- Katılım
- 29 Haziran 2007
- Mesajlar
- 64,455
- Reaksiyon puanı
- 530
- Puanları
- 0
Geçen hafta bu köşede "Diziler mi, ahlak mı" başlıklı bir yazı yazmıştım. Yazımda, televizyonlarda her yaş grubundan izleyicinin ekran başında olduğu saatlerdeki dizilere temas etmiştim.
Bu dizilerdeki çarpık ilişkileri, aileleri rencide eden görüntüleri, sanat boyutundan çıkıp, müstehcenlik yarışına dönüşen manzarayı özetlemiştim.
Sabah gazetesinin, bu makalemden hareketle her kesimden ilgilinin görüşlerini ele alan yazı dizisi de konunun daha yetkin bir şekilde tartışılmasını sağladı. Elbette daha da tartışılacaktır. Tartışılmalıdır da. Müspet, menfi herkes görüşünü söylemelidir.
Çünkü bu, -izleyici olan- herkesi ilgilendiren bir konudur. Bu konuyu, "izlemek istemeyen kumandaya bassın"la geçiştiremeyiz. Bunun adı ahlak zabıtalığı da değildir. Değildir, çünkü değerlerin, güzelliklerin, edebin, saygınlığın, ölçünün feda edilebilir bir limiti varsa eğer, iş bu limitin çok da ötesindedir artık.
Bir hafta boyunca gazetemize bu konuda görüş veren sanatçıları, dizi oyuncularını, senaristleri, psikologları, uzmanları, vatandaşları okuduk. Gördük ki herkes bu işten rahatsız. Gördük ki dizi oyuncusu da, sanatçı da, senarist de, vatandaş da bu işin çığırından çıktığını söylüyor.
Akabinde TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin, RTÜK Başkanı ve diğer ilgililerin beyanları da gösterdi ki, rahatsızlık derinlere nüfuz eden sesli veya sessiz bir tepkiye dönüşmüş. Herkes bu konuda bir şeylerin yapılması gerektiğini belirtiyor.
Nitekim köşe yazarlarımız, televizyon yorumcuları da aynı konuyu ele aldılar ama bir farkla; dediler ki yıllardır bu iş yazılıyor ama çözüm konusunda herhangi bir adım atılmıyor. Neticede bir bıkkınlık oluşmuş bir haldeydi.
Geçen hafta RTÜK Başkanımız Prof. Dr. Davut Dursun telefonla arayıp hassasiyetimi paylaştığını ve bir şeylerin yapılması gerektiğine inandığını söyledi. Bir haftadan bu yana karşılaştığım insanlar gördükleri her yerde yazıma katıldıklarını söylediler. Hafta içinde Antalya Havaalanı'nda yanıma gelip "Ben genç bir doktorum. İki kızım var. Geceleri yüzüm kızarıyordu. Teşekkür ederim, yazdığınız yazıdan ötürü. Sonuna kadar destekliyorum" diyen genç baba, bana müspet kanaatini belirten yüzlerce insandan sadece biriydi.
Dizi sektörü önemlidir. Ülkemizi tanıtım noktasında başarılı işlere imza atabilir. Ama bu yapımlar yazımızda işaret ettiğim gibi rahatsız edici, tetikleyici, iğneleyici, tecavüz, şiddet, kadına darp, aile içi ters ilişkilere endeksli bir temada işlenir ve böyle takdim edilirse ülkemiz dışarıdan nasıl görülür sizce. Bizler yıllarca TV'lerde gösterilen Brezilya dizilerinden ötürü zaman zaman Brezilya ile - Brezilya dizilerini aynılaştırmadık mı?
Elbette diziler o halkı anlatmaz, ama o ülkeler ve halkları hakkında bir imaj yıpranmasına yol açar mı acaba! Sadece soruyorum! Bu işin uzmanları bunu tartışmalı değiller mi?
