UX ve SEO Rehberi - SEO Performansını Etkileyen UX Kriterleri

[StratejikSEO]

Günümüzde kullanıcı deneyimi SEO açısından en çok önem arz eden konular arasında yer almaktadır. Dolayısıyla kullanıcı deneyimi ve SEO arasındaki ilişkiye yönelik birçok soru yöneltilmektedir. Biz de bu konuya yönelik bilgilendirici bir blog yazısı hazırlamak istedik. Yazı boyunca kullanıcı deneyiminin SEO açısından neden önemli olduğuna ve kullanıcı deneyimini optimize etmek adına neler yapılabileceğine dair detayları bulabilirsiniz. Sizler için faydalı bir içerik olmasını umar, iyi okumalar dileriz.

Kullanıcı Deneyimi Nedir? Neden Önemlidir?

Kullanıcı deneyimi kısaca, insanların bir ürünü, hizmeti ya da sistemi kullanırken yaptığı etkileşimler aracılığı ile elde ettiği tüm olumlu ve olumsuz deneyimlerin toplamıdır. UX ise kullanıcı deneyiminin İngilizcesi olan ‘User Experience’ söz öbeğinin kısaltılmışıdır.

Niş sektörler de dahil olmak üzere her sektörde tüketiciler için onlarca seçenek bulunmaktadır. Bu yüzden her marka, hep en iyisini isteyen hedef kitlesine sunduğu hizmet ya da ürünü, hedef kitlesinin en iyi ve en kolay erişebileceği şekilde sunmalıdır. Bu amaçla markalar hedef kitlelerine yönelik yapılan araştırmalara milyon dolarlar harcamakta ve onlar için en iyi çözümleri bulmayı hedeflemektedir. Böylelikle kullanıcılar, kullandığı ürünü ya da aldığı hizmeti daha düzenli almaya devam edebilir ve hatta yakın çevresine önerilerde bulunabilir.

Dijital ortama geldiğimizde ise e-ticaret ve blog siteleri için de aynı durum geçerlidir. İnternette yeni bir kıyafet bakmak isteyenler için onlarca büyük, orta ve küçük ölçekli e-ticaret siteleri çıkıyor. Kullanıcı deneyimini ön planda tutanlar ise Google tarafından ödüllendirilerek arama sonuçlarında daha ön plana çıkarılıyor. Nitekim herhangi bir siteye Google üzerinden erişen her kişi aynı zamanda Google’ın da müşterisidir. Kaliteli kullanıcı deneyiminin olduğu dijital platformları ziyaret eden kişilerin, aynı yere tekrar geri gelme ihtimali ve hatta bunu sosyal medya hesaplarında paylaşma ihtimali yükselir. Bu da markanın hedeflerine yaklaştığı anlamına gelir.

Yaratıcılık, çaba, planlı çalışma gerektiren kullanıcı deneyimini arttırma çalışmaları birçok koldan yürütülmektedir. Kullanıcı deneyimi kapsamına giren tüm bu etkenlerden bir tanesi aksadığında, genel toplamda sunulan kullanıcı deneyimi kalitesi azalmış olur.

Kullanıcı Deneyimi Oluşturan Faktörler Nelerdir?

Kullanıcı deneyimini meydana getiren tüm faktörlere yönelik doğru SEO çalışmaları gerçekleştirmek için her bir faktör iyi tanınmalıdır. Kullanıcı deneyimini oluşturan başlıca faktörler aşağıdaki gibidir:

● Kullanılabilirlik

Kullanılabilirlik, bir kullanıcının herhangi bir siteye girdiğinde, istediklerini hızlı ve kolay bir şekilde yapabilmesi ile ilgilidir. Dolayısıyla kullanılabilirlik faktörünün kriterlerinin sektörden sektöre değişiklik gösterebileceğini söyleyebiliriz. Ancak hepsinin ortak yanı kullanıcının istediği bilgiye en hızlı ve en basit bir şekilde ulaşabilmesi olacaktır. Leonardo Da Vinci tarafından söylenen ‘Simplicity is the ultimate sophistication’ (Sadelik, en yüksek gelişmişlik düzeyidir) sözünün bu konu hakkında anlatmak istediklerimizle son derece uygun olduğunu söyleyebiliriz. Kullanılabilirliğin SEO açısından anlamını netleştirmek adına konuyu birkaç örnekle tamamlayabiliriz: E-ticaret sitelerinde alışverişin hızlı tamamlanması için sade bir ödeme sayfasının olması, basit üyelik sayfalarının hazırlanması, kullanılabilirliğin anlaşılması için temel örneklerdir.

