Sanırım Kendi Türev Teoremimi Buldum

yumluanarsist

Rektör
Katılım
11 Haziran 2009
Mesajlar
12,009
Reaksiyon puanı
280
Puanları
0
Forumdaki sayısalcıların ve varsa Matematikçilerin görüşlerini almak istiyorum.

Türev konusunda, üstel fonksiyonların ve logaritmik fonksiyonların türevini almayı çoğumuz biliriz. Fakat taban da üst de x'e bağlı bir değişken ise önce iki tarafı da ln tabanında almamız ve uzuuunca işlemler yapmamız gerekiyor. Ben kısa yol meraklısı biri olduğumdan bu konuda birkaç gündür bulduğum bir yol üzerinde düşünüyorum. Şimdi olayı 2 örnekle açıklayayım.

Örneğin x'e bağlı trigonometrik bir üstel fonksiyonu ele alalım.

Kod:
x^sinx
Burada normalde türev alırken şöyle yapıyoruz:

Kod:
x^sinx = y
lnx^sinx = lny
(sinx.lnx)' = (lny)'
cosx.lnx + (1/x).sinx = y'/y
cosx.lnx + sinx/x = y'/x^sinx
cosx.lnx.x^sinx + sinx.x^sinx/x = y'
Aynısını başka bir örnekle (x^2x) yapmak gerekirse:

Kod:
x^2x = y
lnx^2x = lny
(2x.lnx)' = (lny)'
2.lnx + (1/x).2x = y'/y
2.lnx + 2 = y'/x^2x
2.lnx.x^2x + 2.x^2x = y'
Ben ise diyorum ki; bu kadar uğraşacağımıza şöyle yapabiliriz: Tabanı da üstü de x'e bağlı bir değişken olan üstel fonksiyonlarda, normal üstel fonksiyon gibi türev alırız; en sonunda fonksiyonun kendisini üstüyle çarpar, tabana böleriz. Bunu da normal üstel fonksiyon kuralıyla bulduğumuz sonuca ekleriz. Şöyle ki, normalde 2^x gibi bir üstel fonksiyonun türevini alırken:

Kod:
2^x = y
(2^x)' = y'
(2^x).1.ln2 = y'
O zaman x^x'in türevi benim söylediğim yolla:

Kod:
x^x = y
(x^x)' = y'
(x^x).1.lnx [B]+ [COLOR=Red][(x^x).x]/x[/COLOR][/B]
Başka örnekler vermek gerekirse:

Kod:
x^tanx = y
(x^tanx)' = y'
(x^tanx)(tan^2x + 1).lnx [B]+ [COLOR=Red][(x^tanx).tanx]/x[/COLOR][/B]
Onlarca deneme yaptım, hepsinde tutuyor. Sorularda bayağı işime yarıyor. Açıklayıcı olabilmişimdir umarım.

Hocama söylediğimde bana "Boyutçu bırak bu işleri de defter çıkar ve not tut." demişti. (Hocaya 4. boyutla ilgili sorduğum sorulardan dolayı adım Boyutçu olarak kaldı. :D) Ben de işin ucunu bırakmadım tabi. Sallamasyon gibi duruyor ama tutuyor, ben ne yapayım? Sınavda bana en az 20 saniye kazandırır bu işlem.

Dikkat ederseniz işlem sayısı yarıya düşüyor.
 

penguin

Profesör
Katılım
11 Haziran 2009
Mesajlar
3,494
Reaksiyon puanı
201
Puanları
243
(d/dx)a^x = a^x * lnx ... (1)
(d/dx)x^a = ax^(a-1) ... (2)
(1) ve (2) formüllerini, örneğin (d/dx)(sinx)^x ilkelini hesaplamakta kullanamazsın.
Ben sonucu hesaplayım ve sende kendi yönteminle bulmaya çalış ve sonuçları karşılaştır.
lny = ln[(sinx)^x]
lny = xln(sinx)
(1/y)(dy/dx) = x(cosx/sinx) + ln(sinx)(1)
(dy/dx) = y(xcotx+ln(sinx)) = (sinx)^x(xcotx+ln(sinx))
 

ktohan

Asistan
Katılım
30 Temmuz 2008
Mesajlar
322
Reaksiyon puanı
5
Puanları
0
Jea bu bulduğun pratik zaten kulanılan birşey
 

EropaKING

Profesör
Katılım
29 Temmuz 2009
Mesajlar
1,652
Reaksiyon puanı
17
Puanları
0
Birincisi senin bulduğun doğru ise Teorem değil Kısayol'dur :)
Teorem hepimizi aşacak bir kavram...

