- Katılım
- 30 Mayıs 2007
- Mesajlar
- 6,887
- Reaksiyon puanı
- 175
- Puanları
- 63
Öncelikle bu yazıyı yazma sebebimi açıklayayım. Yaklaşık olarak 10 yıldır web teknolojileriyle bazen uzaktan bazen de yakından ilgilenmişimdir. Buradaki arkadaşlardan bir kısmı beni SMF Türkiye moderatörü olduğum dönemden, bir kısmı SDN'de forum teknik direktörü olduğum dönemden tanırlar. Bu süre içerisinde hosting sektörünün her zaman sıkıntılı olduğuna tanık olmuşumdur. Yıllardır aynı sorular sorulur ve çoğu zaman da ilgisiz firmalar veya bilgisiz müşteriler nedeniyle hep çıkmaza girer. İşte bu sorunlardan bir tanesine değinmek ve yanlış bilgilerden en azından bir tanesini ortadan kaldırmaya bir katkı sağlayabilmek için yazıyorum.
Hem dünyada hem de Türkiye'deki hosting firmaları arasında birbirini tutmayan çok miktarda paket fiyatları ve çeşitleri mevcuttur. Birine bakıyoruz 100 MB disk alanı için aylık 10 $ isterken, diğeri 5 GB disk alanına 5 $ istiyor. Bunlardan hangisi doğru veya makul? Daha da ilginci, bir kısım firmalar ya bilgisizlikten ya da yanlış bilgilendirmekten dolayı kaynakların limitsiz olduğunu iddia ediyor; ki bu yazının da konusu budur.
Deseydik ki bir otomobil satıyoruz; bir litre benzinle sonsuza kadar gidiyor. Buna kim inanırdı? İşte aynı sebeple, bir kaç lira para ile "limitsiz" bir hosting satın almanın mümkün olacağına da inanmamamız gerekiyor; fakat maalesef ki çok miktarda insan bu tuzağa düşüyor.
Peki bunu gerçekten sattığını iddia eden firmalar neden böyle yapıyor? bu sorunun cevabını bulmak için önce hosting nedir buna cevap verelim.
Domain (alan adı) ve hosting (barındırma) konusunu hep şuna benzetmişimdir: Alan adı (örnek.com) sanal ortamdaki iş yerinizin bir tabelası gibidir. Barındırma hizmeti yani hosting ise, iş yerinizin mağazasıdır.
Dolayısıyla tabiri caizse dükkan ne kadar büyükse (disk alanı) ve de dükkana girip çıkan müşteri sayısı ne kadar çok ise (trafik - bant genişliği) yani dükkanın yeri ne kadar popüler ise, kirası da aynı oranda olur.
Öyleyse nasıl ki "aylık 10 lira kira ile sınırsız mağaza büyüklüğü" olması mümkün değilse; 10 lira aylık ücretle "sınırsız, limitsiz" host mümkün değildir. Çoğu insanda sistemin getirdiği şöyle bir algı oluştu: "Sanal dünya sonsuzdur, sınırsızdır, ne yüklersek yükleyelim asla bitmez". Halbuki işin gerçeği şudur; sanal ortamda gördüğümüz her şey, ama istisnasız her şey; yazı olsun, fotoğraf olsun, video olsun, hepsi fiziksel olarak dijital bir ortamda kayıtlıdır. Yani bir web sitesine girdiğinizde o sitedeki harflere varana kadar her bilgi, aslında bir yerlerde bir bilgisayardadır ve biz o bilgisayara bağlanarak o bilgileri okuyor ve görüyoruz.
Bu durumda sınırsız harddisk diye bir şey olmadığına göre, bir sunucuyu tek başımıza bile kullansak, sınırsız host olamayacaktır.
İkinci olarak, bant genişliği, yani trafik ise, sunucunun bağlı olduğu ağ ile sahip olduğu ağ donanımına bağlıdır. Örneğin bir sunucu 100 Mbps eternet bağlantısı ile ağa bağlanıyorsa; bu sunucuyu tam verimle 7/24 kullanacak olsak bile; teorik olarak ayda 100 / 8 / 1024 x 60 x 60 x 24 x 30 =~ aylık 31 TB trafik sağlayabilir demektir.