İnanınız ki, onurlu, ölçülü, bir teması olan, ayağı yere basan, kaliteli bütün diziler, yapımlar kendilerine ciddi izleyici ve uygun zaman bulurlar. Yeter ki niyetimiz iyi olsun. Yeter ki her türlü hassasiyeti önemseyelim, yeter ki risk alanında olan gençleri ve çocukları göz ardı etmeyelim.
İnanıyorum ki herkesin özveride bulunacağı ve insanımızın, insanlığımızın, vicdanımızın, geleceğimizin, saygınlığımızın kârlı çıkacağı ortak bir yol bulunacaktır. Böyle bir konsensüs sağlanmış ve herkes "evet bir şeyler yapılmalı" demişken, yine de bir adım atılmazsa bundan sonra bu konularda bir şey yazacakların da, yazacakları bir şey pek kalmayacak gibi.
Artık medyanın her alanında ve ekranlardaki her türlü yayında sağlıklı, mantıklı, akılcı, bilimsel, olgun ve ama kimseyi rencide etmeyecek uygun kritiklerin, özeleştirinin yapılması gerektiğine inanıyorum. Hepimizin yüreğimizi avucumuza alıp, ona bulaşmış kirleri gidermemizin zamanıdır. Kamunun menfaatini, kendi menfaatimize tercih etme zamanıdır. Kapımızın önünü yıkamanın zamanıdır. Kırılgan noktamızı tamir etme zamanıdır.
Tahakküm etme değil, kucaklama zamanıdır. Kadına şiddeti ve istismarı, en şiddetli şekilde reddetme ve çözüm üretme zamanıdır. Çocuklarımıza, en güzel, en medeni, en yaşanır ve en onurlu bir yaşam bırakabilmek için aklımızı beraber kullanma zamanıdır.
Son söz olarak teşekkür etmek istiyorum. Yüksel Aytuğ, Mehmet Tezel, Şengül Balıksırtı, Nilgün Çolak, Arda Uskan, Hülya Koçyiğit, Yeşim Salkım, Burak Özçivit, Savaş Ay, Erol Köse, Mehmet Aslantuğ, Tamer Karadağlı, Barbaros Şansal, Kadir İnanır, Behzat Uygur ve adını yazamadığım bütün yazarlarımıza, sanatçı ve yöneticilerimize bu konudaki çağrımıza destek verdikleri için teşekkür ederim. Elbette hepsinin başında atv ve Sabah yönetimine...
NOT: Cuma günleri saat 08.30-10.00 arasında atv ekranında sorularınızı cevaplayacağım. Her cuma. Dini bütün sorularınız için ekran başında buluşuruz inşallah.
SORULAR
S.1.) Gaybe iman ne demektir?
C.1.) Gayb: Görünmeyen, ortada olmayan, gizli olan anlamına gelir. Müminlerin özelliklerinden birisi de gaybe imandır. Buradaki gayb: Yüce Allah'a, görmedikleri halde Hz. Peygamber'e (s.a.v.) görmedikleri halde ahret âlemine iman ederler anlamına gelir. Aslında imanla ilgili bütün hususlar gayb kapsamına girer.
S.2.) Büyük günah işleyen dinden çıkar mı?
C.2.) Büyük günah işleyen kişi dinden çıkmaz. Ancak işlediği günahı meşru sayarsa -yani mesela "zinanın, içkinin, kul hakkı yemenin ne sakıncası var" derse- dinden çıkar. Büyük günah işleyen günahkâr olur, tevbe etmezse ve Allah affetmezse günahının cezasını çeker. Ancak tevbe ederse Yüce Allah onu affeder diye ümit ederiz.
S.3.) Kaderimde günah işleyeceğim yazılıysa benim günahım nedir?
