nagaracuga
Doçent
- Katılım
- 4 Ocak 2008
- Mesajlar
- 693
- Reaksiyon puanı
- 494
- Puanları
- 63
Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi'nin Ebû Hanîfe maddesinde şöyle bir açıklama bulunuyor:
Mevcut kaynaklara göre Ebû Hanîfe’yi tenkit edenlerin başında Buhârî gelmektedir. Buhârî el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ’inin bab başlıklarında isim zikretmeden, “Kāle ba‘zu’n-nâs” (insanlardan biri şöyle dedi) ifadesini kullanarak Ebû Hanîfe’yi tenkit etmiş (Buhârî, “Îmân”, 36; Vehbî Süleyman Gāvecî, s. 203-265), diğer eserlerinde de onun İslâm dinine zarar veren Mürcie’ye mensup olduğuna ilişkin rivayetleri zikretmiştir (et-Târîḫu’l-kebîr, VIII, 81; M. Rızâ el-Hakîmî, s. 343). Hadisçilerden İbn Hibbân, Ebû Hanîfe’nin aleyhindeki zayıf rivayetleri naklettikten sonra hakkında görülen rüyalara dayanıp onu akîdesi bozuk bir kişi olarak göstermeye çalışmıştır (Kitâbü’l-Mecrûḥîn, III, 63-72). Muhaddislerin Ebû Hanîfe’yi eleştirmesinde, nakil yanında akla da başvurmasının etkili olduğu kabul edilmektedir. Esasen bunların, yalancılıkla itham edilen râvilerin nakillerine dayanarak Ebû Hanîfe’yi kötülemeleri kendi metotlarına aykırıdır, rüyalara başvurmalarının ise hiçbir ilmî değeri yoktur. Zâhid Kevserî, bu rivayetlerin Ebû Hanîfe’ye muhalif olan ehl-i bid‘at mensuplarının gayretiyle uydurulup yayıldığını kabul eder (et-Terhîb, s. 299-307).
Aşağıdaki ekran görüntüleri de Prof. Dr. Mehmet Erdem'in İmam Buhari'nin Kitaplarında Ebu Hanife Hakkındaki Rivayetlerin Tespit ve Tahlili başlıklı makalesinden:
Ebû Hanîfe ile ilgili cerh rivayetlerine yer veren Buhârî'nin tadil rivayetlerine ise yer vermediği belirtiliyor. Dahası Buhârî'nin bidat ehli addedilen Haricilere ve Mürcieye mensup kişilerden de hadis rivayeti aldığı belirtilmektedir. (Kaynak: İdris Asker Hasen ÎSÂVÎ [Çev. Metin TEKİN], Hâricîlikle İtham Edilen Râvîler ve Sahîh-i Buhârî’deki Rivâyetlerine Eleştirel Bir Yaklaşım, 129)
Ebû Hanîfe konusunda böyle davranan Buhârî rical meselesinde ne kadar isabetli davranmış olabilir? Güvenilir bularak hadis rivayeti aldığı kişilerle ilgili Ebû Hanîfe konusunda olduğu gibi yanlış hükümlere göre hareket etmiş olamaz mı?
Mevcut kaynaklara göre Ebû Hanîfe’yi tenkit edenlerin başında Buhârî gelmektedir. Buhârî el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ’inin bab başlıklarında isim zikretmeden, “Kāle ba‘zu’n-nâs” (insanlardan biri şöyle dedi) ifadesini kullanarak Ebû Hanîfe’yi tenkit etmiş (Buhârî, “Îmân”, 36; Vehbî Süleyman Gāvecî, s. 203-265), diğer eserlerinde de onun İslâm dinine zarar veren Mürcie’ye mensup olduğuna ilişkin rivayetleri zikretmiştir (et-Târîḫu’l-kebîr, VIII, 81; M. Rızâ el-Hakîmî, s. 343). Hadisçilerden İbn Hibbân, Ebû Hanîfe’nin aleyhindeki zayıf rivayetleri naklettikten sonra hakkında görülen rüyalara dayanıp onu akîdesi bozuk bir kişi olarak göstermeye çalışmıştır (Kitâbü’l-Mecrûḥîn, III, 63-72). Muhaddislerin Ebû Hanîfe’yi eleştirmesinde, nakil yanında akla da başvurmasının etkili olduğu kabul edilmektedir. Esasen bunların, yalancılıkla itham edilen râvilerin nakillerine dayanarak Ebû Hanîfe’yi kötülemeleri kendi metotlarına aykırıdır, rüyalara başvurmalarının ise hiçbir ilmî değeri yoktur. Zâhid Kevserî, bu rivayetlerin Ebû Hanîfe’ye muhalif olan ehl-i bid‘at mensuplarının gayretiyle uydurulup yayıldığını kabul eder (et-Terhîb, s. 299-307).
Aşağıdaki ekran görüntüleri de Prof. Dr. Mehmet Erdem'in İmam Buhari'nin Kitaplarında Ebu Hanife Hakkındaki Rivayetlerin Tespit ve Tahlili başlıklı makalesinden:
Ebû Hanîfe ile ilgili cerh rivayetlerine yer veren Buhârî'nin tadil rivayetlerine ise yer vermediği belirtiliyor. Dahası Buhârî'nin bidat ehli addedilen Haricilere ve Mürcieye mensup kişilerden de hadis rivayeti aldığı belirtilmektedir. (Kaynak: İdris Asker Hasen ÎSÂVÎ [Çev. Metin TEKİN], Hâricîlikle İtham Edilen Râvîler ve Sahîh-i Buhârî’deki Rivâyetlerine Eleştirel Bir Yaklaşım, 129)
Ebû Hanîfe konusunda böyle davranan Buhârî rical meselesinde ne kadar isabetli davranmış olabilir? Güvenilir bularak hadis rivayeti aldığı kişilerle ilgili Ebû Hanîfe konusunda olduğu gibi yanlış hükümlere göre hareket etmiş olamaz mı?
Son düzenleyen moderatör: