30 Ağustos ve ATATÜRK

[Dora]

30 AĞUSTOS VE ATATÜRK

İlk kez 1924 yılında, Afyon’un Dumlupınar ilçesine bağlı Çal köyü mevkiinde, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün de katılımıyla “Başkumandan Zaferi” adı altında kutlanan 30 Ağustos, 1926 yılı itibariyle tüm Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde “Zafer Bayramı” adıyla kutlanmaktadır.

Bu yıl 97. yıl dönümü kutlanacak olan, Başkomutanlık Meydan Muharebesi olarak da bilinen Büyük Taarruz, Atatürk’ün önderliğinde Türk Kuvvetleri Yunan ordularını İzmir’e kadar takip etmiş, 9 Eylül 1922’de İzmir’inde Yunan ordularından temizlenmesiyle Türk toprakları düşman işgalinden kurtulmuştur. Her ne kadar düşman ordularının ülke topraklarını terk etmesi daha sonra gerçekleşse de 30 Ağustos sembol olarak kabul edilmiştir.

26 Ağustos 1922 de Afyon’da başlatılan Büyük Taarruz’da, Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde Dumlupınar’da düşman birlikleri temizlenmiş ve zafere ulaşılmıştır. Daha sonra İzmir’den tabiri caizse denize akıtılan Yunan ordularıyla birlikte zafer tam anlamıyla nihayete ulaşmıştır. Büyük Taarruz ve Zafer Bayramı olarak da bilinen 30 Ağustos, Mustafa Kemal Atatürk Başkomutanlık yaptığı için Başkomutanlık Meydan Muharebesi olarak da anılmış ve bu isimlerle tarihe geçmiştir.

Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı zamanlarında düşman birliklerini tamamıyla sonlandırmak, düşman işgallerine kesin bir çözümle son noktayı koymak ve Türk topraklarını tamamen temizlemek için, Mustafa Kemal’in önderliğinde gizli yürütülen ve sonucunda nihayete ulaşılan bir operasyondur. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 20 Temmuz 1922’de gerçekleşen oturumunda taarruz kararını Haziran ayında alan ve çalışmaları gizli olarak yürüten Mustafa Kemal’e dördüncü kez Başkomutanlık yetkisi verilmiştir. Taarruz, 1922 Ağustos ayının 26’sını 27’sine bağlayan gece taarruz Afyon’da başlamış, Aslıhan mevkiinde düşman birlikleri kuşatılmış ve Ulu Önder Mustafa Kemal’in önderliğinde ki Türk Ordusuyla Dumlupınar Meydan Muharebesi’nde zafere ulaşılmıştır.

Büyük Taarruz olarak da bilinen 30 Ağustos günü, ilk olarak 1924 yılında kutlanmıştı. Ulu Önder Cumhurbaşkanı Atatürk’ün önderliğinde ilk Zafer Bayramı kutlamaları, Kütahya’nın Dumlupınar ilçesine bağlı Çal köyünde “Başkumandan Zaferi” adı altında gerçekleştirildi. 30 Ağustos Zaferi’nin kutlamaları için iki yıl beklenmesinin en önemli sebebi, savaştan yeni çıkan yeni Türkiye için, 1923 yılının hem yurt içinde hem de yurt dışındaki ulusal ilişkilerde, yoğunluğun en üst noktada olmasıdır.

Kütahya’nın Dumlupınar ilçesine bağlı Çal köyünde ilki gerçekleştirilen Zafer Bayramı töreninde Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal milli ruhun, milli değer bilincinin diri tutulmasını ve önemini vurgulamış, sonrasında da eşi Latife Hanım ile birlikte Meçhul Asker Abidesi’nin temelini atmıştır.

1 Nisan 1926 yılında kabul edilen Zafer Bayramı Kanunu’na göre, 30 Ağustos Başkumandan Zaferi de milli bayram olarak kabul edilmiştir. Cumhuriyet ordu ve donanmasının zaferi olarak kabul edilen bu gün, her yıl dönümünde kara, hava ve deniz kuvvetleri tarafından coşkuyla kutlanacağı belirtilir. Yine aynı yıl, o dönemin Savunma Bakanı olan Recep Peker, yayınladığı bir genelge ile milli bayram törenlerinde yapılacak olanları ayrıntılı bir şekilde belirtmiştir. Fakat 1930’lu yılların ortalarına doğru ilk törendeki gibi coşkulu ve üst düzey bir kutlama ve anma gerçekleşmemiştir. Hava Kuvvetleri, savunmada önemli bir yere sahip olduğu için, Tayyare Cemiyeti de 30 Ağustos Zafer Bayramı’nı “Tayyare Bayramı” olarak adlandırmıştır.

1960’lı yıllardan sonra kutlamalar, daha kapsamlı ve yüksek katılımlarla yapılmaya başlanmıştır. 2011 yılına kadar 30 Ağustos, askeri okulların mezuniyet kutlamalarını yaptıkları ve bütün subay ve astsubayların rütbe değişikliklerini gerçekleştirdiği geçerli gün olmuştur. Bunun yanında yine 2011 yılına kadar 30 Ağustos, Cumhurbaşkanı’nın tebrik kabul ettiği gün olarak da değer taşımıştır. Ancak bu durum kutlamalara Cumhurbaşkanlığı unvanıyla ev sahipliği yapan Abdullah Gül ile birlikte 2011 yılında değişmiştir.

- Büyük Türk milletimizin 30 Ağustos Zafer Bayramını ve ülkemizin koruyucusu Ordumuzun Türk Silahlı Kuvvetler Günü'nü yürekten kutlarım..
Mustafa Kemal ATATÜRK

30 Ağustos 1924; Mustafa Kemal'in Ağzından;

"Bilmeyen kalmamıştır ki: Ulusumuz, egemenliğini eline aldığı gün, en karanlık yoksulluğun, en derin uçurumun kıyısında idi. Bütün güçleri yıpranmış, bütün savunma araçları elinden alınmış, kutsal varlıkları saldırıya uğramış, pek acıklı bir durumda idi. Bütün bunları hiçe sayarak varlığını ve bağımsızlığını kurtarmaya karar verdi. Bu kararını başarıya ulaştırabilmek için kendine bir toplu davranış, bir belirli erek seçmesi gerekiyordu. Ulusun bütün varlığı ile, bütün inanıyla, canını dişine takarak o yolda birlikte yürümesi ve er geç başarıya ulaşması gerekti. İşte baylar o erek bu yerdi, burasıydı. Umulan ve istenen başarı, işte burada kazanılan zaferdi."

Alıntı değildir.

 

[Akkara]

30 Ağustos Zafer Bayramı'mız kutlu olsun!