Denizhan Dakılır
Müdavim
- Katılım
- 3 Haziran 2007
- Mesajlar
- 3,983
- Reaksiyon puanı
- 23
- Puanları
- 0
Televizyonların tek renkli veya siyah beyaz (aslında arayı dolduran gri tonlara haksızlık ediliyor bu tanımla) olduğu dönemlerden çok sonra dünyaya geldim fakat benim gördüğüm televizyon teknolojileri bile eskidi artık. Ben bile artık televizyonu TV kartımla seyrediyorum. Fakat tabii ki yazı televizyonların evrimi ile alakalı değil.
Televizyon evrimleşirken farkettirmeden beraberinde bir başka kolu da evrimleştirdi. O dallanma yerini bilgisayar dünyasında da bulmakta güçlük çekmedi. Zira iletişim kurmanın en temel yollarından birine aracılık ediyordu: Görsel iletişim. Resimlerin radyo dalgaları ile iletiminden daha önce bulundu katot ışın tüpleri. Temelde elektron tabancasının fosfor kaplı bir ekran üzerinde ışın düşürmesi ve bu elektron ışınının fosfor tabakasında düştüğü noktaları indirgemesi ile parlayan fosforun çizdiği görüntüler evrimleşerek hala kullanmakta olduğumuz CRT ekranları oluşturdular.
CRT (Cathod Ray Tube, Katod Işın Tüpü) monitörler veya televizyonlar aynen bu basit prensipten yola çıkarak üretildi. Ama artık başka bir geçişin eşiğindeyiz. Çünkü devir elektron ışınlarını manyetik merceklerden geçirerek eğip büküp onca enerji harcayarak bir noktayı aydınlatmasını sağlama devri olmaktan çıkıyor. Gelecekte daha verimli yani daha az enerji ile daha fazla iş görebilecek, kalite sağlayacak teknolojilere yönelmemiz gerekecek. Çünkü küresel ısınmanın dolaylı sebeplerinden birisi de fazla enerji kullanımı.
Fazla enerji harcamasının yanında CRT ekranlar büyüklükleri ile başka bir alanda dezavantaja sahipler. Kimi tekniklerle oldukça inceltilmiş olsalar da hala çok fazla derinliğe sahipler. LCD'ler ise inceliği ile dizüstü bilgisayarların vazgeçilmez bileşeni.
Bu yazıda genel olarak CRT yerine geçecek olan muhtemel görüntüleme teknolojilerini, özel olarak da LCD ekranları irdelemeye çalışacağız. LCD ve plazma gibi teknolojileri sıklıkla duyuyoruz. Fakat daha ilerisi de var. Yankılama (projection) teknolojisi LCD, plazma gibi ikinci nesil teknolojiler arasında yerini alırken SED, OLED gibi teknolojiler de üçüncü kuşak olarak yerlerini alacak. Bu kuşaklar ve nesiller tamamen kendi yorumum. Resmi bir tanımlama yok, fakat gelişim süreci bu yönde işlemekte.
LCD teknolojisi, sitemizi takip edenler açısından televizyonlardan daha çok monitörler için kullanımı açısından önem taşıyor. Zira önümüzde bir çok seçenek var. Birisi panelden panele fark var diye birşeyler söylüyor. Öbürü tepki süresi, bir ötekisi kontrast (zıtlık) oranı iyi olmalı diyor. Yazının tümünü bu terimleri açıklamanın yeterli olmayacağını düşünerek yakında hayatımızda daha fazla yer alacak olan yüksek tanımlı televizyonlar için kullanılan görüntüleme teknolojilerini de irdelemek istedik. Her ne kadar tlevizyon desek de, ortalama bir monitorden daha fazla çözünürlüklere çıkabilen sürümleri olan yüksek tanımlı televizyonlar, son yıllarda oyun konsollarının grafiksel olarak doping alması ile kimileri için evlerindeki tek bilgisayarın monitörü konumundalar. Başka bir yazının konusu olan HDMI gibi arayüzler ise monitör ile televizyon arasındaki farkı oldukça kısalttılar. Bu yüzden plazma, yankılama gibi teknolojilerin LCD'ye göre avantajları ve dezavantajlarına da değindik. OLED ve SED teknolojileri ise güç tüketiminde oldukça cimri olmaları ile gelecekte yerlerini almaları beklenen teknolojiler.
Kısa Tarih
Akışkan kristaller ilk defa Avusturyalı bir botanikçi olan Rheinitzer tarafından keşfediliyor. Ne katı ne de sıvı halde bulunan bu maddenin akışkan kristaller olarak illk ortaya atılışı ise 1904'de Otto Lehmann tarafından yapılıyor. Lehmann, belli kuvvetler altında akışkan gibi şekil değiştiren yapıları inceleyerek çalışmalarını “Liquid Crystals” isimli makalesinde yayınlıyor. Fakat akışkan kristallerin pratik anlamda ilk kullanımı 1936 senesinde Marconi Kablosuz Telgraf şirketinin geliştirdiği “Akışkan kristal ışık subabı” ile oluyor. Bize en yakın akışkan kristal kullanımı ise İsviçreli Hoffmann-LaRoche'un patentlediği “bükülmüş nematik alan efekti” teknolojisinin Japon firmalar tarafından kullanılarak kuvartz saatlerde kullanılması ile oluyor. Zaten şuanda LCD kullanılan her aygıtta bu teknolojinin ya kendisi ya da bir türevi kullanılıyor. 1972'de T. Peter Brody, ilk aktif matris LCD panelini üretiyor.
