Theodor Adorno Sözleri

[Death Mark]

• Auschwitz'den sonra artık şiir yazılamaz.
• Auschwitz, bir insan mezbahaya bakıp "ama onlar hayvan" dediği zaman başlar.
• Baskı belli bir yoğunlukta, sürekli olursa mazlumun tek kurtuluşu zalime, cellada aşık olmak olur.
• Burjuvazi hoşgörülüdür oysa: İnsanları oldukları gibi sever, çünkü onların olabileceklerinden nefret etmektedir.
• Özgürlük hiçbir zaman verili değildir, her zaman tehdit altındadır. Mutlak belirlilik, her defasında da, özgürlük yoksunluğudur.
• Yanlış yaşam doğru yaşanamaz.
• Gerçeküstücülük, nesnelliğin insanlardan esirgediklerini geri toplamaktır.
• Gözümüzdeki kıymık en iyi büyüteçtir.
• Günümüzde insanın evindeyken kendini evinde hissetmemesi bir ahlak sorunudur.
• Hediye vermenin yozlaştığını, o iç karartıcı icattan; "hediyelik eşya" diye üretilen şeylerden anlayabiliriz.
• Hızla giden arabanın içinden gördüğü şeyi kaydetmez göz, çünkü; silinen manzara da kendi taşıdığından fazla iz bırakmaz.
• Muhakemenin gücü benliğin tutarlığıyla ölçülür.
• Sadece sevgiye tutunacak gücü olan yaşar.
• Sağlık mı? Sağlık aptal olduktan sonra ne işe yarar?
• Tek sorumlu davranış biçimi şu olabilir: kendi bireysel varoluşumuzu bir ideolojiye dönüştürmekten kaçınmak ve özel yaşamımızı da en alçakgönüllü, en iddiasız ve en gürültüsüz biçimde sürdürmek -ama artık iyi yetişmiş olmanın bir gereği olarak değil, bu cehennemde hala soluyabilecek havayı bulabiliyor olmanın utancından ötürü.
• Sanatın bugünkü görevi, düzene kaos getirmektir.
• Antisemitizm "Yahudiler hakkındaki söylentidir".
• Auschwitz'in bir daha olmaması talebi, öncelikle eğitime yönelik olmalıdır. Bu, diğerlerine göre o kadar önceliklidir ki, buna sebep sunmak bir yana, sebep sunmamam gerektiğini düşünüyorum.
• Sanat daha önce yapılmamış olanı ister, fakat sanatın olduğu her şey daha önce yapılmıştı.
• Eğer hayatın anlamı olsaydı, onda anlam aranmazdı.
• Kendi kendini bile anlamayan düşünceler; sadece onlar gerçektir.
• Her sanat yapıtı işlenmemiş bir suçtur.
• Diyalektik düşünce, mantığın zorbalığından yine onun kendi araçlarını kullanarak kurtulma çabasıdır.
• Bilginin iktidarla ilişkisi sadece uşaklıkla değil, hakikatle de ilgilidir. Çoğu bilgi eğer güçler ilişkisiyle orantılı değilse, biçimsel açıdan ne kadar doğru olursa olsun geçersizdir.
• Seyredilen nesnenin dışındaki her şeye karşı aldırışsızlıkla hatta küçümsemeyle dolu olmayan bakışın güzelliğe erişmesi imkansızdır. Ve varolanın hakkını verebilen de sadece karasevdadır.
• Bugün inceliğin bireydeki sahici ilkesi,hakkında konuşmayı sahiden reddettiği şeyde saklıdır.
• Umutsuzluğun egemen olduğu yerde, sorumlu bir biçime uygulanabilecek tek felsefe, her şeyi, kurtarılmanın, bağışlanmanın açısından görme çabasıdır.
• Yarım anlaşılan, kültürün, yarım yaşanan, hayatın düşmanıdır.
• Mazlumların şahaneleştirilip yüceltilmesi, onları mazlumlaştıran sistemin yüceltilmesinden başka bir şey değildir.
• Artık bir vatanı olmayan bir adam icin, yazmak yaşamak için bir yer haline gelir.
• Çocuğun başını ve hayvanın sırtını kayıtsızca okşamanın anlamı şudur: Bu el yok edebilir.