C.3.) Kaderi yanlış değerlendiriyorsunuz. Yüce Allah sizin ileride kendi iradenizle günah işleyeceğinizi zamana bağlı kalmaksızın bilmektedir. Onun için de kaderinize günah işleyeceğiniz yazılmaktadır. Yüce Allah'ın bunu bilmesi ve yazılması sizin günah işlemenizi gerektirmez. Varsayın kaderinizde yazılmamış olsaydı bile, zamanı gelince yine günah işlerdiniz. Bunu şöyle örnekleyeyim: Meteoroloji bugün akşamüstü yağmur yağacağını söylüyor. Gerçekten de akşam yağmur yağıyor. Şimdi siz, meteoroloji dediği için yağmur yağdı diyebilir misiniz? Meteoroloji açıklamasaydı da yağmur yağacaktı. Burada meteoroloji yağmuru yağmadan önce tahmin etmiş oluyor. Yüce Allah ise siz o günahı işlemeden, işleyeceğinizi biliyor.
S.4.) Bazı iyi insanlar son zamanlarında uzun hastalık dönemi yaşıyorlar. Bu kötüye mi işarettir?
C.4.) Sadık ve samimi bir Müslüman'ın yaşadığı herhal onun lehinedir. Belki Yüce Allah ona uzun hastalık dönemi yaşatarak günahlarını affettiriyordur.
S.5.) Yolda hız sınırını aşan kişi kazaya sebep olsa katil sayılır mı?
C.5.) Katil olması için bunu tasarlaması gerekir. Yani akrabasını tasarlayarak karşı araba veya insana doğru öleceğini hesap ederek sürmesi lazım. Kazadan dolayı ölüme sebep olmuşsa katil denmesi doğru olmaz. Ama tedbirsiz davranıp, kurala uymadığı için sorumlu olur ve günaha girer.
S.6.) İhalede rakibini para vererek devreden çıkaranın durumu nedir?
C.6.) Müşteri diğer rakibine gizliden para verip onu ihalenin dışına iterse günaha girer. Çünkü burada mal sahibinin aleyhine bir fiyat çıkarabilir ve aldatma ihtimali olan gizli bir anlaşma yapılmış olur. Böylece malı düşürmek de; veya mala yüksek fiyat verip değerinin çok üzerinde bir fiyata tırmandırmak da caiz değildir. Bunan Hz. Peygamber (s.a.v.) (neceş) ifadesini kullanırlar. Bu iki durumda da yapılan ticaret şaibeli olur.
Nihat Hatipoğlu / Sabah
Bu dizilerdeki çarpık ilişkileri, aileleri rencide eden görüntüleri, sanat boyutundan çıkıp, müstehcenlik yarışına dönüşen manzarayı özetlemiştim.
Sabah gazetesinin, bu makalemden hareketle her kesimden ilgilinin görüşlerini ele alan yazı dizisi de konunun daha yetkin bir şekilde tartışılmasını sağladı. Elbette daha da tartışılacaktır. Tartışılmalıdır da. Müspet, menfi herkes görüşünü söylemelidir.
Çünkü bu, -izleyici olan- herkesi ilgilendiren bir konudur. Bu konuyu, "izlemek istemeyen kumandaya bassın"la geçiştiremeyiz. Bunun adı ahlak zabıtalığı da değildir. Değildir, çünkü değerlerin, güzelliklerin, edebin, saygınlığın, ölçünün feda edilebilir bir limiti varsa eğer, iş bu limitin çok da ötesindedir artık.
Bir hafta boyunca gazetemize bu konuda görüş veren sanatçıları, dizi oyuncularını, senaristleri, psikologları, uzmanları, vatandaşları okuduk. Gördük ki herkes bu işten rahatsız. Gördük ki dizi oyuncusu da, sanatçı da, senarist de, vatandaş da bu işin çığırından çıktığını söylüyor.
Akabinde TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin, RTÜK Başkanı ve diğer ilgililerin beyanları da gösterdi ki, rahatsızlık derinlere nüfuz eden sesli veya sessiz bir tepkiye dönüşmüş. Herkes bu konuda bir şeylerin yapılması gerektiğini belirtiyor.