İkincisi...Bende Penguin in verdiği örneğin tersini yaptım..Sonucu sen değerlendir istersen..

x^sinx=y

ln y=sinx ln x

1/y *dy/dx=sinx/x+cosxlnx

dy/dx=y[(sinx/x+lnxcosx]

=x^sinx[(sinx/x+lnxcosx]
 

kaberdey

Profesör
Katılım
22 Aralık 2008
Mesajlar
4,262
Reaksiyon puanı
87
Puanları
0
bi kontrol etmek gerekir
ama şu anda bir makale yetiştrimeye çalışıyorum
daha sonra bir değerlendirme yapabiliriz.

ama genelleme yapabilmek için çok erken gibi görünüyor.
 

mustang

Dekan
Katılım
30 Ekim 2008
Mesajlar
8,663
Reaksiyon puanı
34
Puanları
228
Bunları lisede kafamıza sokmuşlardı zorda olsa ama şu anda inanın ilk defa görüyor gibi oldum yav
 

yumluanarsist

Rektör
Katılım
11 Haziran 2009
Mesajlar
12,009
Reaksiyon puanı
280
Puanları
0
@penguin, senin dediğin benim yöntemle şu sonucu veriyor:

Kod:
sinx^x = y
(sinx^x)' = y'
(sinx^x).1.lnsinx [COLOR=Red][B]+ [(sinx^x).x]/sinx[/B][COLOR=Black] = y'

Benim bulduğum sonuç: [/COLOR][/COLOR](sinx^x).lnsinx + [(sinx^x).x]/sinx
Senin bulduğun sonuç:
(sinx)^x(xcotx+ln(sinx))

Hımm, bir yanlışlık var. Bir de normal türevle yapayım:

Kod:
sinx^x = y
lnsinx^x = lny
(x.lnsinx)' = (lny)'
1.lnsinx + (cosx/sinx).x = y'/y
lnsinx + x.(cotx) = y'/sinx^x
(lnsinx).(sinx^x) + x(cotx).sinx^x = y'

Benim teorem de burada patlıyoor. :)

Ama tabanı x olanlarda hala geçerli.

@kaberdey, bir ara bakarsan sevinirim. :)


---------- saat 22:44 eklendi ---------- önceki mesaj saat 22:40 eklenmişti ----------

Birincisi senin bulduğun doğru ise Teorem değil Kısayol'dur :)
Teorem hepimizi aşacak bir kavram...

İkincisi...Bende Penguin in verdiği örneğin tersini yaptım..Sonucu sen değerlendir istersen..

x^sinx=y

ln y=sinx ln x

1/y *dy/dx=sinx/x+cosxlnx

dy/dx=y[(sinx/x+lnxcosx]

=x^sinx[(sinx/x+lnxcosx]

Benim sonucumla da şu çıkıyor: cosx.lnx.x^sinx + sinx.x^sinx/x

Senin işlemde bir hata var sanırım?

---------- saat 22:45 eklendi ---------- önceki mesaj saat 22:44 eklenmişti ----------

Jea bu bulduğun pratik zaten kulanılan birşey

Hocam öyle bir şeyin olmadığını söylemişti de. :)
 

unknownrealmman

Öğrenci
Katılım
14 Aralık 2008
Mesajlar
72
Reaksiyon puanı
2
Puanları
0
Ben de şunu merak ediyorum, türev integral denklemleri gerçek hayatta hangi alanlarda kullanılıyor?
 

aykut5855

Doçent
Katılım
4 Kasım 2008
Mesajlar
722
Reaksiyon puanı
8
Puanları
18
Belkide senin bulduğun sadece taban "polinom" şeklinde bir fonksiyon ise işe yarar...bunun bir teorem olm şansı yok fakat dediğin gibi tabanı polinom olanlarda oluyorsa test sınavlarında kullan...Ama klasik yazılı sınavlarda yapma...
(Teorem oluşturmak için deneme yanılma yöntemiyle değil genel bir şekilde ispatta bulunmalısın ayrıca hipotezinde şartları belirlemelisin.)
 

ugurhanuslu

Profesör
Katılım
2 Mayıs 2009
Mesajlar
1,703
Reaksiyon puanı
43
Puanları
228
bu ne be :D ama eğer gerçekten bulduysan ve bunu biraz kontrol et herzaman uyuyormu falan diye birde kaberdey baksın sora koş patent al :D
 

ktohan

Asistan
Katılım
30 Temmuz 2008
Mesajlar
322
Reaksiyon puanı
5
Puanları
0
Jea bu sadece a £ R ve x bir değişken iken(a^x gibi...) geçerli,Yani üstel fonksiyonda kullanabilirsin.Ama bulunmuş birşey değil.Dediğim gibi varolan birşey.
 

aykut5855

Doçent
Katılım
4 Kasım 2008
Mesajlar
722
Reaksiyon puanı
8
Puanları
18
Ben de şunu merak ediyorum, türev integral denklemleri gerçek hayatta hangi alanlarda kullanılıyor?

Pek çok kullanım alanları mevcut ama manuel olarak hesaplamalarla değilde genelde artık bilgisayar sistemli hesaplamalar şeklinde hayatımızda yer bulmaktadırlar.
Aklıma gelenler şu an için türev maksimum ve minimum değerler bulmada integraller ise hacim alan yüzey alanı vs gibi hesaplamalarda kullanılır..Fakat bunları 3 boyutlu şekilde hesaplamak zordur.Lise müfredatında bu konular yoktur.
 

penguin

Profesör
Katılım
11 Haziran 2009
Mesajlar
3,494
Reaksiyon puanı
201
Puanları
243
Ben de şunu merak ediyorum, türev integral denklemleri gerçek hayatta hangi alanlarda kullanılıyor?