● Fayda

Fayda; pazarlama kapsamında, insanların tükettiği ürün ya da hizmetten elde ettiği ya da etmeyi umduğu memnuniyet derecesini tanımlar. Tüketiciler için faydayı maksimize etmek tüketim faaliyetlerinde ana amaçtır. Bu yüzden maksimum fayda sunan marka ve ürünlere yönelirler. Fayda kavramı, SEO kapsamında da ele alınabilir. Online ortamda başka bir platformda sunulmayan bir ürün ya da bilgiyi sunmak kullanıcılara fayda sağlar. Halihazırda verilen bilgilerin daha iyi anlatımla, daha geniş kapsamlı olarak sunulması da faydaya girer. Sıkıcı olan bir konunun eğlenceli bir formda anlatılması da fayda sağlayan unsurlar arasına sokulabilir. Bununla beraber sektörel değişkenlik göstermekle beraber rakiplerinizde olmayıp sitenizde yer vereceğiniz vücut kitle endeksi hesaplama, metrekare cinsinden fiyat hesaplama gibi özellikler kullanıcıya sunulan faydayı artıran örnekler arasında sunulabilir.

● Tasarım

Kullanıcıların bir sitede istediği bilgiye hızlı ve kolay bir şekilde ulaşabilmesi, tasarımsal boyut ile ilgilidir. Karmaşık bir tasarıma sahip sitede kullanıcıların verimli gezinmesi beklenemez. Kategori yapılandırması, beyaz boşluk, linklerin dağılımı gibi kriterler bu boyut altında toplanabilir. Üstelik belli bir siteye ilk kez giren kullanıcılar için sitenin arayüzü, aradıkları bilgiyi bulup bulamayacaklarına dair ilk izlenimi verir. Bu açıdan da kullanıcıların siteye göz atmaya ve sitede kalmaya ikna edilmesi yönünden de önemlidir. SEO açısından bir site tasarımı, kullanıcı deneyimini iyileştirmeye yönelik olmalıdır. Örneğin, yazı rengi siyah gözüken en ufak bir açıklamanın bile arka plan rengi doğru seçilmelidir. Bu noktada Seach Console üzerinden elde edilecek mobil kullanılabilirlik hataları da kullanıcı deneyiminin tasarım açısından örnekleri arasında yer almaktadır.

● İçerik

Sektörü ve konusu ne olursa olsun tüm sitelerdeki içerik planlamaları kullanıcılar ile etkileşim ve dolayısıyla kullanıcı deneyimi açısından en önemli unsurlar arasında yer almaktadır. Bu yüzden de site içerisindeki içeriklerin amaca ve hedef kitleye yönelik geliştirilmesi gerekmektedir. Kullanıcılara istediğini vermeyen zayıf içerikler, kullanıcı deneyimini olumsuz yönde etkiler. Öte yandan içerikten kastın tek başına yazı olmadığını, video ve görsel gibi detayların da buna dahil olduğunu hatırlatmakta fayda var. Hem bilgi sayfalarının zenginliği hem de kategori mimarisinin hedef kitleye uygun olarak hazırlanması, kullanıcı deneyimi ve içerik kriteri faktörleri için örnek olarak sunulabilir.

SEO Performansını Etkileyen UX Kriterleri

Web sitenizin SEO performansını yukarılara taşıyacak birçok faktörden bir tanesi de kullanıcı deneyimi kriterleridir. Yazımızın bu bölümünde söz konusu kullanıcı deneyimi kriterlerini ele alacağız.

