Türklerden yeni bir programlama dili (Fuzuli)

green_lion

Asistan
Katılım
19 Şubat 2006
Mesajlar
327
Reaksiyon puanı
5
Puanları
18
[h=3]Fuzuli programlama dili[/h]
Ne oldu ? Fuzuli tekrar doğdu. Bu kez ete kemiğe bürünmüş Fuzuli olarak değil, bir programlama dili olarak doğdu.
Bu dili kim yaptı ? Tamamen Türkler yaptı.

Peki ben bu dil hakkında ne yazabilirim?

Projenin resmi sitesinde pek Türkçe kaynak bulamadım. Dil hakkında nedir ne değildir konusuna değinmek istiyorum. Belki sizlerde dil hakkında Türkçe bilgi almak istersiniz diye düşündüm.

Fuzuli, yorumlanan bir dildir. Yazılan kodlar tabiiki ileride makina diline çevrilip, bağımsız halde kullanılabilecek hale gelecektir. Fakat dilin genel çalışma mantığı budur. Dosyayı yazarsınız (Notepad gibi bir editör ile) ve daha sonra yorumlayıcı ile çağırırsınız.

Dilin söz dizilimi (syntax) biraz LISP i andırmaktaymış. Tabii ki LISP kopyası değil. Her dilden güzel olan şeyler esinlenilerek yapılmış. Üreticiler, kullanıcının en kolay yazabileceğine inandığı hale getirmek için tüm diller arasında bir seçim yapmak zorundadırlar.

Dil tamamen açık kaynak kodu ile dağıtılmakta. Yani : Dilin yorumlayıcısını kaynak kodları ile indirip, kardeşim burasında hata var, neden böyle yaptın deme şansınız var. Bulduğunuz hatayı başlarına çalma hakkına sahipsiniz ki üreticinin istediği de bu. Bu arada Fuzuli dili, en güçlü dillerden birisi olan C++ ile yazılmış.

Kütüphaneleri (DLL) desteklemekte. Yani bazı dillerde yazılmış olan DLL dosyalarını kullanabilmekte. Bir dil için en önemli özelliklerden birisi. Mesela C++ ile yazılmış bir SQL bağlantı DLL ini kullanarak TSQL komutlarını çalıştırmanıza olanak sağlayabiliyor olacak. Bu konuda bir kısıtlamanız olmayacak. Dilin yapamadıklar azalacak/hiç kalmayacak. Şu anda C++ üzerinde çalışan IO (Dosya kontrolü) ve MySQL kütüphaneleri ile çalışabilmekte. Dahası tabiiki var.

Çöp toplayıcısı (Garbage collector) mevcut. Yani bir değişken, yaşam döngüsünü tamamladığında bellekten uçuyor. Bellekte yer kaplamaması için uzayın boşluklarına yollanıyor. Bu sorunu aşmak için, tüm güçlü diller gibi lokal ve global değişken mantığını benimsemiş.

Yapımcı, Linux (Daha doğrusu X sistemleri diyelim) aşığı olduğu için ilk önce bu sistemlerde denenmiş ve Windows versiyonu yeni tamamlanmıştır. Bu şu anlama geliyor : Fuzuli ile yazdığınız bir uygulamayı tüm sistemlerde çalıştırma şansına sahipsiniz. Sınırınız yok.

Windows forms desteği geliyor. Yani klasik windows kullanıcılarının alıştığı pencere uygulamaları yapılabilecek.

Dilin genel bilgileri bunlar. Daha ileride örneklerle karşınıza çıkmayı düşünüyorum. Şimdi linklere geçelim. Aşağıdaki linkler ve açıklamalarına dikkat edelim :)

Ekipten İsmail Doğan kişisel blogu
http://ismaildogan.com.tr/blog/

Projenin web sayfası
http://www.fuzuliproject.org/

Projenin facebook sayfası
http://www.facebook.com/FuzuliProgramlamaDiliVeYorumlayici

Windows versiyonu indirme linki
http://www.fuzuli.googlecode.com/files/fuzuli-win_0.1-5.zip

Dilin referans wiki si
http://code.google.com/p/fuzuli/wiki/LanguageAndFunctionReference

Manual (kitapçık)
http://fuzuliproject.org/docs/

Umarım sever ve deliler gibi kullanırsınız.

kaynak : http://ifyavuz.blogspot.com/2012/06/fuzuli-programlama-dili.html
 

qazxcv

Öğrenci
Katılım
30 Kasım 2010
Mesajlar
73
Reaksiyon puanı
0
Puanları
0
Programlama dillerinden hiç anlamam desem yeridir ama bir sorum var. Madem Türk yapımı bir programlama dili, neden hala require, print, exit gibi ingilizce kaynaklı kodlardan oluşuyor? Olay sadece bir programlama dilinde tırnak işaretini kullanırken Fuzuli'de parantez işaretini kullanmak mı? C'de "include" yerine "require" gibi.
 

CieM

Asistan
Katılım
24 Kasım 2008
Mesajlar
459
Reaksiyon puanı
4
Puanları
0
Programlama dillerinden hiç anlamam desem yeridir ama bir sorum var. Madem Türk yapımı bir programlama dili, neden hala require, print, exit gibi ingilizce kaynaklı kodlardan oluşuyor? Olay sadece bir programlama dilinde tırnak işaretini kullanırken Fuzuli'de parantez işaretini kullanmak mı? C'de "include" yerine "require" gibi.