Nitekim köşe yazarlarımız, televizyon yorumcuları da aynı konuyu ele aldılar ama bir farkla; dediler ki yıllardır bu iş yazılıyor ama çözüm konusunda herhangi bir adım atılmıyor. Neticede bir bıkkınlık oluşmuş bir haldeydi.
Geçen hafta RTÜK Başkanımız Prof. Dr. Davut Dursun telefonla arayıp hassasiyetimi paylaştığını ve bir şeylerin yapılması gerektiğine inandığını söyledi. Bir haftadan bu yana karşılaştığım insanlar gördükleri her yerde yazıma katıldıklarını söylediler. Hafta içinde Antalya Havaalanı'nda yanıma gelip "Ben genç bir doktorum. İki kızım var. Geceleri yüzüm kızarıyordu. Teşekkür ederim, yazdığınız yazıdan ötürü. Sonuna kadar destekliyorum" diyen genç baba, bana müspet kanaatini belirten yüzlerce insandan sadece biriydi.
Dizi sektörü önemlidir. Ülkemizi tanıtım noktasında başarılı işlere imza atabilir. Ama bu yapımlar yazımızda işaret ettiğim gibi rahatsız edici, tetikleyici, iğneleyici, tecavüz, şiddet, kadına darp, aile içi ters ilişkilere endeksli bir temada işlenir ve böyle takdim edilirse ülkemiz dışarıdan nasıl görülür sizce. Bizler yıllarca TV'lerde gösterilen Brezilya dizilerinden ötürü zaman zaman Brezilya ile - Brezilya dizilerini aynılaştırmadık mı?
Elbette diziler o halkı anlatmaz, ama o ülkeler ve halkları hakkında bir imaj yıpranmasına yol açar mı acaba! Sadece soruyorum! Bu işin uzmanları bunu tartışmalı değiller mi?
İnanınız ki, onurlu, ölçülü, bir teması olan, ayağı yere basan, kaliteli bütün diziler, yapımlar kendilerine ciddi izleyici ve uygun zaman bulurlar. Yeter ki niyetimiz iyi olsun. Yeter ki her türlü hassasiyeti önemseyelim, yeter ki risk alanında olan gençleri ve çocukları göz ardı etmeyelim.
İnanıyorum ki herkesin özveride bulunacağı ve insanımızın, insanlığımızın, vicdanımızın, geleceğimizin, saygınlığımızın kârlı çıkacağı ortak bir yol bulunacaktır. Böyle bir konsensüs sağlanmış ve herkes "evet bir şeyler yapılmalı" demişken, yine de bir adım atılmazsa bundan sonra bu konularda bir şey yazacakların da, yazacakları bir şey pek kalmayacak gibi.
Artık medyanın her alanında ve ekranlardaki her türlü yayında sağlıklı, mantıklı, akılcı, bilimsel, olgun ve ama kimseyi rencide etmeyecek uygun kritiklerin, özeleştirinin yapılması gerektiğine inanıyorum. Hepimizin yüreğimizi avucumuza alıp, ona bulaşmış kirleri gidermemizin zamanıdır. Kamunun menfaatini, kendi menfaatimize tercih etme zamanıdır. Kapımızın önünü yıkamanın zamanıdır. Kırılgan noktamızı tamir etme zamanıdır.
Tahakküm etme değil, kucaklama zamanıdır. Kadına şiddeti ve istismarı, en şiddetli şekilde reddetme ve çözüm üretme zamanıdır. Çocuklarımıza, en güzel, en medeni, en yaşanır ve en onurlu bir yaşam bırakabilmek için aklımızı beraber kullanma zamanıdır.
Son söz olarak teşekkür etmek istiyorum. Yüksel Aytuğ, Mehmet Tezel, Şengül Balıksırtı, Nilgün Çolak, Arda Uskan, Hülya Koçyiğit, Yeşim Salkım, Burak Özçivit, Savaş Ay, Erol Köse, Mehmet Aslantuğ, Tamer Karadağlı, Barbaros Şansal, Kadir İnanır, Behzat Uygur ve adını yazamadığım bütün yazarlarımıza, sanatçı ve yöneticilerimize bu konudaki çağrımıza destek verdikleri için teşekkür ederim. Elbette hepsinin başında atv ve Sabah yönetimine...