Mobil Uyumluluk

Günümüzde bildiğiniz üzere mobil üzerinden internet kullanımı artarak yükselmeye devam ediyor. Google’ın yakın geçmişte mobil öncelikli indeksleme için yaptığı atılımlarda bu konunun ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Dolayısıyla bir sitenin SEO performansını en çok etkileyen faktörlerden bir tanesi de söz konusu sitenin mobil uyumluluk seviyesidir. Sitenizin mobil versiyonu için kullanıcı deneyimine yönelik gerekli optimizasyonların yapılmaması halinde trafikte gözle görülür bir düşüş yaşanma ihtimali yüksek olur.

Site Hızı Optimizasyonu

Kullanıcılar aradığı bilgiye en hızlı şekilde ulaşmak ister. Bu noktada aradığı bilginin sizin sitenizde olup olmadığını anlamak için hızlı bir göz atma adına sitenize giriş yapabilirler. Siteniz hızlı bir şekilde açılmıyor ise kullanıcıların çoğu 2-3 saniye içerisinde farklı kaynaklara yönelecektir. Bunun sebebi ise istediği verimi sizin siteden bulamamasıdır. Böyle durumların sitenizde çok sık yaşanması ise SEO puanınızı düşürür. Dolayısıyla kullanıcı deneyimini arttırma yolunda site hızı optimizasyonu çalışmaları yapmanız kullanıcılar için ve buna bağlı olarak da Google için büyük önem taşır.

Site hızını optimize etmek için Google’ın bize sunduğu en önemli araçlardan bir tanesi olan Google Lighthouse’dan faydalanabilirsiniz. Bu araç üzerinden yapacağınız analizlerle sitenizin hızını azaltan sebepleri ve bu sebepleri ortadan kaldırmak için yapmanız gerekenleri görüntüleyebilirsiniz.

Yapılandırılmış Veriler

Kullanıcı deneyimini arttırmak adına arama motorlarının size sunduğu fırsatları değerlendirmeniz sitenizin SEO performansını artıracaktır. Kullanıcı deneyimini arttırmak için önceliğiniz kullanıcının dikkatini çekmek yani web sitenize trafik sağlamak olmalıdır. Bu noktada hem dikkat çekip, trafik sağlamak hem de kullanıcı deneyimini artırmak için yapılandırılmış verilerden yararlanmalısınız.

İçerik Okunabilirliği ve Optimizasyonu

Kullanıcı deneyimini ve buna bağlı olarak Google arama sonuçlarındaki sıralamaları en çok etkileyen faktörlerden bir tanesi içerik kalitesi ve optimizasyonudur. İçerikler oluşturulurken uyulması gereken birçok kural vardır. Bunlar arasında dilbilgisi kurallarına uymak, okunabilirlik, görsel zenginlik, istenilen bilgiyi verme, yönlendirici ve doğru kullanıma sahip alt başlıklar gibi detaylar yer almaktadır. Öte yandan içerik haritası navigasyonuna yer vermek kullanıcıların sitenizde gezerken istediği bilgilere daha rahat ulaşabilmesine yardımcı olur ve bu da SEO puanınızı olumlu yönde etkiler.

Yazılan yazıların bu ve benzeri kurallar doğrultusunda mantık çerçevesinde yazılması faydalı olacaktır. Öte yandan halihazırda yazılmış olan içeriklerin kullanıcı deneyimini gözeterek optimize edilmesi de önemlidir. Geçmişte yazılmış olan içeriklerin optimize edilmesi adına alınabilecek belli başlı önlemler aşağıdaki gibidir:

• İlgili yazıda verilen bilgi yetersizse, bilgi kapsamı arttırılabilir.
• Görsel ya da video konulabilecek yerlerde boşluk varsa oralar uygun görsel ve videolarla desteklenebilir.
• Alakasız linklendirme ya da H başlık kullanımı gibi problemler varsa onlar giderilebilir.
• Kullanılan görsellerin boyutu fazla ise optimize edilebilir.
• Konu ile ilgili çekilen orijinal görseller elde bulunuyorsa ve yazıdakiler diğer sitelerden alındıysa orijinalleri ile değiştirilebilir.
• Keyword Tool, Google Anahtar Kelime Planlayıcı gibi araçlar üzerinden hedef kitleye uygun yeni anahtar kelimeler keşfedilip yazıda kullanılabilir.

