Rehber Görme engelli bireyler için web programlama teknikleri #3: Temel Kavramlar

[sarper.arıkan]

Web programlama temellerini anlama​

Web programlama süreçlerinde bilmemiz gereken bazı temel konular bulunuyor. Bu konuları işin başında oturtursanız emin olun projelerinizde daha başarılı olabilirsiniz. Web, kavram olarak dünyayı içine alan bir bilgisayarlar ağı şeklinde düşünebilirsiniz. Tüm bu birbirine bağlı sistemler içerisinde web sayfaları statik ve dinamik olarak karşımıza çıkıyor.

Bu sebeple, işin kavramsal boyutunu açıklarkende web teknolojileri ve dönemleri üzerinden tanımları irdelemeye başlayacağım.

Web teknolojileri ve geldiği nokta​

Web tanımları ilk olarak askeri amaçlarla şekillenmiştir. ARPA.NET ile başlayan internet devrimi önce web 1.0 sonrasında 2, 3, 4.0 şeklinde yaşam döngüsüne devam etmektedir.

İlk dönemlere baktığımızda web sayfaları sadece kullanıcıya içerik gösteren ve basit bir metin ve link düzenlerinden oluşuyordu. Sonraki yıllarda kullanıcıların sürece dahil edilmesi ile daha dinamik bir yapı kazanmış oldu.

Artık, günümüzde insan insan etkileşimi, insan, bilgisayar etkileşimi ve bilgisayar, bilgisayar etkileşimi gibi kavramları web teknolojilerinde konuşuyoruz. Tüm bu etkileşim düzeninde web sayfalarınında programlanması ve hedeflendiği kitle ile buluşması önem kazanıyor haliyle.

Web tanımlarını anlamak için sürecin nasıl işlediğinide bilmemizde fayda olduğunu düşünüyorum. Gelin bu süreci bir tablo ile size aktarayım:

1.Aşama	2.Aşama	3.Aşama
Kullanıcının web gezgininde gitmek istediği adresi girmesi	Girdiği adres ile ilişkili talebin sunucuya iletilmesi ve sunucuda php, node.js ve benzer bir programlama dilinden geçirilmesi	Sunucudan gelen cevabın html, css ve javascript dilleriyle kodlanmış sayfalar aracılığıyla gösterilmesi

Yukarıdaki sürece baktığımızda kullanıcı web gezgininde bir adres girer bu adres ilgili web projesini tanımlayan bir kimlik gibidir. Ardından istemci olarak kullanıcının talebi web projesinin bulunduğu sunucuya iletilir ve sunucuda cevap olarak projenin çıktısını kullanıcıya gösterir.

Sunucu bilgisayarlar​

Sunucu bilgisayarlar web projelerinin barındırıldığı ve bu projelere göre yapılandırıldığı özel bilgisayarlardır. Bu bilgisayarlar özel sabit disk ve bellek donanımları ve işlemci gibi mimarisel farklılıklar açısından evde kullandığımız bilgisayarlardan farklıdır ve özel soğutma çözümleri gerektirir.

Bir raf boyutunda olan sunuculardan bir buzdolabı boyutunda olan sunuculara kadar birçok farklı türü bulunmaktadır. İşletim sistemi açısından en yaygın olarak hem linux hem de windows tabanlı sunucular karşımıza çıkmaktadır.

Siz bir web projesini dünya ile buluşturmak istediğinizde öncelikle böylesi sunucuların olduğu barındırma firmalarından hizmet alır veya kendi sunucu altyapınızı oluşturup yönlendiricinizden gerekli ip ve port aktivasyonlarını yaparak dışa açılmasını sağlayabilirsiniz.

Hosting (barındırma)​

Hosting firmaları aracılığıyla siz bir web projenizi dışa açabilirsiniz. Öncelikle bu firmalardan bir hizmet satın alıp, ardından tarafınıza gönderilen erişim bilgileri aracılığıyla dosya transfer protokolü üzerinden projenizi aktarabilirsiniz.

İşte tüm bu süreçte yaptığınız işlem projenizin barındırma aşamasından başka birşey değildir.

Projeniz anlaşmalı olduğunuz firmanın kendi paylaşımlı veya size özel atanmış sunucularında barındırılmış olmaktadır.

Dosya transfer protokolü​

Dosya transfer protokolü bir başka deyişle (file transfer protokol) web projenizi aktarmak için kullandığınız bir bağlantı protokolüdür. Bu bağlantı türüyle sunucunuza bağlanmak için “FileZilla” gibi bir program kullanırsınız ve yerel proje klasörünüzden sunucunuza dosya aktarabilirsiniz.

İlerleyen bölümlerde detaylandıracağımız “FileZilla” gibi birçok yazılımıda alternatif olarak kullanılabilmeniz mümkündür.

Html (Hiper metin işaretleme dili)​

Bir web sayfasını oluşturan en temel işaretleme dili hiper metin işaretleme dilidir. İlk olarak 1993 yılında Tim Burners Lee tarafından keşfedilmiştir. html hakkında detaylı bilgi için

Bir web sayfasını oluşturan linkler, düğmeler, form alanları, paragraflar, başlıklar, listeler html ile oluşturulur. Gelinen noktada html 5 standartlarından sözedilmektedir.

Evet sevgili arkadaşlar bir sonraki yazıda yeni kavramlarla yazı dizimizde buluşuyor olacağım sizlerle.