NOT: Cuma günleri saat 08.30-10.00 arasında atv ekranında sorularınızı cevaplayacağım. Her cuma. Dini bütün sorularınız için ekran başında buluşuruz inşallah.
SORULAR
C.1.) Gayb: Görünmeyen, ortada olmayan, gizli olan anlamına gelir. Müminlerin özelliklerinden birisi de gaybe imandır. Buradaki gayb: Yüce Allah'a, görmedikleri halde Hz. Peygamber'e (s.a.v.) görmedikleri halde ahret âlemine iman ederler anlamına gelir. Aslında imanla ilgili bütün hususlar gayb kapsamına girer.
S.2.) Büyük günah işleyen dinden çıkar mı?
C.2.) Büyük günah işleyen kişi dinden çıkmaz. Ancak işlediği günahı meşru sayarsa -yani mesela "zinanın, içkinin, kul hakkı yemenin ne sakıncası var" derse- dinden çıkar. Büyük günah işleyen günahkâr olur, tevbe etmezse ve Allah affetmezse günahının cezasını çeker. Ancak tevbe ederse Yüce Allah onu affeder diye ümit ederiz.
S.3.) Kaderimde günah işleyeceğim yazılıysa benim günahım nedir?
C.3.) Kaderi yanlış değerlendiriyorsunuz. Yüce Allah sizin ileride kendi iradenizle günah işleyeceğinizi zamana bağlı kalmaksızın bilmektedir. Onun için de kaderinize günah işleyeceğiniz yazılmaktadır. Yüce Allah'ın bunu bilmesi ve yazılması sizin günah işlemenizi gerektirmez. Varsayın kaderinizde yazılmamış olsaydı bile, zamanı gelince yine günah işlerdiniz. Bunu şöyle örnekleyeyim: Meteoroloji bugün akşamüstü yağmur yağacağını söylüyor. Gerçekten de akşam yağmur yağıyor. Şimdi siz, meteoroloji dediği için yağmur yağdı diyebilir misiniz? Meteoroloji açıklamasaydı da yağmur yağacaktı. Burada meteoroloji yağmuru yağmadan önce tahmin etmiş oluyor. Yüce Allah ise siz o günahı işlemeden, işleyeceğinizi biliyor.
S.4.) Bazı iyi insanlar son zamanlarında uzun hastalık dönemi yaşıyorlar. Bu kötüye mi işarettir?
C.4.) Sadık ve samimi bir Müslüman'ın yaşadığı herhal onun lehinedir. Belki Yüce Allah ona uzun hastalık dönemi yaşatarak günahlarını affettiriyordur.
S.5.) Yolda hız sınırını aşan kişi kazaya sebep olsa katil sayılır mı?
C.5.) Katil olması için bunu tasarlaması gerekir. Yani akrabasını tasarlayarak karşı araba veya insana doğru öleceğini hesap ederek sürmesi lazım. Kazadan dolayı ölüme sebep olmuşsa katil denmesi doğru olmaz. Ama tedbirsiz davranıp, kurala uymadığı için sorumlu olur ve günaha girer.
S.6.) İhalede rakibini para vererek devreden çıkaranın durumu nedir?
C.6.) Müşteri diğer rakibine gizliden para verip onu ihalenin dışına iterse günaha girer. Çünkü burada mal sahibinin aleyhine bir fiyat çıkarabilir ve aldatma ihtimali olan gizli bir anlaşma yapılmış olur. Böylece malı düşürmek de; veya mala yüksek fiyat verip değerinin çok üzerinde bir fiyata tırmandırmak da caiz değildir. Bunan Hz. Peygamber (s.a.v.) (neceş) ifadesini kullanırlar. Bu iki durumda da yapılan ticaret şaibeli olur.
Nihat Hatipoğlu / Sabah