Kullanıcı Deneyimi Nasıl Analiz Edilir?

Kullanıcı deneyimini analiz edebilme adına birçok yöntem bulunmaktadır. Bu konuda sunulan analiz araçları ile kullanıcıların site içerisinde gezinirken sergilediği davranışlar gözlemlenir ve yorumlanır. Yapılan yorumlamalar neticesinde doğru stratejiler ile yeni adımlar atılarak kullanıcı deneyiminin iyileştirilmesi amaçlanır. Kullanıcı deneyimini analiz edebilmeniz için başlıca yöntemler:

• Hedef kitlenin tanınması
• Hedef kitlenin etkileşim analizi
• Hedef kitle etkileşim farklılıklarının değerlendirmesi ve A/B testleri

Hedef Kitleyi Tanımak

Kullanıcı deneyimini optimize etmek için öncelikle hedef kitlenizi tanımanız gerekmektedir. Bu tanıma işlemi için başlangıçta Google Analytics ve Yandex Metrica araçları sizin için yeterli olacaktır. Bu araçlar aracılığıyla hedef kitlenizi tanımak için kontrol etmeniz gereken değerler ise şu şekildedir:

• Demografik Etkileşimle
• Cihaz ve Teknoloji Kullanım Alışkanlıklarının Kontrolü
• Zaman-Performans Değerlendirmesi
• Davranış Akışı Kontrolü
• Site içi Arama Değerlendirmeleri
• Açılış ve Çıkış Sayfası Kontrolleri

Hedef Kitlenin Etkileşim Analizi

Kullanıcı deneyimini artırmak için yapılacak analiz yöntemlerden bir diğeri, hedef kitle ile web sitesindeki etkileşimin değerlendirilmesidir. Bu değerlendirme hem tasarım hem de işlevsellik yönünden yapılıp, kullanıcıya ne kadar kolaylık sağlandığı ya da kullanıcıya hitap etmeyen/çözüm üretmeyen hata ve sorunların tespitini içermelidir. Etkileşim analizi için temel seviyede Google Analytics ve Yandex Metrica araçlarını kullanabilirsiniz. Bu araçlar üzerinden analiz edilmesi gereken değerler ise şunlardır:

• Farklı Cihaz ve Ekran Ölçülerinde Etkileşim Analizi
• Isı Haritası Analizleri
• Form Analizleri
• Scrollmap Analizi
• Ziyaretçi Eylem Kayıtlarının Takibi (Webvisor)

A/B Testi

A/B testleri aracılığı ile sitede yaptığınız değişikliklerin kullanıcılar üzerinde ne gibi etkiler yarattığını görmeniz mümkündür. Böylelikle yapılan değişikliklerin ne derecede olumlu etki gösterdiğini görebilir, eğer yeterli düzeyde değilse yeni değişiklikler için yeni stratejiler geliştirebilirisiniz. A/B testi uygularken dikkat edilmesi gereken başlıca hususlar aşağıdaki gibidir:

• Yapılan değişikliklerin ardından ziyaretçilerin söz konusu sitedeki tüm bilgilere ulaşıp ulaşamadığı,
• Yapılan değişikliklerin sitenin amacı doğrultusunda etkiler yaratıp yaratmadığı,
• Yapılan değişikliklerin ardından kullanıcıların nezdinde site güvenirliğinin hangi yönde değiştiği,

Örneğin, bir e-ticaret sitesini ele alabiliriz. Ödemenin gerçekleştiği sayfada yapılan değişikliklerin ardından bu sayfadaki kullanıcı davranışları değerlendirilebilir. Yapılan değişiklikler ile birlikte ödeme sayfasındayken ayrılma oranlarının ne derecede değiştiği gözlemlenebilir.

Kullanıcı Deneyimi Performansını Değerlendirebileceğiniz UX SEO Araçları

● Google Analytics
● Yandex Metrica
● Hotjar
● Inspectlet
● Optimizely

Kaynak: Stratejik SEO