Bir örnek verecek olursak; Amerika merkezli GoDaddy isimli firma, bir sunucuda yaklaşık olarak 3.000 site barındırmaktadır ve bunların hepsine de 5 GB disk alanı ve 250 GB bant genişliği vaat etmekte ve bunu yaklaşık 4-5 $ aylık fiyatla satmaktadır. Hatta yıllık aldığınızda daha uygun fiyatlara.
Bir hesap yapalım. 3.000 x 5 GB = 15 TB disk yapar. Bant genişliği olarak ise 250 GB x 3.000 = 750 TB yapar. Diyebiliriz ki bu sunucu 2 adet gigabit eternet kullanıyor. Bu durumda bile ağ üzerinde 620 TB aktarım yapabilir. Sayıyı arttırabiliriz; fakat her durumda bu miktarlarda ağ aktarımının yüksek maliyetleri vardır; dünyanın her yerinde. Ütelik bu rakamlar, sunucu hiç durmaksızın tam kapasite çalıştığında geçerli olacaktır; yani teorik olarak imkansız koşullarda.
Böylece bu firma, müşterilerine olmayan kaynaklarını satarak köşeyi dönmektedir. Bir evi 5 kişiye birden satmak gibi..
Bunları değerlendirdiğimizde "limitsiz kaynak" olmadığını ve düşük tutarlara yüksek kaynak satmanın mümkün olmadığını anlıyoruz. Bir de "limitsiz e-mail", "limitsiz veritabanı" gibi tabirler kullanılıyor. Bunlar da gerçekte "kaç tane veritabanı oluşturacağınıza karışmıyoruz, sunucuyu içinden çıkılmaz perişan bir hale sokana kadar veritabanı oluşturabilirsiniz (fakat o kadar veritabanını kullanamazsınız)" demek oluyor. Teorik olarak bir su bardağına bir ton su doldurmaya çalışmak gibi.
Bu hostlardan bir tanesini satın aldığınız zaman, size sözde vadedilmiş bu kaynakları kullanmak istediğinizde, başta sunucunun sonra da şirketin çıkaracağı her türlü limite takılacaksınız. Yıllardır yapılan uygulama böyledir. Diyelim ki 5 $ fiyatla aldığınız hostu bırakın sınırsız olmasını; 50 GB trafikle kullanmaya çalıştığınızda en iyi ihtimalle sunucu tıkanacaktır ve siteniz erişelemez duruma gelecektir. Kötü ihtimal ise; firmanın sitenizi dışlaması ve "kaynakların adil kullanılmamasından ötürü" sitenizi belirsiz bir süre dondurması söz konusu olacaktır. Türk Telekom'un icat ettiği "adil kullanım kotası" gibi.
Yabancı piyasada bazı firmalar iyi niyetle, bazıları ise kelime oyunu yapmak maksadıyla "limitsiz" sözcüğü yerine "unmetered" yani ölçüme tabi tutulmayan sözcüğünü kullanırlar. Makul ve gerçekçi fiyatlarla satış yapan firmalar sadece bir veritabanı açabilirsin, iki mail kullanabilirsin gibi anlamsız limitler yerine, kullanabileceğin kadarını kullan diyebilmek için belirli bir limit koymazlar, ki bu çoğu zaman kullanıcının yararınadır. Bazı firmalar ise bu uygulamayı "limitsiz" yalanını örtmek için kullanırlar.
Sorumuza dönecek olursak; firmalar neden böyle tutamayacakları vaatleri bile bile veriyorlar? Çünkü konuya hakim bir kimsenin bu fiyata zaten bir host almayacağını; bu fiyatlara bu kadar kaynak satın alabileceğini düşünen insanların zaten o kaynakları hiç kullanamayacağını biliyorlar. Kullanmaya kalkışanlar olursa da zaten onların ipini çekebilecekleri için böyle istisnaları sorun etmiyorlar. Böylece yukarıda söylediğim gibi; hayal satarak köşeyi dönme hedefini güdüyorlar.
