Güvercinlerin Messi’si ve Ronaldo’su bende!

[AliA]

Mardin semalarından eksik olmayan güvercinler, sahipleri için bir tutku. Öyle ki Veysi Toparlı, güvercinleri için dört tarihî ev kiralamış. Nazar değmesin diye ailesini bile sokmadığı bu evlere ilk kez bizi aldı ve güvercinlere dair şaşırtıcı bilgiler verdi.

Mardinli Veysi Toparlı, 400 çift güvercini için trilyonluk dört tarihî evini güvercinlere konak yaptı. Mardin Güvercinleri Koruma Derneği Başkanı da olan Toparlı, 50 yıldır güvercin besliyor. Güvercinler yılda üç ton buğday, bir ton darı ve bir ton karışık yem tüketiyor. Toparlı’nın güvercinlere dört ayrı ev kiralamasının sebebi farklı ırkları ayrı yerlerde beslemek istemesi. Güvercinlerine yemleri, bakımları ve ev kiralarıyla yılda yaklaşık 15 bin liralık harcama yapıyor.

Bu kadar masraf yaptığı güvercinlerin değeri epey yüksek. Dolayısıyla hırsızlardan koruması gerekiyor. Bu sebeple güvercin beslediği konakların yerini sır gibi saklıyor Toparlı. Bahçede yetiştirdiği güvercinleri korumak içinse evinin etrafını tel örgülerle çevirmiş. Bahçede aynı zamanda Sivas’tan getirdiği kangal cinsi köpeği de var. Bununla yetinmeyen Toparlı, şimdi de kamera sistemi kuruyor.

Şu anda 200 çift damızlık güvercin olmak üzere 400’e yakın güvercin besleyen Toparlı, bu güvercinleri nazar değmesin diye abisine dahi göstermiyor. Güvercin kümeslerini ilk defa Zaman Gazetesi’ne açtığını söyleyen Toparlı, “Güvercinlere nazar değmesin diye kümeslerini sır gibi saklıyorum. Oturduğum dört katlı apartmanın üç katını güvercinlere ayırdım. Bu evlere çocuklarımı bile oturtmadım. Güvercinlere gözüm gibi bakıyorum. Çünkü ırkını korumak çok önemli. 150 yıllık taklacı güvercinleri ırkı hiç bozulmadan korunuyor.” diyor.

Mardin’de 5 evin 2’si güvercin besliyor

Güvercinsiz bir Mardin düşünemediğini anlatan Toparlı, “Bugün Mardin’de köklü ailelerin hepsi güvercin besliyor. Abdulkadir Paşa ailesi, Milli ailesi, Şahtanarlar, Munganlar, Ensariler, aşiretler, Hıristiyan aileler Mardin güvercini besliyor. Mardin’de tarihî evlerin damında mutlaka bir güvercin kümesi vardır. Bu şehirde güvercin beslemek bir sevdadır. Eşimle birlikte caddede gezerken bile gözüm havada güvercin arıyor.” diyor.

Mardin’de yaklaşık 30 bine yakın insanın güvercin beslediğini söyleyen Toparlı, “Stresin tek ilacı güvercin. Şehir merkezinde yaşayanlar kuş hastasıdır. Yazın ikindi vaktinde damlarda güvercin uçuruluyor. Her damın ayrı güvercini var.” diyor.

150 bin TL’ye kadar bile güvercinler var

Toparlı’ya göre güvercinleri paha biçilmez değere sahip: “Şu anda Mardin güvercinleri arasında en pahalı kuş, oyun kuşu olan taklacı güvercindir. Bu güvercinlerin bir çift yumurtası 10 bin liradan başlıyor. Bugün 100 liralık güvercin de var, 150 bin liralık güvercin de... Ama en makbulü taklacı güvercinler, 150 bin liraya kadar alıcı buluyor. Mardin’de en kaliteli güvercin ırkları bende bulunuyor. Ancak güvercin hastası olduğum için kesinlikle satmam. Satılık kuşum da yok. ”

Toparlı, güvercin beslemeye altı yaşında babası sayesinde başlamış. Babası da 105 yaşına kadar güvercin beslemiş. “Beni gördüğünde hatırımı sormaz, güvercinlerin durumunu sorardı.” diyor. Fakat kendisi, çocuklarını güvercin sevdasından uzak tutmaya çalışmış.

Hiç durmadan altı saat havada kalabiliyorlar

Güvercin sevdalısı Veysi Toparlı, Mardin’e has 30 çeşit güvercin ırkı bulunduğunu söylüyor. Yeni neslin güvercin ırklarını ve ailelerini pek bilmediğini düşünen Toparlı, Mardin’e has taklacı güvercinlerin adlarını şöyle sıralıyor: Yusufi, ezrek, mavsali, asfar, fizzi (gümüş), bedinceni, ezrekbiberli, yusufibiberli, paçalı, güllütepeli, miski, ahmar. Toparlı, 15 çeşit de taklacı güvercin olduğunu söylüyor. Öyle güvercinler varmış ki soy ağacı 150 yıl öncesine kadar biliniyormuş.

Taklacı güvercin olan ezrek ve mavsalinin özelliği gökyüzüne yükseldiği zaman 50–60 takla atabilmeleri ve 5-6 saat havada kalabilmeleri. Taklacı güvercinleri yıpranmasın diye yumurtalarını posta güvercinlerinin altına bırakıyorlar. Çünkü posta güvercinleri onlara çok iyi üvey annelik yapıyormuş.

Güvercinlerin Messi’si ve Ronaldo’su bende

Mardin’e insanlar sadece tarihî ve kültürel dokusunu görmek için gelmiyor. Dünyanın dört bir tarafından güvercin meraklılarının da uğrak yeri bu şehir. Amerika, Çin, Dubai ve birçok Arap ülkesinden güvercin sevdalısı, yolunu Mardin’e düşürüyor. Veysi Toparlı, “Geçtiğimiz günlerde Çin’den gelen bir meraklı, Mardin’den 45 bin liraya güvercin aldı. Bende Messi ve Ronaldo gibi güvercinler vardır. Değer biçilmez.” diyor.

Zaman