Önlem alınmazsa süt fiyatı artar

Bu konuyu okuyanlar

*SiRiNe*

Müdavim
Katılım
22 Kasım 2007
Mesajlar
5,336
Reaksiyon puanı
2
Puanları
0
Son günlerde gıda fiyatları ile ilgili “Gıda Fiyatları Aşırı Yükseliyor” “Dünya Açlıkla Karşı Karşıya” diye pek çok spekülasyon yapıldı. Hatta 3. Dünya savaşı senaryoları bile yazılıyor, çiziliyor. Hayvancılık sektöründe girdiler artmasına rağmen, fiyatlar yükselmiyor, destekler düşürülmüş ve üretici zor durumda. “Üreticiye bir dokunuyorsun, bin ah işitiyorsun, ne yazık ki milletin efendilerinin durumu iyi değil” ve burada görev, ülkeyi yönetenlere düşüyor. Yoksa, insanları üretimden soğutur ve küstürürseniz, “mutfağınızda yiyeceğiniz olmadığını görenler, size paranız olsa dahi mal satmaz” onun için bu ülkenin en büyük problemi de şansı da, üretim diye düşünüyorum.

Üretim yetersiz

Bugün de ülkede sorun olmaya aday olan “süt” ü mercek altına almak istiyorum.
Türkiye’nın yıllık süt üretim ve tüketim miktarı 11.5 milyon tondur. Bunun 3.5 milyon tonu kayıt içi, 8 milyon tonu kayıt dışıdır. Yem fiyatları üç yılda yüzde 120 oranında artmış, bu yılın ilk dört ayında ise yüzde 40 oranında artmasına rağmen süt fiyatları, aksine düşmüştür. Bugün 1 litre sütün ortalama çiftlik çıkış fiyatı 0.65 YKr. Geçen yıl ise aynı çiftliklerde ortalama süt çıkış fiyatı 0.85 YKr idi. Sütün marketlerdeki satış fiyatı ise 0.95 YKr ila 1.70 YTL. Türkiye’de süt ve süt ürünleri üretiminin yetersiz olduğu ortada. Ülkemizde yıllık süt üretimi ve ortalama süt verimi Türkiye’nin başta AB ülkeleri olmak üzere, birçok ülkeden hatta dünya ortalamasından dahi gerisinde. Süt sığırı başına düşen ortalama yıllık süt verimi ülkemizde 1.750 litre iken, dünya ortalaması 2 bin 220 litre. ABD’de bu miktar 8 bin, AB’de 7 bin 700 litredir.

Dünya standardının gerisinde

Türkiye, sığır sayısı bakımından da dünyadaki 200 ülke arasında 27’nci, sağmal inek sayısına göre ise 5.5 milyon inek sayısıyla 10’uncu sırada. Süt üretim miktarında 15. sırada yer alan Türkiye, inek başına süt veriminde yıllık ortalama 1.750 litre ile dünyada 72. sırada. Bu sayılar, Türkiye’nin süt ve süt ürünleri sektöründe dünyanın oldukça gerisinde olduğunu gösteriyor. Buna rağmen, sanayicinin hayvancılığa, özellikle damızlık süt sığırcılığına yatırım yapması büyük ölçekli süt işletmelerinin kurulmasına yardımcı olmuş, bunda TİGEM ve diğer tarım işletmelerinin özel sektöre açılımının olumlu katkıları olmuştur. Hayvancılığa desteğin artırılması olumlu gelişmeler sağlamıştır. Ancak, süt fiyatlarında 4 aylık devrede 8.5 YKr’lik süt prim desteği yanında, taban fiyatta yaklaşık 11 YKr’lik fiyat düşüşü olmuştur.
Dünya ortalamasına göre; bir litre süt fiyatı karşılığında iki buçuk kilogram yem alınması gerekirken, bugün bir litre süt karşılığında ancak bir kilogram fabrika yemi alınabiliyor. Bu durum, süt üreten işletmelerin ve çiftçilerin ne kadar zorda olduğunu gösteriyor. Süt sektörü, son yılların en zor dönemlerini geçiriyor. Devlet desteklemelerinin çekilmesi ile üretim maliyetleri artan süt, son dönemlerde satış fiyatı olarak aşağı seviyelere inmiş, üretici için rantabl olmayan bir dönem başlamış, Doğu ve Güneydoğu’da besiciliğin sonu gelmiştir. Büyük çiftlikler ise yaşam savaşı veriyor.

Teşvikler yetersiz

Hayvancılık sektörüne yapılan yatırımlar ve üretilen süt miktarı da azalıyor. Günde 20 litre süt üretimi yapan üretici, laktasyon süresince 2007 yılında 610 YTL alırken, 2008 yılında bu teşvik hayvan başına sadece 350 YTL ile sınırlandırılmıştır. Devlet desteklemelerinden yüzde 42 oranında üreticinin kaybı olacaktır. Böylece verimli üretim yapan üretici ile düşük verim yapan üretici desteklemelerden hayvan sayısına göre aynı payı alacaktır. Desteklemelerden yüzde 42 oranında kaybı olan üretici yüzde 100’ün üzerinde artan yem fiyatları ile de zor bir döneme girmiştir. Bu yeni teşvik sistemi, kayıt dışılığı da tetikliyor. Desteklemelerin yönü ve içeriği belirlenirken daha çok verimliliğe, kalite ve ölçek ekonomisini esas alan politikaların seçimine özen gösterilmediği takdirde başta kırmızı et ve süt olmak üzere hayvancılık sektöründe fiyat artışı kaçınılmaz olacak.


Aydın AYAYDIN
 
Üst