Bu tür hostların çok ciddi sorunlarından bir tanesi de hizmet noksanlığı olacaktır her zaman. Çünkü yüzlerce kişiye gerçek değerinin çok altında fiyatlara host sattıkları için hiçbiriyle gerektiği gibi ilgilenemezler; zaten de ilgilenmek de istemezler; ilgilenecek olsalar bile bunun külfeti batmalarına neden olur.
O yüzden host alırken nelere dikkat etmeliyiz sorusunun cevapları arasına şunu kesinlikle ekleyelim; limitsiz kaynak sattığını iddia eden firmalardan uzak durmak gerekir.
Hem dünyada hem de Türkiye'deki hosting firmaları arasında birbirini tutmayan çok miktarda paket fiyatları ve çeşitleri mevcuttur. Birine bakıyoruz 100 MB disk alanı için aylık 10 $ isterken, diğeri 5 GB disk alanına 5 $ istiyor. Bunlardan hangisi doğru veya makul? Daha da ilginci, bir kısım firmalar ya bilgisizlikten ya da yanlış bilgilendirmekten dolayı kaynakların limitsiz olduğunu iddia ediyor; ki bu yazının da konusu budur.
Deseydik ki bir otomobil satıyoruz; bir litre benzinle sonsuza kadar gidiyor. Buna kim inanırdı? İşte aynı sebeple, bir kaç lira para ile "limitsiz" bir hosting satın almanın mümkün olacağına da inanmamamız gerekiyor; fakat maalesef ki çok miktarda insan bu tuzağa düşüyor.
Peki bunu gerçekten sattığını iddia eden firmalar neden böyle yapıyor? bu sorunun cevabını bulmak için önce hosting nedir buna cevap verelim.
Domain (alan adı) ve hosting (barındırma) konusunu hep şuna benzetmişimdir: Alan adı (örnek.com) sanal ortamdaki iş yerinizin bir tabelası gibidir. Barındırma hizmeti yani hosting ise, iş yerinizin mağazasıdır.
Dolayısıyla tabiri caizse dükkan ne kadar büyükse (disk alanı) ve de dükkana girip çıkan müşteri sayısı ne kadar çok ise (trafik - bant genişliği) yani dükkanın yeri ne kadar popüler ise, kirası da aynı oranda olur.
Öyleyse nasıl ki "aylık 10 lira kira ile sınırsız mağaza büyüklüğü" olması mümkün değilse; 10 lira aylık ücretle "sınırsız, limitsiz" host mümkün değildir. Çoğu insanda sistemin getirdiği şöyle bir algı oluştu: "Sanal dünya sonsuzdur, sınırsızdır, ne yüklersek yükleyelim asla bitmez". Halbuki işin gerçeği şudur; sanal ortamda gördüğümüz her şey, ama istisnasız her şey; yazı olsun, fotoğraf olsun, video olsun, hepsi fiziksel olarak dijital bir ortamda kayıtlıdır. Yani bir web sitesine girdiğinizde o sitedeki harflere varana kadar her bilgi, aslında bir yerlerde bir bilgisayardadır ve biz o bilgisayara bağlanarak o bilgileri okuyor ve görüyoruz.
Bu durumda sınırsız harddisk diye bir şey olmadığına göre, bir sunucuyu tek başımıza bile kullansak, sınırsız host olamayacaktır.
İkinci olarak, bant genişliği, yani trafik ise, sunucunun bağlı olduğu ağ ile sahip olduğu ağ donanımına bağlıdır. Örneğin bir sunucu 100 Mbps eternet bağlantısı ile ağa bağlanıyorsa; bu sunucuyu tam verimle 7/24 kullanacak olsak bile; teorik olarak ayda 100 / 8 / 1024 x 60 x 60 x 24 x 30 =~ aylık 31 TB trafik sağlayabilir demektir.
Bir örnek verecek olursak; Amerika merkezli GoDaddy isimli firma, bir sunucuda yaklaşık olarak 3.000 site barındırmaktadır ve bunların hepsine de 5 GB disk alanı ve 250 GB bant genişliği vaat etmekte ve bunu yaklaşık 4-5 $ aylık fiyatla satmaktadır. Hatta yıllık aldığınızda daha uygun fiyatlara.
