları
63
Yaş
29
Bi ara android x86 yı denemiştim sanal makine de ama tam alışamamıştım hem de yeni os denemek için silip başka os deniyordum
 

lgsever

Müdavim
Katılım
5 Nisan 2017
Mesajlar
3,004
Reaksiyon puanı
1,457
Puanları
113
Yaş
22
Abi gerçekten ben sizinkileri okuyunca kendimi gerizekalı hissediyorum herkes bilgisayar hakkında çok şey biliyor ama gerçekten çok şey benim kafam çok karışıyor sıfırdan başlamak için bir rehberiniz mevcutmu acaba bu işlere önereceğiniz kitap falan yani sıfırmış gibi seri halinde kitaplar falan hani sırasıyla donanım yazılım şu şöyle yapılır bunu yaparşanız şöyle olur daha sonrasında ise windowsta yeterince kalıp öğrendikten sonra linuxa felan açılmayı yokmu öyle yazı serileri makaleler kitap serileri aklımda bulunsun canım sıkıldıkça okuyayım
 

HÜDHÜD

Müdavim
Katılım
5 Mayıs 2017
Mesajlar
10,093
Reaksiyon puanı
6,555
Puanları
113
sıfırdan başlamak mı, ömür yetmez teknolojinin hızına... herşeyi bilecem, her işi yaparım mantığı ile aynıdır. ilgi alanından okumaya başlamak en iyisidir bence. yeri ve zamanı gelince de yetersiz bulunduğumuz alanlarda ufak çaplı araştırmalar iş görür. aslında en iyisi üni ile beraber götürmektir bu işi . hem mesleğimiz olur, paramız olur hem de tecrübe için sermaye ve sağlam bilgimiz, değerli ve yetenekli arkadaşlarımız. aslında ben de hiç bir şey bilmiyorum ama nasıl bilebilirim , o konuda fikrimi paylaşmak istedim., haddimi aşarak .
 

kmurat

Müdavim
Katılım
8 Şubat 2014
Mesajlar
8,486
Çözümler
3
Reaksiyon puanı
3,709
Puanları
113
Haiku ve ReactOs henüz kararsız sistemler. Bundan ötürü sanal makinede denemeyi öneririm. Daha önceleri PCBsd'yi denemeiştim. Benim cihaz oldukça eski olduğu için her sistemi kaldırmıyor. Bu nedenle Windows'a (XP'ye) Linux ile veda ettim. Linux'ta seçenek çok. Beğenmedin, başka bir dağıtıma geç. Sistemin çok mu kötü, ona uygun bir dağıtım seç. Bu kadar olanak sunulunca, tabii ki en çok tercih edilen alternatif oluyor. Bir de Minix vardı, halen gelişimi sürdürülüyormu? bilmiyorum.
 

eronis

Müdavim
Emektar
Katılım
25 Mart 2016
Mesajlar
5,389
Reaksiyon puanı
4,382
Puanları
113
React OS en çok ilgimi çeken proje oldu ama daha tam oturmadı. Exe formatındaki Windows dosyalarını, sürücüleri dahil çalıştırabilen, ücretsiz bir sistem yapmaya çalışıyorlar.
 

kmurat

Müdavim
Katılım
8 Şubat 2014
Mesajlar
8,486
Çözümler
3
Reaksiyon puanı
3,709
Puanları
113
ReactOS bir açıkkaynaklı Windows (olacak) Diğerleri Unix kökenli.
 

invisibled

Asistan
Katılım
5 Ağustos 2008
Mesajlar
147
Reaksiyon puanı
39
Puanları
28
solaris ve BEOS' tan bahsediyor isek :) ki beos'u severdim :)
os2 Warp
QNX
AMIGAOS
kesinlikle unutulmaması gereken ve bu listeye eklenmesi gereken işletim sistemleri.
 

basit

Müdavim
Cezalı
Katılım
24 Kasım 2020
Mesajlar
6,306
Çözümler
3
Reaksiyon puanı
6,528
Puanları
113
Çok ama çok güzel bir konu olmuş.
 
Üst