Eğer proğramlama dili tutarsa tüm dünyaya yayılabilsin diye sonuçta ingilizce evrensel bir dil herkese kolaylık olsun diye. Yani benim düşüncem bu.
 
S

SDN Okuru

SDN Okuru
SUA programlama dili de geliştiriliyor, yazım dili de türkçe www*sua*gen*tr
 

TBM

Dekan
Katılım
28 Ekim 2008
Mesajlar
6,587
Reaksiyon puanı
358
Puanları
83
Evrensel olması fark etmez madem biz yapıyorum tamamen Türkçe olmalı.
 

bud

Dekan
Cezalı
Katılım
29 Kasım 2014
Mesajlar
5,328
Çözümler
6
Reaksiyon puanı
1,710
Puanları
113
Yaş
24
Evrensel olması fark etmez madem biz yapıyorum tamamen Türkçe olmalı.
Türkçe olursa sadece türkler kullanır ve türkler tarafından yapılmasınında bi anlamı kalmaz.
Dünyaya hitap etmesi için ingilizce olması şart :)
 

TBM

Dekan
Katılım
28 Ekim 2008
Mesajlar
6,587
Reaksiyon puanı
358
Puanları
83
En çok kullanılan dillerden biri olursa eğer o zaman onlar dilimizi öğrenir.
 

faithvalues

Öğrenci
Katılım
18 Mart 2015
Mesajlar
29
Reaksiyon puanı
0
Puanları
0
tümüyle dış kaynaklı bi fark yok denebilir bu ülke şu an içinde bulundurduğu bu kitle ile herhangi bi alanda aşama kaydetmesi bi bin yılını alır o da dünyanın o an yerinde durup ilerlememesi şartı ile :)
 

kmurat

Dekan
Katılım
8 Şubat 2014
Mesajlar
8,488
Çözümler
3
Reaksiyon puanı
3,712
Puanları
113
Adı üstünde: Fuzuli (Farsça dır ve "gereksiz" anlamına gelir)



Shiftdelete.Net (SDN) peki Türkçe mi? veya sizin kullandığınız takma isimler Türkçe mi?
 
S

SDN Okuru

SDN Okuru
Dil tamamen Türkçe olsa ne biliyim çok iyi yapılsa çok iyi geliştirilse bize has olsa ve iddalarını gerçekleştirmiş olsa Başkaları da bu dili kullanır. Hatta belki bu bi güvenlik olayına bile döner. Sadece bize ait olan bir dili kullanıyoruz diye.

fazla ütopik olmuş olabilirim ama bunun sebebi hep şu evrensel olalım dünyaya açılalım diye çıkan fikirlerden. Biride keşke tersini denese.
 

ykp25

Öğrenci
Katılım
15 Kasım 2011
Mesajlar
62
Reaksiyon puanı
0
Puanları
6
Bu evrensel olsun olsun diye diye bize özgü bişe kalmayacak. Hani diyorum keşke Türkçe olsa ve çok ilerlese ülkemiz içinde gelişip iyice yaygınlaşsa. Bu belki bi güvenlik olayı da olur. Sonuçta bize özgü.

fazla ütopik ama keşke olsa
 

bud

Dekan
Cezalı
Katılım
29 Kasım 2014
Mesajlar
5,328
Çözümler
6
Reaksiyon puanı
1,710
Puanları
113
Yaş
24
Bu evrensel olsun olsun diye diye bize özgü bişe kalmayacak. Hani diyorum keşke Türkçe olsa ve çok ilerlese ülkemiz içinde gelişip iyice yaygınlaşsa. Bu belki bi güvenlik olayı da olur. Sonuçta bize özgü.

fazla ütopik ama keşke olsa
Maalefes keşke diyoruz :)
 

ykp25

Öğrenci
Katılım
15 Kasım 2011
Mesajlar
62
Reaksiyon puanı
0
Puanları
6
Maalefes keşke diyoruz :)

2011'de üye olmuşum 2. mesajımı atmama sebep oldun :)

Ben B.Mühendisiyim tamamen arkalarındayım bu işin içinden biri olarak herşeyimiz o kadar yabancı ki.. Neyse dert yaptım :) Umarım herşey güzel olur onlar adına. Bize düşen destek olmak :)
 

bud

Dekan
Cezalı
Katılım
29 Kasım 2014
Mesajlar
5,328
Çözümler
6
Reaksiyon puanı
1,710
Puanları
113
Yaş
24
2011'de üye olmuşum 2. mesajımı atmama sebep oldun :)

Ben B.Mühendisiyim tamamen arkalarındayım bu işin içinden biri olarak herşeyimiz o kadar yabancı ki.. Neyse dert yaptım :) Umarım herşey güzel olur onlar adına. Bize düşen destek olmak :)
Milli değerlerimizin bende arkasındayım bende savunuyorum, destekliyorum. Umarım kendini geliştirip olduğundan daha güçlü bir dil olur. Mesajlarınızın devamını dilerim :)
 
Üst