Bir hesap yapalım. 3.000 x 5 GB = 15 TB disk yapar. Bant genişliği olarak ise 250 GB x 3.000 = 750 TB yapar. Diyebiliriz ki bu sunucu 2 adet gigabit eternet kullanıyor. Bu durumda bile ağ üzerinde 620 TB aktarım yapabilir. Sayıyı arttırabiliriz; fakat her durumda bu miktarlarda ağ aktarımının yüksek maliyetleri vardır; dünyanın her yerinde. Ütelik bu rakamlar, sunucu hiç durmaksızın tam kapasite çalıştığında geçerli olacaktır; yani teorik olarak imkansız koşullarda.
Böylece bu firma, müşterilerine olmayan kaynaklarını satarak köşeyi dönmektedir. Bir evi 5 kişiye birden satmak gibi..
Bunları değerlendirdiğimizde "limitsiz kaynak" olmadığını ve düşük tutarlara yüksek kaynak satmanın mümkün olmadığını anlıyoruz. Bir de "limitsiz e-mail", "limitsiz veritabanı" gibi tabirler kullanılıyor. Bunlar da gerçekte "kaç tane veritabanı oluşturacağınıza karışmıyoruz, sunucuyu içinden çıkılmaz perişan bir hale sokana kadar veritabanı oluşturabilirsiniz (fakat o kadar veritabanını kullanamazsınız)" demek oluyor. Teorik olarak bir su bardağına bir ton su doldurmaya çalışmak gibi.
Bu hostlardan bir tanesini satın aldığınız zaman, size sözde vadedilmiş bu kaynakları kullanmak istediğinizde, başta sunucunun sonra da şirketin çıkaracağı her türlü limite takılacaksınız. Yıllardır yapılan uygulama böyledir. Diyelim ki 5 $ fiyatla aldığınız hostu bırakın sınırsız olmasını; 50 GB trafikle kullanmaya çalıştığınızda en iyi ihtimalle sunucu tıkanacaktır ve siteniz erişelemez duruma gelecektir. Kötü ihtimal ise; firmanın sitenizi dışlaması ve "kaynakların adil kullanılmamasından ötürü" sitenizi belirsiz bir süre dondurması söz konusu olacaktır. Türk Telekom'un icat ettiği "adil kullanım kotası" gibi.
Yabancı piyasada bazı firmalar iyi niyetle, bazıları ise kelime oyunu yapmak maksadıyla "limitsiz" sözcüğü yerine "unmetered" yani ölçüme tabi tutulmayan sözcüğünü kullanırlar. Makul ve gerçekçi fiyatlarla satış yapan firmalar sadece bir veritabanı açabilirsin, iki mail kullanabilirsin gibi anlamsız limitler yerine, kullanabileceğin kadarını kullan diyebilmek için belirli bir limit koymazlar, ki bu çoğu zaman kullanıcının yararınadır. Bazı firmalar ise bu uygulamayı "limitsiz" yalanını örtmek için kullanırlar.
Sorumuza dönecek olursak; firmalar neden böyle tutamayacakları vaatleri bile bile veriyorlar? Çünkü konuya hakim bir kimsenin bu fiyata zaten bir host almayacağını; bu fiyatlara bu kadar kaynak satın alabileceğini düşünen insanların zaten o kaynakları hiç kullanamayacağını biliyorlar. Kullanmaya kalkışanlar olursa da zaten onların ipini çekebilecekleri için böyle istisnaları sorun etmiyorlar. Böylece yukarıda söylediğim gibi; hayal satarak köşeyi dönme hedefini güdüyorlar.
Bu tür hostların çok ciddi sorunlarından bir tanesi de hizmet noksanlığı olacaktır her zaman. Çünkü yüzlerce kişiye gerçek değerinin çok altında fiyatlara host sattıkları için hiçbiriyle gerektiği gibi ilgilenemezler; zaten de ilgilenmek de istemezler; ilgilenecek olsalar bile bunun külfeti batmalarına neden olur.
O yüzden host alırken nelere dikkat etmeliyiz sorusunun cevapları arasına şunu kesinlikle ekleyelim; limitsiz kaynak sattığını iddia eden firmalardan uzak durmak gerekir.
Allahtan [MENTION=115737]Kurşun Kalem[/MENTION] özetlemiş onu okuduk olayı çözdük. Teşekkürler