Olasılık hesaplarında, istatistiksel dağılımlarda, örneklem hesaplamalarında, yapı inşaasında maksimum ve minimum momentlerin neler olduğunu hesaplamada, uzay ve havacılıkta, farmakoloji de ilaç yan etkilerinin ne olduğunun belirlenmesinde vs... bir çok kullanım alanı var.
 

yumluanarsist

Rektör
Katılım
11 Haziran 2009
Mesajlar
12,009
Reaksiyon puanı
280
Puanları
0
Yahu teorem derken ciddi değildim zaten. Manyak mıyım, ne teoremi? :D

Hem ben alışığım böyle şeylere. Bir sürü böyle bulgum var. :)

Ayrıca anladığım kadarıyla tabanı trigonometrik olan üstel fonksiyonlarda yemiyor bu.

ktohan, bilinen bir şey diyorsun da, nerede biliniyor? Kitaplarda yazıyor mu?
 

spybot

Guru
Emektar
Müdavim
Katılım
1 Kasım 2008
Mesajlar
47,206
Reaksiyon puanı
630
Puanları
7,293
Hiç bişey anlamadım bu işten.:D
 

ktohan

Asistan
Katılım
30 Temmuz 2008
Mesajlar
322
Reaksiyon puanı
5
Puanları
0
Yahu teorem derken ciddi değildim zaten. Manyak mıyım, ne teoremi? :D

Hem ben alışığım böyle şeylere. Bir sürü böyle bulgum var. :)

Ayrıca anladığım kadarıyla tabanı trigonometrik olan üstel fonksiyonlarda yemiyor bu.

ktohan, bilinen bir şey diyorsun da, nerede biliniyor? Kitaplarda yazıyor mu?
Kitaplara sen bakıver benden geçti bilemeyecem de fakülte defterimde yazıyor jea.Bizim analiz hocası vermişti.
 

gezegen

Profesör
Katılım
23 Haziran 2008
Mesajlar
1,750
Reaksiyon puanı
37
Puanları
0
vah vah demek zamane gençlerinin beyinleri böyle yıkanıyor :w00t:
 

Vendetta_

Profesör
Katılım
28 Kasım 2009
Mesajlar
3,704
Reaksiyon puanı
75
Puanları
0
Teorem buldum diyince bizim hocanın bize sürekli söylemiş olduğu söz aklıma geldi
Ne
A
Haş
! (ünlem)
daha sonra baktım zaten konuya teorem değil kısa yolmuş :D:D
 

EropaKING

Profesör
Katılım
29 Temmuz 2009
Mesajlar
1,652
Reaksiyon puanı
17
Puanları
0
Teorem buldum diyince bizim hocanın bize sürekli söylemiş olduğu söz aklıma geldi
Ne
A
Haş
! (ünlem)
daha sonra baktım zaten konuya teorem değil kısa yolmuş :D:D

Zaten bu tarz yaklaşımlar sergileyen hocalardan korkacaksın..Hiç bi halta yaramadıkları gibi milletin hevesini kırmakta birebirdirler..

Bakın bakalım üniversitelerimize bir tane makale yazmaya çalışan bir akademisyen görebilecek misiniz..

Arada çok şükür birkaç tane çıkıyor..Onlarda yönetimin teferruatlarıyla uğraşmaktan kafayı yiyecek gibi oluyorlar..


Bu arada konuyu açan arkadaşmız, benim çözümde bir hata var demiş ama..Bana pek hata yok gibi geldi..Zaten yine Penguin arkadaşımız bir hata olmadığını göstermiş..

Ayrıca bulduğun kısayolunun nerede işlemediğini bulman iyi olmuş. Böyle sınavlarda hataya düşmezsin.

Bir matematikçi olarak burada böyle bir konunun açılması hoşuma gitti..

Son olarak bir şey ekleyeyim..Türev ve Integral beyin yıkamak için öğretilmiyor..Bugün oturduğunuz evlerin yapımından, ağzınız açık seyrettiğiniz o şaaşalı binalara, kullandığınız arabaların tasarımından, güvenliğinizle ilgili bir çok üründe bu işlemler kullanılıyor.

Birşeyleri hafife alırken biraz daha dikkat etmeliyiz diye düşünüyorum...Hele ki bu terimler MATEMATİK ile ilgiliyse :)

Unutmayın Google ın mucitleri birer MATEMATİKÇİ... :)

Hepinize kolay gelsin..
 

EropaKING

Profesör
Katılım
29 Temmuz 2009
Mesajlar
1,652
Reaksiyon puanı
17
Puanları
0
Yok değilim..Ama Matematiği çok seviyorum :)
Lisansta Matematikçiydim..Gerçi bana kalırsa hâlâ öyleyim

Ama şu anda Bilgisayar Mühendisliğinde Yüksek Lisans yapıyorum ve tez için 3-4 yıldır uğraş uğraş kafayı yemek üzereyim :)

Senin de matematikle bu kadar ilgilenmen çok güzel..
 
Üst