Rehber Fatin Rüştü Zorlu Kimdir ?

[murat zorluu]

1910 yılında İstanbul'da dünyaya gelen Zorlu orta ve yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra 1932 yılında meslek memuru olarak girdiği Hariciye Vekâleti bütün hayatını kapsar. Cumhuriyetin ilk dışişleri bakanlarından Tevfik Rüştü Aras'ın kızı Emel hanımla evlenir Birincilikle meslek memuru olarak girdiği Dışişleri Bakanlığında yurtiçi ve yurtdışında çeşitli görevlerde bulundu. Atatürk'ün önemle üzerinde durduğu Hatay meselesinin çözümüyle ilgili uluslararası toplantıya katılan heyette yer alır. Bütün dünyayı çok yakından ilgilendiren ve etkileyen 2. Dünya Savaşı sırasında savaşın en sıcak yaşandığı bölgelerde önemli görevler yapar. 1950 yıllında Fatin Rüştü Zorlu'nun ileride kaderini değiştirecek önemli bir gelişme olur. 1946 yılında çok partili parlamenter hayata geçişten dört yıl sonra yapılan seçimlerde Demokrat Parti iktidara gelir. 1954 yılında dönemin Başbakanı Adnan Menderes'in davetiyle Büyükelçilik görevinden ayrılarak Demokrat Parti'den siyasete girdi. Çanakkale'den milletvekili seçildi ve 1954 seçimleri sonucunda Adnan Menderes tarafından kurulan kabinede devlet bakanı ve başbakan yardımcısı olarak görev alır. Çok hızlı bir şekilde siyasete atılan Zorlu yabancı olduğu bu ortama ve parti içi siyasetin çekişmelerine zaman zaman uyum sağlamada zorlanır. Meslek memuru olarak göreve başladığı Dışişleri Bakanlığının 1957 yılında en tepesine oturur. Bakanlığı döneminde aktif bir dış politika izleyerek 1876'da fiilen, 1923'te ise hukuken terk ettiğimiz Kıbrıs adasının tekrar kazanılması için büyük bir gayret gösterir. Zürich ve Londra Anlaşmalarının mimarı olarak Türk devletinin Kıbrıs Türk halkının ve yeni kurulacak olan Kıbrıs devletinin üç garantör devletinden biri olmasını sağlar. Ayrıca bakanlığı döneminde ekonomi bakanı gibi çalışarak birçok uluslararası kredinin temin edilmesinde önemli rol oynar. CHP İktidarı döneminde başlayan batı eksenli dış politika anlayışını DP İktidarının da benimseyerek devam ettirmesi ve hızla geliştirmesi Türk kamuoyunun yanı sıra özelikle bağlantısız ve bağımsızlığını yeni kazanan ülkeler tarafından Türkiye'nin emperyalizme destek vermesi olarak algılanarak hükümetin dış politika anlayışının eleştirilmesine neden olur. Zorlu bakanlığı döneminde uluslararası birçok konferansa katıldı bunlar içinde hiç muhakkak ki Londra Konferansı ve Bandung Konferansı unutulmayacak olanlarındandı. Ortak Pazar'a (AB) giriş konusunda ilk çalışmalar ve müracaat bakanlığı döneminde kendi girişimleri sonucunda olacaktır. Yerli ve yabancı basın tarafından özellikle 1957–1960 arasında büyük ilgiyle izlenir. Zorlu kamuoyunun karşısına genelde Türkiye için kredi bulan başbakan Adnan Menderes'in çok yakın mesai arkadaşı olarak çıktı. Dışişlerinde bakanlığı döneminde yapmış olduğu çalışmaların yanı sıra özel hayatıyla da ilgili olarak Türk kamuoyunun büyük ilgisini çeker. 1957 yılından sonra iç politikada olumsuz toplumsal, siyasi ve ekonomik gelişmelerin hısla siyasi tansiyonu yükseltmesiyle birlikte dış politikadaki gelişmelerin de etkisiyle ülke 27 Mayıs İhtilali'ne doğru sürüklenir. 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonucunda tutuklanan Demokrat Parti mensuplarıyla birlikte Harp Okulu'ndan askeri bir uçakla bir gece yarısı Ankara'dan İstanbul'a getirilen Fatin Rüştü Zorlu buradan Fenerbahçe vapuruyla Yassıada'ya götürülür. Yaklaşık 1.5 yıl süren yargılamalar boyunca hem tutuklu bulundukları yassıada da hem de yargılamalar sırasında Zorlu’nun da içinde bulunduğu DP’li sanıklar insanlık dışı muamelelere maruz kalacaklardır. Zorlu duruşmalar esnasında kendisine yöneltilen iddialara karşı kendisini korkusuzca savunması arkadaşları arasında onu bir kahraman yaparken mahkeme heyetinin de zor anlar yaşamasına neden olur. Duruşmalar esnasında kabine arkadaşlarının haksız iddialarıyla karşılaşır. Yassıada duruşmaları devam ederken basında Zorlu'yla ilgili özellikle yolsuzluklar ve haksız kazançlardan dolayı doğru olmayan abartılmış birçok haber yayınlandı. Bunun yanında devlet radyosundan da Yassıada duruşmalarıyla ilgili haberler tek taraflı olarak verilir. Yassıada yargılamaları sonucunda Yüksek Adalet Divanı Zorlu'nun da içinde bulunduğu 15 sanığa idam kararı verir. MBK' nin onayıyla Fatin Rüştü Zorlu'nun idam kararının infazı İmralı' da 16 Eylül 1961 günü sabaha karşı Maliye Bakanı Hasan Polatkan'dan sonra hazin bir şekilde gerçekleşir

T.C Marmara Üniversitesi