LCD'ler, sabit karakterlerin gösterildiği alfanumerik ekranlardan grafik ekranlara, tek renkli ekramlardan renkli ekranlara, durağan görüntülerden hareketli görüntülere, küçük ekranlardan geniş ekramlara doğru evrildi. Sharp, LCD teknolojisini ilk kullanan firmalardan biri olarak 108”'lik yüksek tanımlı televizyon paneli ile en büyük paneli üreten firma.
Televizyon evrimleşirken farkettirmeden beraberinde bir başka kolu da evrimleştirdi. O dallanma yerini bilgisayar dünyasında da bulmakta güçlük çekmedi. Zira iletişim kurmanın en temel yollarından birine aracılık ediyordu: Görsel iletişim. Resimlerin radyo dalgaları ile iletiminden daha önce bulundu katot ışın tüpleri. Temelde elektron tabancasının fosfor kaplı bir ekran üzerinde ışın düşürmesi ve bu elektron ışınının fosfor tabakasında düştüğü noktaları indirgemesi ile parlayan fosforun çizdiği görüntüler evrimleşerek hala kullanmakta olduğumuz CRT ekranları oluşturdular.
CRT (Cathod Ray Tube, Katod Işın Tüpü) monitörler veya televizyonlar aynen bu basit prensipten yola çıkarak üretildi. Ama artık başka bir geçişin eşiğindeyiz. Çünkü devir elektron ışınlarını manyetik merceklerden geçirerek eğip büküp onca enerji harcayarak bir noktayı aydınlatmasını sağlama devri olmaktan çıkıyor. Gelecekte daha verimli yani daha az enerji ile daha fazla iş görebilecek, kalite sağlayacak teknolojilere yönelmemiz gerekecek. Çünkü küresel ısınmanın dolaylı sebeplerinden birisi de fazla enerji kullanımı.
Fazla enerji harcamasının yanında CRT ekranlar büyüklükleri ile başka bir alanda dezavantaja sahipler. Kimi tekniklerle oldukça inceltilmiş olsalar da hala çok fazla derinliğe sahipler. LCD'ler ise inceliği ile dizüstü bilgisayarların vazgeçilmez bileşeni.
Bu yazıda genel olarak CRT yerine geçecek olan muhtemel görüntüleme teknolojilerini, özel olarak da LCD ekranları irdelemeye çalışacağız. LCD ve plazma gibi teknolojileri sıklıkla duyuyoruz. Fakat daha ilerisi de var. Yankılama (projection) teknolojisi LCD, plazma gibi ikinci nesil teknolojiler arasında yerini alırken SED, OLED gibi teknolojiler de üçüncü kuşak olarak yerlerini alacak. Bu kuşaklar ve nesiller tamamen kendi yorumum. Resmi bir tanımlama yok, fakat gelişim süreci bu yönde işlemekte.
LCD teknolojisi, sitemizi takip edenler açısından televizyonlardan daha çok monitörler için kullanımı açısından önem taşıyor. Zira önümüzde bir çok seçenek var. Birisi panelden panele fark var diye birşeyler söylüyor. Öbürü tepki süresi, bir ötekisi kontrast (zıtlık) oranı iyi olmalı diyor. Yazının tümünü bu terimleri açıklamanın yeterli olmayacağını düşünerek yakında hayatımızda daha fazla yer alacak olan yüksek tanımlı televizyonlar için kullanılan görüntüleme teknolojilerini de irdelemek istedik. Her ne kadar tlevizyon desek de, ortalama bir monitorden daha fazla çözünürlüklere çıkabilen sürümleri olan yüksek tanımlı televizyonlar, son yıllarda oyun konsollarının grafiksel olarak doping alması ile kimileri için evlerindeki tek bilgisayarın monitörü konumundalar. Başka bir yazının konusu olan HDMI gibi arayüzler ise monitör ile televizyon arasındaki farkı oldukça kısalttılar. Bu yüzden plazma, yankılama gibi teknolojilerin LCD'ye göre avantajları ve dezavantajlarına da değindik. OLED ve SED teknolojileri ise güç tüketiminde oldukça cimri olmaları ile gelecekte yerlerini almaları beklenen teknolojiler.
Kısa Tarih
Akışkan kristaller ilk defa Avusturyalı bir botanikçi olan Rheinitzer tarafından keşfediliyor. Ne katı ne de sıvı halde bulunan bu maddenin akışkan kristaller olarak illk ortaya atılışı ise 1904'de Otto Lehmann tarafından yapılıyor. Lehmann, belli kuvvetler altında akışkan gibi şekil değiştiren yapıları inceleyerek çalışmalarını “Liquid Crystals” isimli makalesinde yayınlıyor. Fakat akışkan kristallerin pratik anlamda ilk kullanımı 1936 senesinde Marconi Kablosuz Telgraf şirketinin geliştirdiği “Akışkan kristal ışık subabı” ile oluyor. Bize en yakın akışkan kristal kullanımı ise İsviçreli Hoffmann-LaRoche'un patentlediği “bükülmüş nematik alan efekti” teknolojisinin Japon firmalar tarafından kullanılarak kuvartz saatlerde kullanılması ile oluyor. Zaten şuanda LCD kullanılan her aygıtta bu teknolojinin ya kendisi ya da bir türevi kullanılıyor. 1972'de T. Peter Brody, ilk aktif matris LCD panelini üretiyor.
LCD'ler, sabit karakterlerin gösterildiği alfanumerik ekranlardan grafik ekranlara, tek renkli ekramlardan renkli ekranlara, durağan görüntülerden hareketli görüntülere, küçük ekranlardan geniş ekramlara doğru evrildi. Sharp, LCD teknolojisini ilk kullanan firmalardan biri olarak 108”'lik yüksek tanımlı televizyon paneli ile en büyük paneli üreten firma.
